Các công ty công nghệ lớn (Big Tech) của Trung Quốc vừa trải qua thêm một năm đầy khó khăn. Vốn hóa của các “đại gia” như Alibaba, Tencent đã “bốc hơi” hàng chục tỷ USD, trong khi các công ty này ghi nhận tốc độ tăng trưởng chậm nhất từ trước tới nay.

Theo CNBC, chính sách Zero Covid với những biện pháp phòng chống dịch hà khắc suốt thời gian qua đã gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Cũng giống như hầu hết doanh nghiệp khác, các công ty internet Trung Quốc cũng chứng kiến sự suy giảm lớn về doanh thu và lợi nhuận khi chi tiêu của người dùng giảm và hoạt động quảng cáo thu hẹp.

Tuy nhiên, giới phân tích dự báo rằng các quy định của Bắc Kinh trong lĩnh vực này sẽ dễ đoán hơn và nhờ đó tăng trưởng của ngành công nghệ sẽ phục hồi. Dù những bất ổn về triển vọng kinh tế của Trung Quốc đang tạo ra nhiều rủi ro, những dấu hiệu cho thấy Bắc Kinh có thể sẽ mở cửa lại nền kinh tế đang cho các nhà đầu tư niềm hy vọng về sự phục hồi trong năm sau.

“Chúng tôi lạc quan về triển vọng của ngành internet Trung Quốc trong năm 2023 nhờ việc mở cửa lại nền kinh tế và tâm lý người tiêu dùng được cải thiện”, các nhà phân tích tại ngân hàng đầu tư Jefferies cho biết trong một báo cáo nghiên cứu tháng trước.

CƠ HỘI PHỤC HỒI TỪ VIỆC MỞ CỬA NỀN KINH TẾ

Kể từ khi đại dịch Covid bùng phát vào năm 2020, Trung Quốc đã áp dụng chiến lược chống dịch Zero Covid với các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt và xét nghiệm hàng loạt. Chính sách này đã ảnh hưởng nặng lớn tới nền kinh tế, khiến các doanh nghiệp chịu thiệt hại nặng nề.

Các hãng công nghệ khổng lồ như Tencent và Alibaba năm 2022 ghi nhận tăng trưởng doanh thu thấp nhất lịch sử. Trong khi đó, các nhà sản xuất xe điện như Xpeng đạt được mức doanh thu ít ỏi khi tâm lý người tiêu dùng bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, Trung Quốc được cho là đang bắt đầu điều chỉnh chiến lược chống dịch của mình. Ngày 7/12, Uỷ ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC) công bố một kế hoạch gồm 10 điểm nới lỏng một loạt hạn chế phòng dịch theo chính sách Zero Covid. Theo đó, việc xét nghiệm PCR hàng hoạt tại các điểm nóng dịch bệnh đã chấm dứt. Biện pháp phong tỏa các khu dân cư và các ly cũng được giảm thiểu.

Theo các nhà phân tích, tiến trình chấm dứt Zero Covid diễn ra như thế nào sẽ quyết định sự phục hồi của ngành công nghệ Trung Quốc.

“Tôi cho rằng triển vọng phục hồi của ngành công nghệ Trung Quốc năm 2023 chủ yếu phụ thuộc vào mức độ phục hồi kinh tế vĩ mô và đặc biệt là sự phục hồi của chi tiêu tiêu dùng”, ông Xin Sun, giảng viên cấp cao về kinh doanh ở Trung Quốc và Đông Á tại Đại học King’s College London, nhận định.

Theo ông, với sự kìm hãm tiêu dùng như hiện nay, phần lớn do các hạn chế chống dịch, và việc người tiêu dùng mất niềm tin, ngành công nghệ Trung Quốc chỉ có thể phục hồi nếu nước này chấm dứt chiến lược Zero Covid một cách suôn sẻ và mở lại nền kinh tế.

Nhiều nhà phân tích dự báo các công ty công nghệ lớn của Trung Quốc sẽ phục hồi tăng trưởng trong năm 2023 khi nền kinh tế mở cửa trở lại, nhưng tốc độ tăng trưởng sẽ không đạt mức 30-40% hàng quý như trước đây.

Theo khảo sát các nhà phân tích của Refinitiv, doanh thu quý 4/2022 của Alibaba được dự báo sẽ tăng khoảng 2% so với cùng kỳ năm trước, sau đó sẽ tăng khoảng 6% và 12% lần lượt vào quý 1 và quý 2/2023, Trong khi đó, tăng trưởng doanh thu quý 4 của Tencent được dự báo sẽ chỉ ở mức khoảng 0,5%. Con số này được dự báo sẽ tăng lên 7% vào quý 1/2023 và 10,5% vào quý 2/2023.

Các nhà phân tích tại Jefferies cho rằng hoạt động mua sắm sẽ là một động lực cho sự phục hồi, tiếp theo đó mới đến quảng cáo và giải trí. Nhóm này cho rằng ngành quảng cáo trực tuyến Trung Quốc sẽ phục hồi trong năm 2023 nhưng điều này còn phụ thuộc lớn vào tình hình kinh tế vĩ mô.

QUY ĐỊNH SẼ DỄ ĐOÁN HƠN

Chính sách chống Covid hà khắc là một trở ngại lớn với lĩnh vực công nghệ của Trung Quốc trong năm 2022. Tuy nhiên, việc Bắc Kinh thắt chặt các quy định đối với lĩnh vực này từ cuối năm 2020 là nguyên nhân chính khiến các công ty công nghệ nước này bị bóp nghẹt tăng trưởng, cổ phiếu lao dốc.

Tính từ đầu năm 2021, chỉ số công nghệ Hang Seng của chứng khoánHồng Kông - bao gồm cổ phiếu của hầu hết các hãng công nghệ lớn của Trung Quốc - đã giảm hơn 50%.

Trong 2 năm qua, Bắc Kinh đã đưa ra một loạt chính sách mới từ quy định chống độc quyền cho tới luật bảo vệ dữ liệu và một đạo luật chưa từng có tiền lệ nhằm quản lý việc sử dụng thuật toán của các công ty công nghệ. Các công ty vi phạm quy định chống độc quyền đã lĩnh án phạt khổng lồ, trong đó có Alibaba và công ty giao đồ ăn Meituan.

 

Niềm tin của doanh nghiệp Trung Quốc xuống thấp nhất gần một thập kỷ

Lĩnh vực game cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Năm 2021, các nhà chức trách Trung Quốc dừng cấp phép phát hành các video game mới và đưa ra quy định hạn chế thời gian chơi game trực tuyến của người dưới 18 tuổi.

Tuy nhiên, đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy áp lực pháp lý có thể đang được giải tỏa. Các nhà quản lý Trung Quốc đã bắt đầu phê duyệt lại các tựa game mới trong năm nay. Động thái này là tin tốt với Tencent và NetEase, hai nhà phát triển game trực tuyến lớn nhất Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Chính phủ Trung Quốc năm nay cũng đã nhiều lần cam kết hỗ trợ lĩnh vực công nghệ.

“Ưu tiên hàng đầu của Bắc Kinh năm nay là tăng trưởng kinh tế. Việc quản lý theo kiểu đàn áp đã chấm dứt vì Bắc Kinh nhận ra rằng thật tồi tệ khi khiến thị trường hoảng sợ và làm suy yếu niềm tin của doanh nghiệp”, nhà phân tích Linghao Bao của Trivium China, phát biểu. “Chúng ta đã thấy những động thái nới lỏng biện pháp chống dịch và giải cứu thị trường bất động sản. Bắc Kinh cũng đã chuyển sang một cách tiếp cận có tính toán hơn và dễ đoán để quản lý lĩnh vực công nghệ”.

Dù có lý do để lạc quan về ngành công nghệ Trung Quốc năm 2023, nhiều nhà đầu tư vẫn tỏ ra thận trọng.

Vẫn còn nhiều điều chưa chắc chắn về lộ trình chấm dứt chính sách Zero Covid và quỹ đạo kinh tế năm 2023 của Trung Quốc. Một số tổ chức tài chính lớn đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của nước này, trong bối cảnh xuất khẩu sụt giảm và khủng hoảng bất động sản vẫn hiện hữu. Xuất khẩu và bất động sản là hai động lực tăng tưởng quan trọng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

“Theo tôi, thách thức lớn nhất mà các hãng công nghệ Trung Quốc phải đối mặt trong năm tới có lẽ vẫn là Covid, kéo theo đó là triển vọng kinh tế yếu và thiếu chắc chắn”, ông Sun nói.