Xây sân bay Long Thành có thể không cần vốn ngân sách

Dù Bộ Tài chính nói khả thi, song Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho rằng còn nhiều vấn đề chưa rõ trong cơ chế tài chính cho dự án sân bay Long Thành, theo phương án đã được Chính phủ điều chỉnh và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến sáng 26/2.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu cho biết: sau khi rà soát lại đơn giá và mức đầu tư, tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của dự án là 5,236 tỷ USD, giảm khoảng 2,601 tỷ USD so với dự toán trình Quốc hội.

Cơ cấu vốn như sau: vốn ODA 1,389 tỷ USD (chiếm 26,53%), vốn ngân sách Nhà nước 578,3 triệu USD (chiếm 11,05%), vốn doanh nghiệp, cổ phần, PPP... 3,268 tỷ USD (62,42%).

Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp tục rà soát, bảo đảm tính chính xác của tổng vốn đầu tư của toàn bộ dự án (3 giai đoạn), tránh phát sinh lớn chi phí đầu tư khi thực hiện. Đồng thời, có phương án huy động vốn khả thi trên cơ sở cân đối ngân sách Nhà nước và vấn đề nợ công. Chỉ sử dụng vốn ngân sách Nhà nước vào những hạng mục đầu tư không thể huy động vốn từ doanh nghiệp.

Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển vẫn băn khoăn, Nhà nước sẽ cấp vốn rồi thu hồi lại hay cấp vốn để hoạt động như một doanh nghiệp, vốn ODA vay về cho vay lại hay là cấp, các khoản ngoài ngân sách có khoản nào Chính phủ bảo lãnh không? Việc quản lý thu hồi vốn như thế nào chưa làm rõ, ông Hiển nhận xét.

Theo phân tích của ông Hiển thì cộng sơ sơ giai đoạn một, vốn ngân sách cũng đã trên 40 ngàn tỷ trong tổng số 100 ngàn tỷ, nhưng ODA cũng là vốn ngân sách và PPP cũng có vốn ngân sách. Vậy trong 60 ngàn tỷ còn lại thì vốn ngân sách là bao nhiêu, ông Hiển tiếp tục nêu câu hỏi.

Nhấn mạnh đó chỉ là vốn giai đoạn một, ông Hiển đặt vấn đề: cả ba giai đoạn thì vốn ngân sách là bao nhiêu và sẽ liên quan đến nợ công như thế nào, bởi nợ công còn liên quan đến vay để bù đắp bội chi, ảnh hưởng của vay về cho vay lại....

Cũng cần phân tích sâu thêm và cần câu trả lời rõ hơn, theo ông Hiển, là hiệu quả của dự án, khả năng hoàn vốn thế nào. Và khi hoàn thành cả ba giai đoạn của sân bay Long Thành thì sân bay Tân Sơn Nhất sẽ được sử dụng ra sao, chỉ là sân bay nội địa, quân sự hay vẫn  như hiện tại.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân lưu ý, khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 thì Chính phủ nói là đầu tư cho dự án này thì nợ công vẫn chưa vượt trần, vậy bây giờ giảm mức đầu tư thì tác động đến nợ công ra sao cũng cần phải đánh giá.

Giải trình bổ sung, Bộ trưởng Đinh La Thăng khẳng định: cơ chế tài chính cho sân bay Long Thành đã được nêu rất rõ ràng, với 30% tổng số vốn từ ngân sách.

Đây là báo cáo tiền khả thi, đến báo cáo khả thi sẽ tính toán chính xác hơn, ông Thăng nói tiếp.

Bộ trưởng cũng nhấn mạnh, 30% ngân sách là số vốn tối đa được tính toán, còn nếu Chính phủ đồng ý cho phép dùng vốn cổ phần hóa toàn bộ Tổng công ty Cảng hàng không và bán quyền khai thác sân bay, thì sẽ không dùng đến ngân sách Nhà nước để đầu tư sân bay Long Thành.

Còn ODA là Nhà nước vay và cho vay lại, các sân bay hiện tại đều đang sử dụng phương thức này và vẫn hoạt động có lãi, trả nợ đầy đủ, ông Thăng giải trình.

Gói lại phiên thảo luận, Phó chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị cần tiếp tục rà soát để đảm bảo chính xác tổng mức đầu tư và cần có giải trình thuyết phục về cơ chế tài chính.

Với mức giảm như phương án Chính phủ trình sáng nay, bà Ngân cho rằng: đại biểu Quốc hội sẽ đặt vấn đề là lần đầu thì đưa tổng mức đầu tư rất cao, Quốc hội mới có ý kiến một lần đã giảm như thế, nếu tiếp tục có ý kiến thì có giảm nữa hay không...

Cần làm rõ cơ chế tài chính cho dự án trong đó có việc ngân sách tham gia tổng thể tối đa bao nhiêu, tác động tối đa nợ công như thế nào, bà Ngân lưu ý.