Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng… tại Bình Dương. Trong đó, Thanh tra Chính phủ nhận định những vi phạm về đất đai tại Bình Dương diễn ra hết sức phức tạp, kéo dài, trên nhiều địa bàn khác nhau.

 CẤP TỈNH, CẤP HUYỆN ĐỀU QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI LỎNG LẺO 

“Nhiều dự án đã có chủ trương đầu tư đã giao đất nhưng không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm triển khai dự án trong thời gian dài so với chứng nhận đăng ký đầu tư hoặc dự án đầu tư được duyệt, nhiều dự án đã được gia hạn tiến độ nhiều lần nhưng UBND tỉnh và các cơ quan chức năng trực thuộc không xử lý để thu hồi theo các quy định của pháp luật về đầu tư, đất đai; không kiên quyết xử lý các trường hợp nhà đầu tư thứ cấp thuê lại đất trong khu, cụm công nghiệp không đưa đất vào sử dụng gây lãng phí nguồn tài nguyên đất”, báo cáo của Thanh tra Chính phủ cho biết.

Cũng theo Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Bình Dương đã chỉ định chủ đầu tư trong trường hợp nhà đầu tư có quyền sử dụng đất nông nghiệp hợp pháp đối với một số chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại là chưa thực hiện đúng quy định; thu hồi trụ sở nhà đất của Ban tổ chức tỉnh ủy, Ủy ban kiểm tra tỉnh uỷ, Nhà khách tỉnh ủy và Văn phòng tỉnh ủy cho công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đầu tư và quản lý dự án Bình Dương sử dụng vào mục đích đất thương mại dịch vụ, không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là trái với quy định.

Tại bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất giai đoạn 2015 – 2019 do UBND tỉnh ban hành có nhiều vị trí, khu vực chưa sát với giá thị trường, chưa phù hợp với quy định của luật đất đai 2013. Qua thanh tra 12 dự án, Đoàn thanh tra đã phát hiện phương án sử dụng đất cụ thể của 05 dự án tính toán chưa chính xác, cần phải tổ chức xác định lại giá đất để thu đúng, thu đủ tránh thất thoát ngân sách nhà nước.

Ngoài ra,  UBND tỉnh, các tổ chức được giao quản lý quỹ đất công chưa quản lý chặt chẽ quỹ đất công được giao quản lý,  vẫn còn tình trạng còn một số thửa đất công bị lấn chiếm, sử dụng sai mục đích, gây lãng phí tài sản của nhà nước.

Công tác quản lý đất đai, quản lý xây dựng của UBND các huyện, thị, thành tại Bình Dương cũng lỏng lẻo, để xảy ra tình trạng phân lô, tách thửa tự phát, xây dựng trái phép với quy mô, tính chất vi phạm nghiêm trọng, diễn ra trong thời gian dài nhưng chưa được quan tâm đúng mức, không được kiểm tra xử lý kịp thời, triệt để.

Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ còn cho biết có nhiều dự án phát triển nhà ở thương mại chưa hoàn thành hạ tầng kĩ thuật, hạ tầng xã hội, chưa đủ điều kiện chuyển nhượng hoặc huy động vốn nhưng chủ đầu tư đã ký hợp đồng chuyển nhượng, huy động vốn bằng nhiều hình thức khác nhau vi phạm quy định tại luật kinh doanh bất động sản 2014.

TRÁCH NHIỆM THUỘC VỀ NHIỀU SỞ

Theo thông báo kết luận thanh tra, Sở Tài nguyên và Môi trường đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho từng lô đất nhỏ theo bản vẽ quy hoạch xây dựng chi tiết, khi dự án chưa hoàn thành cơ sở hạ tầng, chưa đủ điều kiện tách thửa đối với một số chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại là vi phạm một số nghị định của Chính phủ. Sở này cũng đã tham mưu UBND tỉnh giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất từ đất rừng sang mục đích khác khi chủ đầu tư chưa lập phương án trồng rừng thay thế đối với diện tích rừng chuyển sang mục đích khác trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt là chưa đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác theo quy định.

Trong giai đoạn 2015 – 2017, Sở xây dựng và Sở kế hoạch đầu tư không yêu cầu chủ đầu tư của 147 dự án đầu tư thuộc diện phải ký quỹ đảm bảo đầu tư với tổng số tiền ký quỹ 92,5 tỷ đồng là vi phạm Luật đầu và nghị định 118/2015 của Chính phủ.

Cục trưởng Cục thuế thì chưa xác định và thông báo tiền sử dụng đất phải nộp khi gia hạn 24 tháng đối với 4 dự án; Không kịp thời điều chỉnh đơn giá cho thuê đất đối với một số trường hợp được nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm khi đã hết chu kỳ ổn định 5 năm là vi phạm quy định nghị định 46/2014 của Chính phủ;

Với các vi phạm, thiếu sót nêu trên, Thanh tra chính phủ xác định Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương thời kỳ 2011 – 2019 chịu trách nhiệm chung trong chỉ đạo điều hành; Giám đốc các sở Tài nguyên môi trường, sở Nông nghiệp phát triển nông thôn, sở Tài chính, sở Xây dựng, Sở Kế hoạch - Đầu tư, Cục trưởng Cục thuế và Chủ tịch UBND các đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc tỉnh chịu trách nhiệm chính.

Cũng tại thông báo kết luận, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương tổ chức kiểm điểm và chỉ đạo các địa phương, đơn vị có liên quan kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân. Trên cơ sở đó, có hình thức xử lý phù hợp với thực tế và quy định của pháp luật. Đồng thời khắc phục có hiệu quả những hạn chế, thiếu sót nêu trên.

Địa phương cần chấm dứt ngay việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trái với quy hoạch; giao đất cho thuê đất công, đất sạch do Nhà nước trực tiếp quản lý không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất; Kiểm tra, rà soát để chấn chỉnh nghiêm túc triển khai thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh quy hoạch phát triển các khu công nghiệp tỉnh Bình Dương;

Kiểm tra rà soát các cơ sở nhà đất và tài sản gắn liền với đất rồi dư của các cơ quan tổ chức sử dụng không đúng mục đích chính trên địa bàn tỉnh và xử lý theo quy định; Chỉ đạo các cơ quan chức năng phối hợp với UBND huyện, thị, thành phố rà soát và sớm xử lý dứt điểm để thu hồi các thửa đất công bị lấn chiếm; Chấn chỉnh công tác quản lý, khắc phục và xử lý dứt điểm những sai phạm trong quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, tình trạng xâm canh, lấn chiếm đất rừng, xây công trình trái phép, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng;

Chỉ đạo cơ quan chức năng thanh tra các dự án nhà ở thương mại triển khai chậm tiến độ, vi phạm pháp luật về đầu tư, đất đai; Rà soát tiến độ thực hiện các dự án đầu tư, cương quyết thu hồi chủ trương đầu tư hoặc thu hồi dự án gắn với thu hồi quyền sử dụng đất đối với dự án chậm triển khai, vi phạm pháp luật về đầu tư và đất đai do lỗi chủ quan của chủ đầu tư. Xem xét, xử lý đối với các dự án do nhà đầu tư thứ cấp thuê lại đất trong khu công nghiệp chưa đưa đất vào sử dụng hoặc chậm triển khai theo tiến độ đã đăng ký, cam kết trong hợp đồng thuê đất.

Bên cạnh đó, cần tổ chức thanh tra toàn diện việc phân lô, bán nền trái phép trên địa bàn tỉnh và xử lý triệt để các vi phạm đối với tổ chức và cá nhân có liên quan theo quy định của pháp luật. Trường hợp sai phạm đến mức phải xử lý hình sự thì chuyển hồ sơ cho cơ quan cảnh sát điều tra công an tỉnh xử lý theo quy định của pháp luật; Kiểm tra xử lý chủ đầu tư các dự án phát triển nhà ở thương mại chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi chưa đảm bảo điều kiện chuyển nhượng, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân, xử lý sai phạm theo quy định của pháp luật...