Gần đây, tập đoàn công nghệ hàng đầu Mỹ Apple mở cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam, một động thái nữa cho thấy tầm quan trọng ngày càng lớn của các thị trường mới nổi đối với nhà sản xuất iPhone.

CHỮNG LẠI Ở TRUNG QUỐC, TÌM KIẾM CƠ HỘI MỚI Ở VIỆT NAM, ẤN ĐỘ, INDONESIA

Theo CNN, việc khai trương cửa hàng trực tuyến nói trên, diễn ra không lâu sau khi Apple mở cửa hàng đầu tiên tại Ấn Độ, đồng nghĩa khách hàng tại Việt Nam lần đầu tiên có thể trực tiếp mua bất kỳ sản phẩm nào của gã công nghệ khổng lồ.

Các thị trường như Việt Nam, Ấn Độ và Indonesia đang ngày càng trở nên quan trọng hơn với Apple trong bối cảnh tăng trưởng của công ty tại những thị trường lớn như Trung Quốc đang chậm lại. Công ty Mỹ buộc phải quay sang tập trung vào những nơi mà trước đây họ không mấy chú ý.

Trong suốt nhiều thập kỷ, Trung Quốc là trung tâm của quá trình trỗi dậy phi thường của Apple trở thành công ty giá trị nhất hành tinh. Trung Quốc đóng vai trò như “xương sống” đối với cả hoạt động sản xuất lẫn tiêu thụ sản phẩm của Apple. Hiện tại, dù quốc gia tỷ dân vẫn đóng vai trò chủ chốt trong hoạt động của Apple, nhưng công ty Mỹ đang bắt đầu đặt cược vào các thị trường khác.

Tại cuộc họp công bố kết quả kinh doanh hồi đầu tháng, ông Tim Cook, CEO Apple nhấn mạnh triển vọng của công ty tại các nền kinh tế mới nổi, gọi đây là những “điểm sáng” trong báo cáo tài chính của công ty. Vị CEO cho biết ông “đặc biệt hài lòng” với kết quả kinh doanh tại các thị trường này trong 3 tháng đầu năm.

“Apple đã ghi nhận nhiều kỷ lục tại Mexico, Indonesia, Philippines, Saudi Arabia, Thổ Nhĩ Kỳ và UAE, cũng như nhiều kỷ lục trong quý đầu năm tại Brazil, Malaysia và Ấn Độ”, ông Cook nói với các nhà phân tích.

Bình luận của ông Cook được đưa ra trong bối cảnh Apple báo cáo quý giảm doanh thu thứ hai liên tiếp, làm dấy lên lo ngại về sự sụt giảm nhu cầu trên diện rộng giữa lúc nền kinh tế toàn cầu đối mặt nhiều bất ổn.

“Rõ ràng, tăng trưởng đã chậm lại trên toàn cầu, do đó gây thêm áp lực buộc Apple phải quyết liệt theo đuổi các thị trường mới nổi”, ông Daniel Ives, giám đốc điều hành của Wedbush Securities, nhận xét.

“SIÊU THỊ TRƯỜNG”

Ông Ives dự báo trong những năm tới, Indonesia, Malaysia và Ấn Độ sẽ cùng nhau đóng góp một phần lớn hơn trong miếng bánh lợi nhuận của Apple.

Theo ông, việc Apple bắt đầu bán hàng trực tuyến tại một quốc gia thường là tiền đề để mở một cửa hàng vật lý tại quốc gia đó. Điều này đúng với trường hợp của Ấn Độ - nơi mới có các cửa hàng vật lý đầu tiên của Apple vào tháng trước và cũng là nơi ông Cook tuyên bố sẽ đầu tư mạnh hơn trong thời gian tới.

Nói về việc Apple mở cửa hàng trực tuyến tại Việt Nam, nhà phân tích Chiew Le Xuan của Canalys đánh giá đây là động thái “củng cố hơn nữa” sự hiện diện tại các thị trường mới nổi của nhà sản xuất iPhone. Theo ông, Apple đang “tích cực tăng cường” sự hiện diện tại khu vực Đông Nam Á thời gian gần đây với việc đẩy mạnh hoạt động phân phối và mạng lưới nhà bán hàng được ủy quyền, đặc biệt là ở Malaysia.

Và hơn hết, Apple đang có nhiều dư địa để phát triển tại các thị trường này. Theo Canalys, công ty Mỹ hiện mới chỉ mở cửa hàng vật lý chính hãng tại các nền kinh tế phát triển hơn trong khu vực như Thái Lan và Singapore.

Thậm chí Indonesia - một quần đảo rộng lớn và là thị trường điện thoại thông minh lớn thứ 6 thế giới, cũng chưa có cửa hàng Apple nào. Dữ liệu của Canalys cho thấy thị phần của Apple tại Indonesia hiện rất nhỏ, chỉ khoảng 1% trong năm 2022.

“Chúng tôi đang nỗ lực tại các thị trường này. Đặc biệt, chúng tôi có thị phần thấp tại đây, trong khi ở đây có đặc điểm nhân khẩu học năng động. Chúng tôi thấy đây thực sự là cơ hội tuyệt vời”, ông Cook nói tại cuộc họp nói trên.

Với loạt động thái mới nhất, Apple gia nhập danh sách nhiều doanh nghiệp toàn đầu đang đặt cược lớn vào khu vực Đông Nam Á, nơi dòng vốn đầu tư ngày càng chảy mạnh vào lĩnh vực sản xuất.

Cơ sở người tiêu dùng của khu vực này cũng mang lại triển vọng hứa hẹn. Số lượng hộ gia đình thuộc tầng lớp trung lưu ở những nền kinh tế như Việt Nam, Indonesia Philippines và Philippines được dự báo sẽ tăng thêm khoảng 5% mỗi năm tới năm 2030 - theo công ty tư vấn Boston Consulting Group.

Boston Consulting Group gọi nhóm người tiêu dùng này là “siêu thị trường tiếp theo”.

Còn theo ông Ives, sức hấp dẫn của tầng lớp trung lưu đang nổi lên ở Đông Nam Á “đã thay đổi động lực ở những quốc gia này - điều mà trước đây Apple thường tránh xa”.

“Đây là cơ hội vàng cho Apple”, ông nhận xét.

THÁCH THỨC VẪN CÒN

Suốt nhiều năm qua, các thương hiệu như Apple phải chật vật để cạnh tranh tại các thị trường mới nổi vì giá sản phẩm cao. Họ đã chọn cách phụ thuộc vào những nhà bán hàng được ủy quyền bản địa.

Theo ông Chiew, điện thoại iPhone, có giá từ 470-1.100 USD, là khá đắt đỏ đối với người tiêu dùng tại các nền kinh tế mới nổi ở Đông Nam Á - nơi phần lớn điện thoại thông minh có giá dưới 200 USD.

Ông cho rằng sự vắng mặt của Apple tại các quốc gia như Campuchia hay Việt Nam thường rõ thấy hơn vào những dịp ra mắt iPhone mới bởi khách hàng từ những nước này thường bay sang Singapore hoặc Malaysia để mua hàng rồi về nước bán lại.

Điều này sẽ thay đổi trong những năm tới, đặc biệt là khi Apple tiếp tục tăng cường sự hiện diện của mình trong khu vực.

Ông Ives dự báo Apple có thể “mở rộng hơn nữa hệ sinh thái cũng như mạng lưới của mình sang các thị trường mới nổi nhờ kinh nghiệm ở Trung Quốc”. Điều này đồng nghĩa hãng có thể cố gắng thu hút khách hàng với “các chiến lược định giá khác nhau và phát triển từ đó”.

“Một khi người dùng ở đó chuyển sang hệ điều hành iOS của Apple, họ sẽ có xu hướng trở thành khách hàng trung thành”, ông Ives nhận định. “Đây là yếu tố cốt lõi cho sự thành công của Apple ở Trung Quốc và giờ đây có thể được lặp lại ở Ấn Độ, Indonesia, Việt Nam và nhiều thị trường khác”.

Tuy nhiên, theo nhà phân tích Chiew của Canalys, hãng công nghệ Mỹ có thể đối mặt với nhiều rào cản ở Đông Nam Á, nơi một số quốc gia có quy định nghiêm ngặt đối với doanh nghiệp nước ngoài.

Ví dụ, Indonesia quy định hàng điện tử bán tại nước này phải có ít nhất 35% linh kiện sản xuất trong nước. Theo đó, Apple phải đáp ứng quy định này bằng làm việc với các đối tác địa phương. Trước đây, các quy định tương tự đã khiến Apple không mở được cửa hàng ở Ấn Độ suốt nhiều năm, cho tới khi quy định được nới lỏng vào năm 2019.

Còn ông Ives cho rằng dù người tiêu dùng ở các thị trường mới nổi Đông Nam Á đang trở nên giàu có hơn, giá sản phẩm của Apple vẫn được xem là tương đối cao. Do đó, Apple có thể đối mặt nhiều khó khăn khi thúc đẩy tăng trưởng tại đây.