Hồ Hòa Bình với chiều dài hơn 230 km và dung tích lên đến 9,5 tỷ m3 nước, là hồ nhân tạo lớn nhất Việt Nam. Đây không chỉ là một công trình thủy điện quan trọng của quốc gia, mà còn là vùng nước trong lành cho việc nuôi trồng thủy sản. Các loài cá đặc sản ở vùng hồ này như cá chiên, cá bỗng, cá lăng, cá dầm xanh, cá trắm đen, cá ngạnh… đã trở thành nguồn thực phẩm mang lại giá trị kinh tế cho cả tỉnh Hòa Bình và nhiều vùng lân cận.

TẠO VIỆC LÀM ỔN ĐỊNH CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG

Trên mặt nước dập dềnh của hồ thủy điện Hòa Bình là khu nuôi trồng thủy sản của Công ty TNHH Xây dựng và Dịch vụ Cường Thịnh, doanh nghiệp tiên phong nuôi cá lồng theo tiêu chuẩn VietGAP của tỉnh Hòa Bình. Từ năm 2013, với việc tập trung nghiên cứu, đầu tư và khai thác thủy sản tại lòng hồ sông Đà, Công ty đã đầu tư vào lĩnh vực thủy sản với thương hiệu Cường Thịnh Fish.

Với quy mô ban đầu 20 lồng, đến nay, công ty phát triển khoảng 250 lồng cá đạt tiêu chuẩn VietGAP với những loại cá đặc sản, có giá trị kinh tế cao như: cá lăng, dầm xanh, ngạnh, trắm đen, rô phi, diêu hồng, cá chép... và các loại cá giống. Trang trại nuôi thủy sản tại đây đang giải quyết việc làm cho hơn 20 lao động, thu nhập bình quân từ 8 - 12 triệu đồng/người/tháng.

Chị Bùi Thị Lưu, người chăm sóc các lồng cá tại Cường Thịnh Fish, cho biết trung bình mỗi lồng sẽ thả 4.000 - 5.000 con cá giống. Sau 3 tháng tách đàn sang bè khác với số lượng 1.000 con/lồng. Cuối giờ chiều hàng ngày, chị cho cá ăn, thức ăn chủ yếu là cỏ và hỗn hợp cám được chế biến từ cá tép phơi khô nghiền nhỏ nên chất lượng thịt cá thơm ngon và săn chắc.

Tại trang trại nuôi cá này, lao động được phân công theo cách mỗi người một việc, người cho ăn, người bắt cá, người sửa lồng,... ai nấy đều phấn khởi, hăng say làm việc. Theo anh Hà Công Hưởng (người có kinh nghiệm nuôi cá lồng), nghề nuôi cá lồng quanh năm suốt tháng đều bám mặt hồ, làm bạn với cá. Niềm vui duy nhất sau một ngày lao động là được ngắm nhìn đàn cá lớn lên. Nhờ dòng chảy tự nhiên của sông Đà, nguồn thức ăn dồi dào, cá lồng ở đây có chất lượng thịt săn chắc, thơm ngon.

“Vợ chồng tôi lên lòng hồ đã 9 năm nay, nuôi cá lồng cho Công ty Cường Thịnh Fish, công việc thường ngày là cho cá ăn vào sáng sớm, sau đó kiểm tra lồng bè, sửa chữa, gia cố những lồng có dấu hiệu hư hỏng, đảm bảo sự chắc chắn, an toàn nhất. Công việc này đem lại cho gia đình thu nhập ổn định, đảm bảo cuộc sống. Sau nhiều năm tích lũy và sự hỗ trợ của công ty, đến nay gia đình đã xây được nhà ở quê”, anh Hưởng hào hứng chia sẻ.

Chị Bùi Thị Lưu, vợ anh Hưởng, cho biết thêm từ tháng 5 đến tháng 7 là thời gian cá sinh trưởng tốt nhất, còn từ tháng 7 đến tháng 11 là mùa nước lên, cây gai trong bờ thối rữa, nhiễm xuống nguồn nước, cá dễ sinh bệnh. Để đảm bảo môi trường sống tốt nhất cho cá, phải vệ sinh lồng thường xuyên, khử trùng bằng vôi bột định kỳ 2 lần/tháng.

“Nghề nuôi cá lồng không chỉ là việc mưu sinh thuần túy mà còn là sự đam mê với nghề. Bởi nếu không yêu quý con cá, không cảm thấy hạnh phúc khi ngắm nhìn chúng lớn lên từng ngày thì có lẽ đã không chọn nghề này”, chị Lưu bày tỏ.

Theo chị Bùi Thị Muốn, Quản lý của trang trại cá Cường Thịnh Fish, đa số người làm việc ở trang trại cá là lao động phổ thông từ các huyện trong tỉnh Hòa Bình. Khi tuyển dụng, công ty sẽ mở một khóa đào tạo kỹ thuật, phổ biến kiến thức về nuôi cá lồng cho những người này. Khi làm việc sẽ có thu nhập ổn định, các chế độ được đảm bảo nên nhiều người đã gắn bó lâu dài với nghề nuôi cá.

QUY TRÌNH NUÔI KHẮT KHE, TIÊU CHUẨN GAP

Ông Phạm Văn Thịnh, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và Dịch vụ Cường Thịnh, Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp trẻ tỉnh Hòa Bình, giãi bày cái “duyên” đến với con cá. Sinh ra và lớn lên bên cạnh dòng sông Đà, ý tưởng phát triển nghề nuôi cá đã nung nấu từ lâu, ông nhận thấy lòng hồ là môi trường nước rất sạch và có nhiều nguồn thức ăn tự nhiên.

“Với mong muốn có thể phát triển, nhân rộng các loại cá chất lượng cũng như để đông đảo người dân biết đến và tiếp xúc được với nguồn cá chất lượng cao, tôi đã bắt tay vào xây dựng mô hình nuôi trồng các giống cá tại hồ Hòa Bình. Từ chỗ chưa có chút kiến thức nào về cá, tôi đã tự tìm hiểu, học hỏi từ sách vở, từ bà con và các chuyên gia trong ngành, đến nay trải qua nhiều khó khăn, tôi đã xây dựng được thương hiệu “cá sông Đà”, ông Thịnh chia sẻ.

Thời gian đầu, công ty nuôi thử nghiệm khoảng 20 đến 30 lồng, do có hiệu quả nên số lượng lồng nuôi cá của công ty tăng lên theo từng năm. Đến nay, công ty đang nuôi khoảng 240 lồng cá với hơn 10 loại cá khác nhau, trong đó có nhiều loại cá đặc sản như dầm xanh, lăng, chiên...

Theo ông Thịnh, việc đưa cá về thâm nhập vào các siêu thị là việc không đơn giản. “Thời gian đầu khi bắt tay vào nuôi cá, tôi loay hoay để tìm nơi tiêu thụ. Rất may, qua các kênh xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường tôi đã gặp được các đối tác có nhu cầu tiêu thụ lớn là những hệ thống siêu thị. Tôi cũng xác định việc đưa cá vào được các kệ siêu thị cũng sẽ gặp nhiều khó khăn, vì sự kiểm soát rất ngặt nghèo nên công ty cũng chủ động sản xuất cá thương phẩm theo quy trình sạch, môi trường nước bảo đảm, vì vậy đáp ứng được yêu cầu từ phía đối tác”, ông Thịnh khẳng định.

LIÊN KẾT CỘNG ĐỒNG VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Để từng bước đưa Cường Thịnh Fish trở thành thương hiệu số 1 Việt Nam trong lĩnh vực nuôi cá nước ngọt, ngay từ những ngày đầu, công ty xây dựng các sản phẩm cá sông Đà đáp ứng theo tiêu chuẩn chất lượng Tiêu chuẩn Việt Nam, VietGAP... đem đến cho khách hàng những con cá sạch, ngon, có chất lượng vượt trội, đủ tiêu chuẩn an toàn thực phẩm.

Sản phẩm cá lăng đen sông Đà file và cá rô phi sông Đà file của Cường Thịnh Fish được Ủy ban Nhân dân tỉnh Hòa Bình công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao vào năm 2019.

Không chỉ tập trung vào nuôi cá tại trang trại, Cường Thịnh Fish còn thực hiện liên kết sản xuất với hơn 20 hộ dân trên vùng hồ sông Đà, nhằm phát triển quy mô nuôi cá lồng và đảm bảo sản phẩm đầu ra ổn định. Liên kết này giúp giảm bớt khâu trung gian và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đồng thời giúp các hộ dân cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.

“Quan sát trên thị trường hiện nay, thấy nhiều chủ vựa nhập cá từ nơi khác về cho “tạm trú” tại sông Đà và xuất bán chỉ sau ít ngày. Đây là sự cạnh tranh không lành mạnh, cho thấy xuất hiện “những người rửa cá”, kinh doanh thương hiệu cá Sông Đà chộp giật, đã gian lận khi kinh doanh cá không rõ nguồn gốc xuất xứ. Riêng đối với Cường Thịnh Fish, chúng tôi chỉ cung cấp ra thị trường những loại cá sinh trưởng thực sự tại Sông Đà, với tuổi thương phẩm từ tối thiểu từ 3 năm trở lên. Chúng tôi cam kết mang lại giá trị, chất lượng và sự hài lòng đến với người tiêu dùng”, ông Thịnh khẳng định.

Hiện nay, Cường Thịnh Fish nuôi trồng và xuất bán ra thị trường khoảng 600 - 700 tấn thủy sản/năm, trong đó sản lượng cá đặc sản chiếm khoảng 20-25%.

Tiềm năng nuôi cá lòng hồ thủy điện Hòa Bình còn nhiều, nhưng sản lượng cá thương phẩm cung cấp cho thị trường lớn như Hà Nội vẫn còn khiêm tốn. Những loại cá đặc sản như trắm đen, mặc dù giá bán khoảng 300.000 đồng/kg nhưng cũng không đủ để bán. Cường Thịnh Fish đặt mục tiêu vào năm 2025 sẽ trở thành thương hiệu hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực nuôi cá nước ngọt, cung cấp sản phẩm cá sông Đà đạt chất lượng quốc tế...

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 4 5-2025 phát hành ngày 27/1/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:  

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1194