Chiều 3/11, tại phiên chất vấn Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị, đại biểu Trần Văn Sáu (Đồng Tháp) nêu thực trạng đến năm 2045, Đồng bằng sông Cửu Long cần hoàn thành khoảng 400 km đường cao tốc với nhu cầu 39 triệu m3 cát san lấp, chưa kể các công trình công cộng, dân sinh khác.

Do đó, nhu cầu cát san lấp rất lớn, nhưng tiếp tục khai thác sẽ gây sạt lở, sụt lún, bức xúc trong xã hội. Ông Sáu đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp đáp ứng nhu cầu các dự án cũng như phương án thay thế cát sông.

Nội dung này được Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương (điều hành phiên họp) yêu cầu tân Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng - người vừa được Quốc hội phê chuẩn bổ nhiệm làm Bộ trưởng 12 ngày trước, trả lời.

Theo ông Thắng, trong thời gian vừa qua, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, khi đi thị sát, triển khai, đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông, Thủ tướng có giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu vật liệu thay thế cho cát sông.

Hiện tổng nhu cầu cát làm vật liệu cho các công trình giao thông đồng bằng Sông Cửu Long chiếm khoảng 39 triệu m3, trong khi đó đồng bằng Sông Cửu Long chỉ có khoảng 26 triệu m3. Vì vậy, lượng cát nền cần để xây dựng là rất lớn.

"Với việc đảm đương, triển khai nhiều công trình giao thông trọng điểm, Bộ Giao thông Vận tải đang nghiên cứu về vật liệu cát biển thay thế cho cát sông. Lượng cát biển ở đồng bằng sông Cửu Long có khoảng 150.000 triệu m3. Nếu việc nghiên cứu thành công có thể dùng làm nguyên vật liệu trong cả nước", ông Thắng nói.

Đồng thời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết khoảng cuối 2023 Việt Nam có kết quả nghiên cứu về vật liệu này có thể thay thế cát sông được không. Kết quả nghiên cứu ban đầu rất khả thi. Tuy nhiên còn có những yếu tố kỹ thuật cần phải tiếp tục đánh giá tiếp. Một số nước trên thế giới có áp dụng nguyên vật liệu này.

Liên quan tới vấn đề ngập úng đô thị, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải giải trình, theo quy định Nghị định 17, hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải có trách nhiệm quản lý đường quốc lộ và đường ngoài đô thị, còn đường trong đô thị thuộc trách nhiệm của Bộ Xây dựng.

Thời gian qua, Bộ Giao thông Vận tải phối hợp rất chặt chẽ với Bộ Xây dựng trong việc tăng cường quản lý, đảm bảo kết nối giữa hạ tầng các khu đô thị với hạ tầng giao thông. Tuy nhiên, cũng có những nguyên nhân dẫn tới việc nhiều khu vực bị ngập úng. Theo quan điểm của Bộ Giao thông Vận tải, việc ngập úng xảy ra ở 2 khu vực.

Thứ nhất, tại khu đô thị cũ trước đây xây dựng, thường ở chỗ thấp, sau này khi xây dựng sửa chữa đường, dùng các phương pháp thi công cũ là trải thảm lên để đảm bảo cho chất lượng của đường nên cốt đường trong các khu đô thị cao hơn cốt nhà và dẫn tới ngập úng.

Thứ hai, hiện nay hệ thống các cống, rãnh của khu đô thị cũ trước đây thường nhỏ, không được đồng bộ nên cũng không đáp ứng được yêu cầu. Vừa qua, Bộ Xây dựng đã có những chỉ đạo để áp dụng những phương thức thi công mới. Áp dụng phương pháp cào bóc và tái sinh không làm tăng cốt đường ở những khu vực đô thị cũ.

"Còn những đô thị mới, việc ngập úng do kết nối giữa hạ tầng khu đô thị, hạ tầng giao thông và các hạ tầng khác không được đồng bộ. Ngoài ra, rất nhiều vấn đề khác trong quá trình quản lý, vận hành", ông Thắng nhấn mạnh.

Về giải pháp, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng cần quản lý thật chặt quy hoạch đô thị và quy hoạch giao thông để đảm bảo đồng bộ. Các cốt xây dựng ở các khu đô thị mới phải được đảm bảo chặt chẽ, không để cốt trong các khu đô thị thấp hơn cốt đường.

Về vấn đề liên quan tắc nghẽn tại các khu đô thị, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho hay, chủ yếu nguyên nhân do phương tiện giao thông lớn trong khi hạ tầng giao thông chưa đáp ứng kịp.

Theo đó, giải pháp đưa ra đó là, quản lý chặt quy hoạch đô thị đồng bộ, ổn định, quản lý chặt chẽ nhà cao tầng, không chạy theo lợi nhuận, thương mại để phá vỡ hạ tầng này.

"Cùng với đó, chúng ta cần có các giải pháp để phát triển giao thông công cộng. Đồng thời, thực hiện đồng bộ và nhanh chóng di dời các trụ sở bộ, ngành ra khỏi nội đô; nâng cao chất lượng trong quản lý điều hành giao thông đô thị để đảm bảo ý thức giao thông được tăng cường hơn", ông Thắng nói.