Tuần này, chỉ số Dollar Index - một thước đo giá trị đồng USD so với một rổ gồm 6 đồng tiền chủ chốt khác gồm Euro, yên Nhật, bảng Anh, franc Thuỵ Sỹ, đôla Canada, và krona Thuỵ Điển - đạt gần mức cao nhất trong 6 tháng. Hôm thứ Hai, chỉ số đạt hơn 104,1 điểm, cách không xa mức đỉnh 104,7 điểm thiết lập vào hôm 16/3 - theo dữ liệu từ FactSet.

Nếu tính từ đầu năm, chỉ số đến nay đã tăng gần 0,1%. Trong vòng 6 tuần trở lại đây, chỉ số đã phục hồi toàn bộ phần giảm kể từ đầu năm.

USD KHÔNG MẤT GIÁ NHƯ DỰ BÁO

Đồng USD được hỗ trợ thêm sau khi Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell - tại hội nghị ngân hàng trung ương thường niên ở Jackson Hole - để ngỏ khả năng tiếp tục tăng lãi suất nhằm đưa lạm phát về mục tiêu 2%. Sự vững vàng của nền kinh tế Mỹ sau 11 lần nâng lãi suất của Fed là cơ sở để thị trường không loại trừ khả năng Fed sẽ giữ lãi suất cao hơn lâu hơn, và kỳ vọng này chính là động lực phía sau xu hướng tăng của đồng USD thời gian qua.

Trước đó trong năm nay, đồng bạc xanh đã có những đợt giảm giá do kỳ vọng rằng Fed sắp dừng thắt chặt chính sách tiền tệ và xoay trục sang nới lỏng vì lạm phát ở Mỹ bắt đầu xuống thang sau khi lập đỉnh ở mức hơn 9% vào mùa hè năm ngoái. Những đợt giảm giá đó của USD diễn ra trong bối cảnh những đối thủ địa chính trị của Mỹ như Trung Quốc và Nga có nhiều nỗ lực nhằm giảm sự phụ thuộc vào USD trong giao dịch thương mại, thanh toán quốc tế và dự trữ ngoại hối.

Tuy nhiên, dữ liệu do tổ chức thanh toán quốc tế SWIFT công bố vào tuần trước cho thấy đồng USD chưa bao giờ giữ vai trò quan trọng trong thương mại và thanh toán quốc tế như hiện nay. Theo số liệu của tổ chức này, 46% thanh toán thực hiện qua nền tảng SWIFT trong tháng 7 năm nay là thanh toán bằng USD, một tỷ lệ cao kỷ lục. Cũng theo SWIFT, tỷ lệ thanh toán quốc tế bằng Nhân dân tệ tăng nhẹ, trong khi tỷ lệ của đồng Euro giảm.

Cũng trong tuần trước, nhóm các nền kinh tế mới nổi BRICS - gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi - đã họp thượng đỉnh ở Nam Phi, với một trong những nội dung được đề cập là thiết lập một đồng tiền chung của nhóm nhằm thay thế cho đồng USD. Tuy nhiên, tuyên bố của hội nghị cho thấy các nước thành viên BRICS bất đồng về việc thiết lập một đồng tiền như vậy.

Thực ra, cuộc tranh luận về phi đôla hoá không phải là một hiện tượng mới, nhưng gần đây thu hút sự chú ý lớn hơn khi Trung Quốc, Nga và một số quốc gia khác đẩy mạnh nỗ lực nhằm giảm bớt việc sử dụng USD trong giao dịch thương mại và thanh toán quốc tế.

Dù vậy, sự vững vàng của đồng USD không chỉ đi ngược lại mong muốn của Bắc Kinh và Moscow, mà còn trái ngược với dự báo của nhiều tổ chức dự báo phương Tây. Cuối năm ngoái và đầu năm nay, nhiều ngân hàng đầu tư của Mỹ và châu Âu đã dự báo đồng USD mất giá trong năm nay, cho rằng mức đỉnh của 2 thập niên mà Dollar Index thiết lập vào cuối tháng 9 năm ngoái có thể đã đánh dấu đỉnh điểm của chu kỳ này.

USD CÓ CƠ SỞ ĐỂ TIẾP TỤC TĂNG GIÁ

Hôm 28/9 năm ngoái, Dollar Index đạt 114,78 điểm, cao nhất kể từ tháng 5/2022, theo dữ liệu từ FactSet. Dấu mốc này là đỉnh điểm của đợt tăng giá mạnh mẽ mà USD có được trong năm 2022, khi đồng tiền này giữ vai trò  một trong số ít những “hầm trú ẩn” giữa bối cảnh cổ phiếu và trái phiếu bị bán tháo trên toàn cầu. Nếu so với mức đỉnh đó, Dollar Index hiện đã giảm 9,3%, nhưng sự phục hồi gần đây cho thấy USD không mất giá như dự báo.

Hiện nay, lợi suất thực của trái phiếu kho bạc Mỹ đang tăng và ông Powell để mở khả năng tăng lãi suất thêm một lần nữa trong năm nay, nên giới chuyên gia cho rằng đồng USD có một môi trường thuận lợi để tiếp tục tăng giá. “Chênh lệch lãi suất và sức mạnh tương đối của nền kinh tế Mỹ là nền móng cho sức mạnh của đồng USD”, chiến lược gia trưởng Matt Miskin của công ty John Hancock Investment Management nói với trang MarketWatch.

Đà phục hồi ngày càng đuối của Trung Quốc cũng là một cơ sở quan trọng nữa giúp đồng USD tăng giá thông qua việc khiến cho đồng nhân dân tệ suy yếu. Đồng tiền của Trung Quốc gần đây đã giảm giá xuống mức thấp nhất kể từ tháng 11 năm ngoái, với 7,29 Nhân dân tệ đổi 1 USD.

Tương tự, nền kinh tế khu vực Eurozone đang đứng trước nguy cơ suy thoái trở lại, khiến đồng euro đuối sức so với USD.

Nói cách khác, ở thời điểm hiện tại, xu hướng tăng giá của USD là khó đảo ngược, xét tới lãi suất thực ở Mỹ tiếp tục tăng và tăng trưởng kinh tế Mỹ vẫn giữ đà.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ được điều chỉnh theo lạm phát (TIPS) kỳ hạn 10 năm - loại trái phiếu mà lợi suất được xem là một thước đo về lợi suất thực ở Mỹ - gần đây dao động quanh ngưỡng 2,2%, cao nhất kể từ năm 2009.

Về tăng trưởng kinh tế Mỹ, công cụ theo dõi GDPNow của Fed chi nhanh Atlanta dự báo tốc độ tăng trưởng quý 3 đạt 5,9%. Cách đây 1 năm, ngay cả những nhà kinh tế học lạc quan nhất ở Phố Wall cũng chỉ đưa ra mức dự báo tăng trưởng khoảng 2%. Trong dự báo hồi tháng 9 năm ngoái, các quan chức Fed cho rằng nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tăng trưởng 1,2% trong cả năm nay.

“Thật khó để khiến đồng USD giảm giá vì đồng tiền này đang mang lại lợi tức cao hơn trong số các tài sản an toàn, trong một môi trường mà nhà đầu tư thận trọng với rủi ro”, chiến lược gia trưởng Steve Englander của ngân hàng Standard Chartered nhận định với MarketWatch.