Ngày 13/3, nhân chuyến thăm chính thức New Zealand của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Việt Nam và New Zealand đã ra Tuyên bố chung về thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện hướng tới Đối tác Chiến lược Việt Nam- New Zealand.

Trước đó, sáng 13/3, lễ đón chính thức Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã được tổ chức tại Tòa nhà Chính phủ tại thành phố Auckland.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hội đàm và dự chiêu đãi do Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern chủ trì. Cùng ngày, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã hội kiến Chủ tịch Quốc hội New Zealand Trevor Mallard và đã có bài phát biểu tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam- New Zealand, tiếp một số lãnh đạo doanh nghiệp lớn của New Zealand.

Sớm trở thành Đối tác chiến lược

Trong Tuyên bố chung, hai bên ghi nhận việc trao đổi các chuyến thăm cấp cao gần đây của lãnh đạo hai nước. Hai nhà lãnh đạo đồng ý tăng cường trao đổi thường xuyên hơn nữa các chuyến thăm cấp cao; duy trì các cơ chế hợp tác song phương, bao gồm Ủy ban Hỗn hợp về Kinh tế và Thương mại, Đối thoại Quốc phòng song phương và Tham khảo Chính trị, nhằm trao đổi về các vấn đề cùng quan tâm như biến đổi khí hậu, cấu trúc khu vực, lãnh sự, hợp tác về các vấn đề quyền con người và các vấn đề khác.

Hai bên ghi nhận đà phát triển tích cực của quan hệ hai nước kể từ khi thiết lập Đối tác Toàn diện năm 2009, hai Thủ tướng nhất trí thúc đẩy quan hệ Đối tác Toàn diện và giao các bộ, ngành liên quan của hai bên triển khai tích cực và hiệu quả Chương trình Hành động 2017-2020, nhanh chóng hoàn tất trao đổi và tham vấn trong năm 2019 về nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược trong tương lai gần theo thỏa thuận giữa hai bên.

Lãnh đạo hai nước cũng ghi nhận những bước tiến tích cực gần đây trong hợp tác quốc phòng song phương như ký Chương trình Hành động Việt Nam- New Zealand về Hợp tác Quốc phòng 2018-2021 và Thỏa thuận Triển khai Đào tạo và Hợp tác Gìn giữ Hòa bình, cũng như trao đổi đoàn quốc phòng cấp cao.

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc mở rộng hơn nữa hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và an ninh, bao gồm công nghiệp quốc phòng và nghiên cứu quốc phòng, an ninh mạng, chống khủng bố, phòng chống buôn bán ma túy, rửa tiền, di cư bất hợp pháp. Hai bên nhất trí trao đổi về các hành lang pháp lý hiện có cũng như các hành lang pháp lý tiềm năng khác cho hợp tác trong các lĩnh vực này.

Thương mại và đầu tư

Hai Thủ tướng ghi nhận kim ngạch thương mại song phương hiện ở mức cao kỷ lục với thương mại hàng hóa và dịch vụ hai chiều đạt 1,24 tỷ USD năm 2017, tăng 32% so với 2016 và gấp ba lần so với năm 2009. 

Hai nhà lãnh đạo bày tỏ tin tưởng sẽ đạt được mục tiêu kim ngạch thương mại 1,7 tỷ USD vào năm 2020; hoan nghênh việc ký Thỏa thuận Hợp tác kinh tế và thương mại nhân dịp này; yêu cầu sớm tổ chức Kỳ họp lần thứ 6 Ủy ban Hỗn hợp về Thương mại và Đầu tư.

Hai bên cam kết triển khai các biện pháp song phương và đơn phương nhằm giảm rào cản thương mại hai chiều, đặc biệt là với các mặt hàng nông sản. Theo đó, ghi nhận việc cử Tham tán Nông nghiệp tại Đại sứ quán New Zealand vào cuối năm nay cũng như việc công bố Kế hoạch nhập khẩu quả chôm chôm đạt Tiêu chuẩn an toàn sức khỏe và Thỏa thuận hợp tác về an toàn thực phẩm và Quản lý chất lượng nhân chuyến thăm là những bước đi quan trọng và tín hiệu tích cực của việc tăng cường hợp tác trong lĩnh vực này. 

Hai nhà lãnh đạo ghi nhận hợp tác giữa các cơ quan hải quan và chương trình làm việc chung về hải quan sẽ giúp thuận lợi hóa thương mại hơn nữa giữa hai nước.

Tuy nhiên, hai Thủ tướng ghi nhận đầu tư hai chiều vẫn chưa tương xứng với tiềm năng; nhất trí kêu gọi tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng xanh và tái tạo và cơ sở hạ tầng.

Hợp tác phát triển

Hai Thủ tướng hoan nghênh hiệu quả tích cực của viện trợ phát triển New Zealand dành cho Việt Nam, nhấn mạnh các dự án trọng điểm về thương mại hóa quả thanh long, sản xuất rau sạch, bảo đảm an toàn đập, cung cấp học bổng và đào tạo tiếng Anh. New Zealand sẽ tiếp tục đầu tư 29 triệu đô la New Zealand trong giai đoạn 3 năm, kết thúc vào tháng 7/2018.

Hai nhà lãnh đạo cam kết tiếp tục hợp tác thực chất trong những năm tới, chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ của New Zealand để tạo những thay đổi thực chất trong các lĩnh vực Việt Nam ưu tiên như nông nghiệp, quản lý rủi ro thiên tai, kiến thức và kỹ năng, và năng lượng tái tạo; đồng thời xây dựng các liên kết mạnh mẽ và bền vững giữa các cơ quan chính phủ, trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và các Tổ chức phi chính phủ của hai nước. 

Hai Thủ tướng đồng ý tăng cường cơ chế tham vấn thường niên về hợp tác phát triển do Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và đối tác New Zealand chủ trì.

Nhân dịp này, Thủ tướng Jacinda Ardern công bố 2 dự án mới gồm chương trình hợp tác 3 năm (trị giá 1,5 triệu đô la New Zealand) hỗ trợ nông dân Việt Nam và các cơ sở chế biến thực phẩm hiện đại hóa sản xuất, sản xuất thực phẩm an toàn và nâng cao thu nhập; và dự án thí điểm về năng lượng tái tạo (trị giá 0,5 triệu đô la New Zealand) hỗ trợ Cục Điều tiết Điện Việt Nam xây dựng thị trường điện bán buôn, giúp tăng cường hiệu quả và sử dụng năng lượng tái tạo.

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh Bản ghi nhớ giữa Viện Nghiên cứu Thực phẩm và Cây trồng và Công ty Cổ phần Xuất Nhập khẩu tổng hợp 1 Việt Nam (Generalexim) về hợp tác phát triển quả bơ ở tỉnh Đắc Nông và một dự án hợp tác mới giữa Viện Nghiên cứu Đất của New Zealand và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam về giảm thiệt hại trước và sau thu hoạch lúa gạo do chuột gây ra một cách an toàn.

Giáo dục và đào tạo

Hai Thủ tướng ghi nhận hợp tác trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo giữa Việt Nam và New Zealand đang phát triển mạnh và là một trong những trụ cột của quan hệ song phương hiện nay cũng như Đối tác Chiến lược trong tương lai. 

Hai nhà lãnh đạo hoan nghênh việc ký mới Kế hoạch Hợp tác Chiến lược về Giáo dục giai đoạn 2018-2020; đặt mục tiêu tăng số lượng sinh viên Việt Nam tại New Zealand lên 30% vào năm 2020 thông qua khuyến khích trao đổi sinh viên và chương trình chung giữa các trường đại học và các hợp tác khác ở hai nước.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh phía New Zealand thường xuyên thúc đẩy và triển khai Chương trình Lao động kỳ nghỉ; bày tỏ Việt Nam sẵn sàng tiếp nhận các công dân New Zealand theo Chương trình này.

Kết nối và giao lưu nhân dân

Hai Thủ tướng ghi nhận lượng khách du lịch giữa hai nước tăng nhanh, lượng khách Việt Nam thăm New Zealand tăng hơn 32% và lượng khách New Zealand thăm Việt Nam tăng hơn 19% trong năm ngoái nhờ việc thiết lập đường bay thẳng giữa thành phố Auckland và thành phố Hồ Chí Minh của hãng Hàng không New Zealand từ 2016.

Hai nhà lãnh đạo đề nghị mở rộng kết nối hàng không và thúc đẩy hơn nữa du lịch giữa hai nước. 

Thủ tướng Jacinda Ardern hoan nghênh Việt Nam đưa New Zealand vào danh sách các nước được cấp thị thực điện tử, sau khi New Zealand áp dụng thị thực điện tử cho công dân Việt Nam từ năm 2016.

Hợp tác khu vực và quốc tế

Hai bên tiếp tục hợp tác chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương và khu vực như Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Diễn đàn Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Hội nghị Thượng đỉnh Á-Âu (ASEM), Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM ) và Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á (EAS)… nhằm tăng cường thịnh vượng khu vực, giải quyết các thách thức an ninh khu vực và tăng cường hợp tác trong các vấn đề cùng quan tâm.