Việt Nam và EU đẩy mạnh hợp tác khoa học công nghệ 

Ngày 6/5/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Phái đoàn EU tại Việt Nam, Đại sứ quán Phần Lan tại Hà Nội và Đại sứ quán Estonia tại Bắc Kinh thông qua chương trình hỗ trợ kỹ thuật và chia sẻ kinh nghiệm TAIEX tổ chức Hội thảo quốc tế "Chia sẻ kinh nghiệm quản lý hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo". Đây là một trong các hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam (18/5).

VIỆT NAM NẰM TRONG NHÓM NƯỚC DẪN ĐẦU VỀ NĂNG LỰC KHOA HỌC KHU VỰC ASEAN 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, nhấn mạnh thời gian qua, Bộ đã thiết lập và duy trì mối quan hệ hợp tác ngày càng chặt chẽ, hiệu quả với EU, đồng thời đánh giá cao sự hỗ trợ thiết thực từ phía EU thông qua các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, trao đổi chuyên gia và đối thoại chính sách.

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh Bộ Khoa học và Công nghệ đang sửa đổi Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013, một bước đi có ý nghĩa chiến lược, đặc biệt sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57, xác định khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là những trụ cột quyết định của phát triển quốc gia. 

Dự thảo Luật sửa đổi phản ánh định hướng chuyển từ mô hình quản lý dựa trên đầu vào sang quản lý theo kết quả; khuyến khích quyền tự chủ nghiên cứu đi đôi với tăng cường trách nhiệm giải trình; cho phép các nhà khoa học sở hữu và thụ hưởng kết quả nghiên cứu; trao quyền lớn hơn cho doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt trong nghiên cứu - phát triển thông qua các cơ chế ưu đãi và mô hình đầu tư đồng hành.

Luật cũng ưu tiên làm chủ các công nghệ chiến lược, đề cao vai trò trung tâm của đại học trong nghiên cứu cơ bản, bảo đảm sự cân bằng giữa khoa học tự nhiên và khoa học xã hội, thúc đẩy xây dựng hệ sinh thái khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo toàn diện và tăng tốc chuyển đổi số trong quản trị ngành.

Thứ trưởng Bùi Thế Duy khẳng định với 10 điểm mới trọng tâm, Luật Khoa học và Công nghệ và Đổi mới sáng tạo thể hiện rõ quyết tâm của Việt Nam trong việc tạo lập môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, gắn kết nghiên cứu với thực tiễn và đưa khoa học và công nghệ trở thành lực lượng nòng cốt thúc đẩy phát triển quốc gia.

"Chúng tôi tự hào khi Việt Nam hiện nằm trong nhóm 5 quốc gia dẫn đầu về năng lực khoa học trong khu vực Đông Nam Á - một thành tựu có được nhờ phần lớn vào quan hệ hợp tác mạnh mẽ, đặc biệt với EU", Thứ trưởng chia sẻ.

Trong khi đó, Đại sứ EU tại Việt Nam, ông Julien Guerrier, nhấn mạnh: "EU rất vinh dự được đồng hành cùng khát vọng của Việt Nam trong việc xây dựng một khung pháp lý cởi mở, hướng đến tương lai cho những lĩnh vực trọng yếu này".

Tinh thần hợp tác này cũng là trọng tâm của Chiến lược Cửa ngõ Toàn cầu (Global Gateway) - sáng kiến của EU nhằm đầu tư vào các kết nối thông minh, xanh và an toàn trong các lĩnh vực số, năng lượng và giao thông; đồng thời tăng cường hệ thống y tế, giáo dục và nghiên cứu trên toàn thế giới. Thông qua chiến lược này, EU mong muốn thúc đẩy đầu tư bền vững, mở ra cơ hội cho cả khu vực công và tư, khuyến khích hợp tác doanh nghiệp, chuyển giao công nghệ và đối tác đổi mới sáng tạo giữa EU và Việt Nam.

PHẦN LAN KỲ VỌNG CÁC NƯỚC HỢP TÁC SÂU RỘNG TRONG LĨNH VỰC KHOA HỌC CÔNG NGHỆ 

Phát biểu tại Hội thảo, Đại sứ Estonia tại Bắc Kinh, ông Hannes Hanso, chia sẻ về hành trình chuyển đổi số ấn tượng của đất nước mình. Chỉ với 1,3 triệu dân, Estonia đã trở thành quốc gia tiên phong toàn cầu về chính phủ điện tử và an ninh mạng nhờ quyết định chiến lược đầu tư vào công nghệ thông tin từ hơn 20 năm trước. 

Dù tài nguyên hạn chế và thị trường nhỏ, Estonia đã chọn phát triển giáo dục, công nghệ và hạ tầng số. Nhiều doanh nghiệp công nghệ nổi tiếng như Skype, Wise, Bolt ra đời từ đây. 99% dịch vụ công có thể truy cập trực tuyến, từ khai thuế, đăng ký doanh nghiệp đến bầu cử tại nhà – tất cả đều bảo mật nhờ định danh điện tử và blockchain.

Ông Hanso nhấn mạnh đổi mới ở Estonia là sự kết hợp giữa công nghệ, niềm tin và khả năng thích ứng, với hệ sinh thái nghiên cứu - doanh nghiệp mạnh trong các lĩnh vực như AI, y tế, robot và năng lượng xanh. Ông cũng cho biết Estonia và Việt Nam đang mở rộng hợp tác, đặc biệt trong giáo dục, chính phủ số và đô thị thông minh.

Cùng quan điểm, ông Keijo Norvanto, Đại sứ Phần Lan tại Việt Nam, cũng bày tỏ vui mừng khi các chuyên gia hàng đầu từ Estonia và Phần Lan đã cùng chia sẻ kinh nghiệm quý báu trong xây dựng chính sách về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Ông Keijo Norvanto kỳ vọng thông qua Hội thảo, các bên sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn nữa giữa chính phủ các nước trong lĩnh vực quan trọng này.

Những trao đổi cởi mở và mang tính xây dựng giữa Việt Nam và EU tại Hội thảo được kỳ vọng sẽ góp phần hoàn thiện khung pháp lý và chính sách về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, hướng tới một hệ thống linh hoạt, toàn diện và định hướng tương lai. Qua đó, tạo nền tảng cho các cải cách sâu rộng và mở ra nhiều cơ hội hợp tác đầu tư - kinh doanh mới giữa hai khu vực, trong bối cảnh Việt Nam và EU đang chuẩn bị nâng tầm quan hệ đối tác.