Căn cứ vào dự thảo chính sách thuế tài sản mà Bộ Tài chính mới công bố gần đây, Ngân hàng Thế giới (WB) cho biết có khoảng 1,8 triệu hộ gia đình Việt Nam sẽ chịu tác động của thuế này và đánh giá thuế nhà ở chỉ tác động tới khoảng 23.000 hộ nghèo.

Tính toán trên của WB được đưa ra tại buổi làm việc giữa lãnh đạo Chính phủ, các bộ ngành Việt Nam với các tổ chức quốc tế nhằm lắng nghe kinh nghiệm của các quốc gia, tổ chức tài chính - kinh tế trên thế giới khi thực hiện chính sách thuế tài sản, diễn ra hôm 7/6.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia WB, mặc dù tác động đến số ít các hộ nghèo, song tỷ lệ số thuế nhà phải nộp so với thu nhập của hộ nghèo (0,83%) lại cao hơn tỷ lệ này của hộ gia đình giàu có (0,58%). Tổng số thu dự kiến sẽ đóng góp khoảng gần 3.000 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước.

Theo ông Sebastian Eckardt, Chuyên gia kinh tế trưởng của WB, thuế tài sản không chỉ là nguồn thu mà còn là công cụ góp phần nâng cao tính công bằng và hiệu quả, trách nhiệm giải trình của chính quyền địa phương, góp phần phát triển thị trường nhà đất, cơ sở hạ tầng.

Chuyên gia của WB đánh giá nếu thực hiện chính sách thuế này, Việt Nam còn nhiều dư địa khi hiện nay thuế tài sản chỉ chiếm 0,04% GDP, trong khi ở các nước có nền kinh tế chuyển đổi tỷ lệ này là 0,5% và ở các nước đang phát triển là 2%.

Do vậy, phía WB cho biết số thu từ chính sách này ở Việt Nam sẽ không lớn, trong khi chi phí quản lý thuế là không nhỏ (chiếm từ 10- 20% số thu). Để thực hiện, WB cho rằng Việt Nam cần tiếp tục gia cố chính sách thuế theo từng giai đoạn, xem xét cách tính thuế theo giá trị tuyệt đối hoặc theo tỷ lệ giá trị tài sản,...

Đặc biệt ông Ousmane Dione, Giám đốc Quốc gia của WB tại Việt Nam nhấn mạnh lợi ích của chính sách thuế tài sản không thể chỉ hướng tới nguồn thu mà phải đi kèm với trách nhiệm và đề cao trách nhiệm giải trình của chính quyền cơ sở với người dân trong sử dụng số thuế này đầu tư vào hạ tầng. Việt Nam cũng không nên thực hiện chính sách thuế này một cách đơn lẻ mà đặt trong cải cách hệ thống chính sách tài chính nói chung thì mới đạt được mục tiêu.

Đánh giá cao các ý kiến góp ý của đại diện WB tại Việt Nam, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Tài chính rà soát các chính sách thuế nói chung trong thực hiện tái cơ cấu thu, chi ngân sách, tăng cường cải cách hành chính, cắt giảm chi phí quản lý chính sách thuế.

Qua các góp ý của chuyên gia, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị Bộ Tài chính tiếp tục phối hợp với WB, các tổ chức quốc tế để nghiên cứu đầy đủ về chính sách thuế tài sản, lựa chọn các phương án phù hợp nhất với điều kiện kinh tế, xã hội Việt Nam.

Phó thủ tướng mong muốn WB tiếp tục hỗ trợ cho Việt Nam về cải cách chính sách thuế nói riêng và xây dựng thể chế kinh tế nói chung.

Trước đó, sau những phản ứng trái chiều của dư luận và các chuyên gia trong nước về dự thảo Luật thuế tài sản do Bộ Tài chính xây dựng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có chỉ đạo trước mắt Chính phủ chưa xem xét, phê chuẩn luật thuế này. Đồng thời yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục nghiên cứu để có được sự hài hòa về lợi ích của các bên thu thuế và nộp thuế cũng như tạo được đồng thuận trong xã hội.