Xuất nhập khẩu biên mậu phía Bắc: Mặt hàng sầu riêng vẫn nhiều tín hiệu đáng lo

Theo thông tin từ Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, hoạt động xuất nhập khẩu từ đầu năm 2025 đến nay qua địa bàn Lạng Sơn vẫn tăng trưởng khá. 

Bình quân mỗi ngày có 200 container nông sản được xuất khẩu sang Trung Quốc từ các cửa khẩu thuộc tỉnh Lạng Sơn, lượng xe nông sản có xu hướng tăng dần từng ngày từ ngay sau Tết. 

Gần như đã thành quy luật, bắt đầu từ tháng 4 hàng năm, lượng xe nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang Trung Quốc sẽ tăng lên. Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn đã có những phương án dự phòng, kịp thời trao đổi với phía Trung Quốc, đảm bảo nhanh chóng giải phóng hàng hóa nông sản ngay khi có dấu hiệu lượng số lượng xe xuất khẩu tăng lên. 

Đáng lưu ý, từ đầu năm 2025 đến nay, phía Trung Quốc yêu cầu sầu riêng được nhập khẩu từ Việt Nam phải có giấy chứng nhận kiểm định dư lượng Cadimi và chất vàng O (Auramine O). Do vậy, từ cuối tháng 1/2025, mặt hàng sầu riêng quả tươi xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn gần như ngưng trệ vì không đáp ứng đủ tiêu chuẩn.

Đến đầu tháng 2/2025, có một số trung tâm, phòng kiểm nghiệm của Việt Nam được Tổng cục Hải quan Trung Quốc công nhận đủ điều kiện xét nghiệm chất vàng O trong sầu riêng. Nếu lô hàng sầu riêng đáp ứng đầy đủ các điều kiện xét nghiệm của trung tâm, phòng kiểm nghiệm vẫn được xuất khẩu qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn bình thường. 

Tuy nhiên, dù đã có đơn vị đủ điều kiện xét nghiệm, nhưng các doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng quả tươi vẫn không khỏi lo lắng, bởi thời gian cho ra kết quả xét nghiệm lên tới vài ngày sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sầu riêng tươi.

Từ đầu tháng 2/2025 đến nay, mới có 25 xe hàng chở sầu riêng được xuất khẩu sang Trung Quốc qua các cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn, số lượng này chỉ bằng 5 - 10% so với cùng kỳ năm 2024. 

Tại cửa khẩu Lào Cai, theo tổng kết sơ bộ của Chi cục Hải quan cửa khẩu, từ đầu năm 2025 đến nay, kim ngạch xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Lào Cai đã đạt gần 135 triệu USD. Lượng xe thông quan tại cửa khẩu duy trì trung bình trên 390 xe/ngày. Trong đó, lượng xe xuất khẩu 100 xe/ngày, nhập khẩu 290 xe/ngày.

Kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 50,6 triệu USD, với những mặt hàng chủ yếu là thanh long, dưa hấu, mít, chuối, chôm chôm, xoài, sắn.  Trung bình những ngày này, tại Cửa khẩu quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành có khoảng 50 xe thanh long xuất khẩu.   

Một vài nông sản bắt đầu vào vụ thu hoạch khác như chôm chôm, dưa, xoài…  cũng có dấu tăng nhẹ về số lượng xuất khẩu qua cửa khẩu Lào Cai. Các đơn vị chức năng đã cấp giấy chứng nhận xuất xứ C/O cho hơn 24.700 tấn hàng hóa, giá trị đạt 20 triệu đô la, gồm thanh long, dưa hấu, chuối, mít, tinh bột sắn, sắn lát khô.

Kim ngạch nhập khẩu đạt hơn 84 triệu USD, với những mặt hàng chủ yếu là hoa, cây cảnh, rau củ quả tươi, than cốc, phân bón.

Tuy nhiên, cũng tương tự như tại Lạng Sơn, từ đầu năm 2025  đến nay, số lượng sầu riêng và mít xuất khẩu qua cửa khẩu Lào Cai bị giảm mạnh so với các tháng trước và cùng kỳ năm 2024,  do phía Trung Quốc đang thực hiện kiểm tra chặt chẽ với 2 mặt hàng này.

Đặc biệt là trái sầu riêng (nông sản có giá trị cao xuất khẩu) bị giảm sản lượng rất mạnh, thậm chí nhiều ngày trong năm mới 2025, không có xe hàng sầu riêng nào được xuất khẩu.

Tại Quảng Ninh, theo báo cáo từ Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái, từ đầu năm 2025 đến nay, hoạt động xuất nhập khẩu cũng có nhiều tín hiệu lạc quan. Tổng kết sơ bộ đã có 480 doanh nghiệp thực hiện thủ tục hải quan qua cửa khẩu, tăng 87 doanh nghiệp so với cùng kỳ năm trước.  Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu  đạt 493,56 triệu USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2024.

Ông Nguyễn Văn Dương, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Móng Cái cho biết, Chi cục Hải quan Móng Cái vẫn thường xuyên tổ chức giao lưu, kết nối hợp tác, với Hải quan Đông Hưng (Trung Quốc) nhằm thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới, tạo sự ổn định và hợp tác bền vững cùng phát triển.

Riêng năm 2024, số doanh nghiệp làm thủ tục Hải quan qua cửa khẩu đạt 1.495 doanh nghiệp, tăng 406 doanh nghiệp so với năm 2023; kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Quảng Ninh (Việt Nam) với Quảng Tây tăng trưởng 19% năm 2023, lên đến 30% năm 2024.

Trong đó, kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 đạt 4,42 tỷ USD, xuất siêu hơn 600 triệu USD. Số thu ngân sách nhà nước năm 2024 qua các cửa khẩu biên giới trên bộ của Quảng Ninh đạt trên 2.658 tỷ đồng.