Có tên gọi Omicron XE, biến chủng mới này đến nay đã được phát hiện ở 637 bệnh nhân trên toàn Vương quốc Anh, theo dữ liệu mới nhất từ Cơ quan An ninh Y tế Anh (UKHSA). Cơ quan này cho biết hiện chưa có đủ bằng chứng để kết luận khả năng lây lan hay mức độ gây bệnh nặng của biến chủng này.

XE là sự kết hợp của biến chủng Omicron BA.1 – được phát hiện vào cuối năm 2021, và biến chủng phụ mới hơn có tên BA.2 – hiện là biến chủng chủ đạo tại Anh.

Theo các nhà khoa học, XE là một dạng "tái tổ hợp", một loại biến chủng có thể xảy ra khi một người bị nhiễm hai hoặc nhiều biến chủng cùng lúc, dẫn tới sự pha trộn vật liệu di truyền của các biến chủng này trong cơ thể bệnh nhân. Các biến chủng tái tổ hợp như thế này không phải loại hiếm và đã xuất hiện vài lần kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát trên toàn cầu năm 2020.

Hiện chưa có nhiều dữ liệu để xác định mức độ nguy hiểm cũng như khả năng “né” vaccine của XE. Tuy nhiên, các phân tích ban đầu nhận định biến chủng này có thể lây lan nhanh hơn so với các biến chủng trước đó.

Dữ liệu của UKHSA cho thấy tốc độ phát triển của XE là khoảng 9,8%, cao hơn so với BA.2, trong khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng tốc độ này là 10%. Các nhà quản lý y tế Anh cho biết đang tiếp tục theo dõi tình hình.

“Loại tái tổ hợp đặc biệt này, XE, đã cho thấy tốc độ tăng trưởng bất định và chúng tôi chưa xác định được nó có lợi thế tăng trưởng thực sự hay không. Đến nay vẫn chưa có đủ bằng chứng để đưa ra kết luận về khả năng lây truyền, mức độ nghiêm trọng hoặc hiệu quả của vaccine đối với biến chủng này”, giáo sư Susan Hopkins, cố vấn y tế chính của UKHSA, cho biết.

Bệnh nhân nhiễm XE đầu tiên được xác nhận ở Anh được lấy mẫu vào ngày 19/1 năm nay. Điều này có nghĩa là biến chủng này đã lây truyền trong cộng đồng được vài tháng. XE cũng đã được phát hiện ở Thái Lan.

Việc này diễn ra trong bối cảnh Anh đang chứng kiến làn sóng lây nhiễm mới và số ca nhập viện tăng. Tuy nhiên, XE hiện chỉ chiếm chưa tới 1% tổng số ca nhiễm Covid được giải trình tự bộ gen ở Anh.

Theo Cơ quan Thống kê Quốc gia Anh (ONS), trong tuần tính tới ngày 26/3, ước tính có khoảng 4,9 triệu người ở Anh đang nhiễm Covid-19, chiếm tỷ lệ 1:13 trong dân số nước này. Đây là con số kỷ lục kể từ khi khảo sát được bắt đầu vào tháng 4/2020. Trong khi đó, số ca nhập viện vì Covid cũng tăng hơn 7% trong tuần trước lên 16.500 người. 

Tại Wales, số người nhiễm trong tuần tính tới ngày 26/3 là 212.000 ca, tương đương tỷ lệ 1:14 dân số. Con số này tại Bắc Ireland là 123.000 ca và tỷ lệ 1:15. Tại Scotland, số ca nhiễm trong tuần tính tới 26/3 là 415.200 ca, tương đương tỷ lệ 1:12 trong dân số.

Kể từ khi dịch bùng phát, Vương Quốc Anh ghi nhận hơn 21,5 triệu ca nhiễm Covi-19 và hơn 169.000 ca tử vong.

Nhóm người cao tuổi được chứng minh là đặc biệt nhạy cảm với làn sóng dịch mới nhất, khi mà khả năng miễn dịch của họ trước virus suy yếu dần và các biện pháp hạn chế phòng dịch được nới lỏng.

Theo nghiên cứu React mới nhất của Đại học Hoàng gia Anh, ước tính 8,31% người ở độ tuổi trên 55 dương tính với Covid tính tới cuối tháng 3 – gấp gần 2 lần so với tỷ lệ mắc bình quân ghi nhận được kể từ khi khảo sát được bắt đầu vào tháng 5/2020. Trong khi đó, tỷ lệ nhiễm ở trẻ em và người trưởng thành trẻ tuổi không biến động nhiều.

Đây là kết quả của vòng nghiên cứu thứ 19 và cũng là vòng cuối cùng tại Anh khi mà các biện pháp hạn chế và hệ thống giám sát Covid được nới lỏng tại Anh và nhiều quốc gia khác.

Chính phủ Anh cuối tuần trước thông báo kế hoạch ngừng 2 cuộc khảo sát về Covid và giảm quy mô xuống còn 1/3. Trong khi đó, Israel và Đan Mạnh, hai quốc gia hàng đầu trong về nghiên cứu và tiêm vaccine những ngày đầu của đại dịch, cũng đã giảm đáng kể việc xét nghiệm Covid.

Việc giảm quy mô thu thập dữ liệu về Covid được cho là có thể gây khó khăn cho công tác dự báo về các đợt bùng dịch mới cũng như việc nghiên cứu những biến chủng mới.

Điều này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc thông báo đã ghi nhận một biến chủng phụ mới của Omicron có tên B.A.1.1. Quốc gia đông dân nhất thế giới đang chứng kiến làn sóng bùng dịch mới khiến nhiều thành phố lớn như Thượng Hải, Thẩm Quyến bị phong tỏa.

B.A.1.1 không khớp với các biến chủng virus khác từng được giải trình tự tại Trung Quốc hay các biến chủng đã được báo cáo lên cơ sở dữ liệu biến chủng toàn cầu. B.A.1.1 được phát hiện ở một bệnh nhân có triệu chứng nhẹ tại thành phố Tô Châu, phía Tây Thượng Hải.