Bộ Giao thông "than" nợ đọng 2.237 tỷ, mới dự kiến trả được 82,9 tỷ

Sáng 5/6, tiếp sau Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà, Bộ trưởng Bộ giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thể sẽ lên "ghế nóng" chất vấn tại Quốc hội.

228.000 tỷ đồng mới đáp ứng khoảng 37% nhu cầu

Gửi báo cáo đến Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn, Bộ trưởng cho biết, ngay từ đầu nhiệm kỳ Bộ Giao thông Vận tải đã xây dựng nhu cầu vốn đầu tư khoảng 952.000 tỷ đồng, trong đó khoảng 60% cần được cân đối từ nguồn ngân sách (vốn ngân sách nhà nước và vốn ODA) và 40% từ nguồn huy động ngoài ngân sách nhà nước.

Tuy nhiên, do việc cân đối ngân sách gặp nhiều khó khăn nên vốn cho đầu tư xây dựng không đáp ứng đủ cho các mục tiêu xây dựng, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đã đề ra, Bộ trưởng Thể phản ánh.

Thông tin tiếp theo từ báo cáo là đến nay, Bộ Giao thông Vận tải được giao kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 nguồn ngân sách nhà nước gần 228.000 tỷ đồng, đáp ứng khoảng 37% nhu cầu. Việc huy động nguồn vốn ngoài ngân sách nhà nước gặp rất nhiều khó khăn, hầu như không huy động được dự án mới, chủ yếu tập trung triển khai các dự án đã huy động được trước đây với giá trị ước tính khoảng 201.497 tỷ đồng, chỉ đạt khoảng 58% so với dự kiến.

Với số kế hoạch được phân bổ, trong giai đoạn 2016-2020, Bộ trưởng cho biết Bộ Giao thông Vận tải tập trung triển khai thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu.

Như, hoàn thành các thủ tục đầu tư để triển khai thi công 2 dự án quan trọng quốc gia: dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành và dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020. Tiếp tục triển khai một số dự án nối thông đường Hồ Chí Minh theo nghị quyết số 66/2013/QH13. Tiếp tục triển khai đầu tư xây dựng các dự án chuyển tiếp từ giai đoạn trước 2015, như: đường bộ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (đã cơ bản hoàn thành), đường bộ cao tốc Bến Lức - Long Thành, đường bộ kết nối khu vực trung tâm Đồng bằng sông Cửu Long, tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi, cảng Lạch Huyện (đã hoàn thành), luồng cho tàu tải trọng lớn vào sông Hậu (đã hoàn thành), một số dự án sử dụng vốn dư từ dự án Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua khu vực Tây Nguyên…;

Nhiệm vụ tiếp theo là hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư để triển khai 14 dự án đường sắt, đường bộ cấp bách được Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 556/NQ-UBTVQH14, 8 dự án ODA được bổ sung theo nghị quyết số 71/2018/QH14 và dự án mở rộng Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.

Bộ cũng sẽ hoàn thành báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam để báo cáo Quốc hội chủ trương đầu tư dự án (dự kiến vào tháng 10/2019).

Còn 69 dự án có nợ đọng

Nêu những tồn tại, khó khăn, Bộ trưởng Thể "than thở", mặc dù thời gian vừa qua Quốc hội và Chính phủ đã quan tâm bố trí bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 cho Bộ Giao thông Vận tải để xử lý một số điểm nghẽn về phát triển hạ tầng đường sắt, một số dự án đường bộ cấp bách (khoản 15.000 tỷ đồng vốn dự phòng kế hoạch trung hạn) và điểm nghẽn về giao thông đường thuỷ (tuyến kênh chợ Gạo, giai đoạn 2). 

Tuy nhiên, số vốn được bố trí bổ sung là rất nhỏ so với nhu cầu thực tế để xử lý các tồn tại trong đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông từ giai đoạn trước để lại và giải quyết các điểm nghẽn về hạ tầng giao thông trong giai đoạn này. Trong đó, đặc biệt là việc bổ sung vốn để trả nợ đọng và để hoàn thành dứt điểm 25 dự án đang thực hiện dở dang hết sức cấp bách.

Cụ thể hơn, báo cáo nêu, hiện nay, Bộ này còn 69 dự án có nợ đọng với giá trị khoảng 2.237 tỷ đồng, chủ yếu là nợ đọng xây dựng cơ bản của các dự án sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2012-2015 và bổ sung giai đoạn 2014-2016; các dự án còn thiếu vốn để quyết toán do không được kéo dài kế hoạch 2015 về trước và dự án nợ đọng do thay đổi hình thức đầu tư.

Hiện trong phương án sử dụng dự phòng chung kế hoạch trung hạn mới dự kiến bố trí vốn để trả nợ đọng 01/69 dự án được 82,9 tỷ đồng. Việc để nợ đọng kéo dài gây rất nhiều khó khăn cho các đơn vị thi công, thực hiện dự án. Tại một số dự án đã có khiếu kiện tới toà án dân sự, Bộ trưởng nêu khó khăn.

Liên quan đến nợ của ngành giao thông, ngày 3/6 trong phiên hảo luận tại hội trường về việc phân bổ và sử dụng nguồn dự phòng còn lại của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn năm 2016 - 2020, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cũng đã tỏ ra sốt ruột. Khi mà  trong nhiệm kỳ vừa rồi đã dành rất nhiều tiền để trả nợ cho ngành giao thông nhưng vẫn đang còn tồn nợ trên 20.000 tỷ. Và "nếu như vậy còn phải giải quyết tiếp nhiệm kỳ tới và có khi nhiệm kỳ nữa cũng chưa hết nợ của ngành giao thông".