Cần cắt giảm thủ tục hải quan, giảm phiền hà cho doanh nghiệp
Mộc Minh
08/12/2022, 06:36
Để bớt phiền hà cho doanh nghiệp, các cơ quan chức năng nên mạnh tay cắt giảm thêm thủ tục vì tốn nhiều thời gian cho doanh nghiệp...
Ảnh minh hoạ.
Những năm gần đây, dù bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động khó lường, tuy nhiên kinh tế Việt Nam vẫn đạt được những kết quả khả quan.
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, năm 2020, tổng trị giá xuất nhập khẩu hàng hóa của cả nước đạt 545,32 tỷ USD, tăng 5,4% với năm 2019. Lượng tờ khai được cơ quan hải quan xử lý, thông quan là 13,7 triệu tờ khai.
Năm 2021, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hoá của Việt Nam đạt 668,5 tỷ USD, tăng 22,8% so với năm 2020. Số lượng tờ khai hải quan được xử lý là 14,6 triệu tờ khai trong cả lĩnh vực xuất khẩu và nhập khẩu.
Năm 2022, tính đến ngày 15/11/2022, số liệu thống kê sơ bộ về kim ngạch xuất nhập khẩu là 664,7 tỷ USD (xuất siêu là 8,66 tỷ USD,) tăng 11,8% so với cùng kỳ năm trước, vượt kết quả năm 2021.
GIẢM 67 TRIỆU USD/NĂM NHỜ KIỂM TRA CHUYÊN NGÀNH
Thông tin tại hội nghị thương mại cải cách hải quan và triển vọng thương mại Việt Nam do Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) phối hợp với Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), tổ chức ngày 07/12/2022 tại TP.HCM, ông Nguyễn Nhất Kha, Cục trưởng Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan cho biết mỗi năm tổng số tờ khai xuất nhập khẩu từ 13-14 triệu/năm chưa tính thương mại điện tử. Riêng tờ khai thương mại điện tử khoảng 20-21 triệu/năm.
Do đó, vấn đề thông quan hàng hoá ngày càng đặt trách nhiệm nặng nề cho cơ quan hải quan. Đặc biệt là vấn đề hợp lý hoá các hoạt động kiểm tra chuyên ngành – một thủ tục xuất nhập khẩu thiết yếu nhằm đảm bảo hàng hoá xuất nhập khẩu đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn và chất lượng.
Với sự hỗ trợ của Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID), dự án Tạo thuận lợi thương mại TFP (USAID TFP) được thực hiện từ năm 2018 giữa USAID và Tổng cục Hải quan nhằm tập trung vào kiểm tra chuyên ngành.
Theo đó, kể từ năm 2018 đến nay, qua 5 đợt rà soát các quy định pháp lý về kiểm tra chuyên ngành và có những cải cách cần thiết, số lượng hàng hoá kiểm tra chuyên ngành đã giảm đáng kể, tạo thuận lợi cho thương mại và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp cả thời gian lẫn tiền bạc.
Cụ thể, tỷ lệ tờ khai phải quản lý, kiểm tra chuyên ngành giảm từ 30% năm 2015 giảm xuống còn 19%. Tính đến đầu năm 2020, số lượng hàng hóa thuộc diện kiểm tra chuyên ngành đã giảm 12.600 (15%).
Ông Claudio Dordi, Giám đốc dự án Tạo thuận lợi thương mại (USAID): "số lượng hàng hoá kiểm tra chuyên ngành đã giảm đáng kể, tạo thuận lợi cho thương mại và tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp" - Ảnh: BC.
Ông Claudio Dordi, Giám đốc dự án Tạo thuận lợi thương mại, cho biết cam kết cải cách của Chính phủ Việt Nam được minh chứng bằng các kết quả đáng ghi nhận. Việt Nam đang trên đà thực hiện các cam kết trong hiệp định TFA của WTO trước thời hạn, dự kiến sẽ tuân thủ đầy đủ vào cuối năm 2024.
Còn theo ông Bradley Bessire, Phó Giám đốc USAID tại Việt Nam, USAID đã hỗ trợ Tổng cục Hải quan ban hành thông tư hướng dẫn về quản lý rủi ro trong hoạt động hải quan và xây dựng nghị định kiểm tra chuyên ngành. Cơ quan hải quan sẽ đóng vai trò là đầu mối thực hiện kiểm tra chuyên ngành, tuân theo chế độ dựa trên hàng hóa và các nguyên tắc quản lý rủi ro.
“Với việc thực hiện nghị định về kiểm tra chuyên ngành sẽ giúp kéo giảm 54% các biện pháp can thiệp tại cửa khẩu, từ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm khoảng 67 triệu USD mỗi năm thông qua cắt giảm khoảng 2,5 triệu ngày công cùng các chi phí nhập khẩu liên quan”, ông Bradley Bessire nhấn mạnh.
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức với ngành hải quan khi sự phát triển về thương mại điện tử, sự gia tăng của kim ngạch xuất nhập khẩu, khối lượng công việc của cơ quan hải quan ngày càng tăng. Cơ quan hải quan phải áp dụng các hình thức quản lý mới nhằm ngăn chặn gian lận thương mại ngày càng tinh vi những cũng phải tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp tuân thủ pháp luật…
Trước thực tế đó, ông Mai Xuân Thành, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan, cho biết Tổng cục Hải quan đã xây dựng Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2030, được Thủ tướng Chính phủ thông qua tại Quyết định số 628 (ngày 20/05/2022), trong đó, mục tiêu phát triển hải quan nhằm phát triển thương mại, cũng như tăng cường chống buôn lậu.
CẦN CẮT GIẢM THÊM THỦ TỤC
Tại phiên thảo luận, ông Trần Việt Huy, Giám đốc Công ty Trasas, Trưởng ban Hải quan và Tạo thuận thương mại thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistic (VLA), đề nghị các cơ quan hải quan xem xét linh động trong việc hỗ trợ doanh nghiệp làm thủ tục hải quan. Cái nào còn vướng chưa chỉnh sửa kịp thì nên xử lý theo hướng có lợi cho doanh nghiệp. Ví dụ, trị giá hải quan là vấn đề phức tạp mà khi chưa có hướng dẫn cụ thể, doanh nghiệp rất dễ bị phạt.
Do đó, Bộ Tài chính cần có hướng hỗ trợ các tập đoàn lớn nước ngoài, họ đầu tư hàng tỷ USD tại Việt Nam, làm rất tốt nhưng bị truy thu hàng trăm tỷ đồng chỉ vì báo cáo tài chính sai lệch không đáng. Nên ưu tiên có cơ chế riêng kiểm toán 6 tháng/lần chứ không cần 2 năm để họ không bị vướng.
Các diễn giả tham gia phiên thảo luận.
“Đối với các hoạt động kiểm tra chuyên ngành, là hoạt động phức tạp, khó khăn nhưng cơ quan quản lý chuyên ngành không hề có tổng đài, kết nối với doanh nghiệp để tiếp thu phản hồi trong khi ngành hải quan thì có đầy đủ. Để bớt phiền hà cho doanh nghiệp, các cơ quan chức năng nên mạnh tay cắt giảm thêm thủ tục này vì tốn nhiều thời gian cho doanh nghiệp”, ông Huy kiến nghị.
Theo ông Nguyễn Hoàng Hà, Phó Trưởng phòng Thuận lợi hóa thương mại, Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, thời gian qua, các giải pháp liên quan đến quản lý rủi ro và kiểm tra chuyên ngành đã được tăng cường và làm khá tốt thông qua việc cắt giảm thủ tục tối đa để giảm phiền hà cho doanh nghiệp.
Về lĩnh vực thực phẩm, nếu năm 2019 có tới 1.446 mã HS (mã số phân loại hàng hóa được quy chuẩn theo quy định của Hệ thống Phân loại hàng hóa do Tổ chức Hải quan thế giới phát hành), đến năm 2021 giảm chỉ còn 1.015 mã và tiếp tục cắt giảm còn 445 mã vào năm 2022.
Bộ Công Thương cũng đang tiếp tục rà soát, ban hành, chỉnh sửa bổ sung một số văn bản nhằm giảm thủ tục kiểm tra chuyên ngành, nhất là loại bỏ các quy định chồng chéo giữa các bộ, đồng thời tạo mọi thuận lợi cho doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho chính cơ quan quản lý giám sát.
Đến tháng 6/2022, Dự án Tạo thuận lợi thương mại do USAID tài trợ đã hỗ trợ Tổng cục Hải quan thực hiện 21 trong tổng số 24 điều khoản của Hiệp định tạo thuận lợi thương mại. Việt Nam dự kiến sẽ tuân thủ đầy đủ Hiệp định tạo thuận lợi thương mại vào cuối năm 2024; tạo thuận lợi thương mại đang góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia của Việt Nam ở trong khu vực và trên thế giới.
6 kho đầu mối bị tạm dừng làm thủ tục hải quan, không ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu xăng dầu
TDH bị đề nghị dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu
Ma tuý vào Việt Nam hàng chục tấn, do thủ tục hải quan dễ dãi?
Kim ngạch xuất khẩu 8 tháng của Thanh Hóa đạt xấp xỉ 4,7 tỷ USD
Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Thanh Hóa trong 8 tháng năm 2025 ước đạt 4,695 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ và bằng 58,7% kế hoạch năm. Đây là kết quả khả quan, cho thấy xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng của kinh tế tỉnh trong bối cảnh nhiều khó khăn về thị trường và thời tiết.
Chiến lược “kiềng ba chân” để logistics xuyên biên giới vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung tăng tốc
Hạ tầng logistics miền Trung hiện vẫn thiếu tính đồng bộ; kết nối giữa cảng biển - đường sắt - đường bộ - hàng không dù đang được đẩy mạnh đầu tư nhưng vẫn chưa phát huy hiệu quả tương xứng, khiến chi phí vận tải cao hơn so với mức trung bình khu vực. Trung tâm logistics hiện đại, có khả năng kết nối đa phương thức còn rất ít...
Ấn Độ tuyên bố vẫn tiếp tục mua dầu Nga
Ấn Độ cho biết sẽ vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu của Nga, bất chấp thuế quan trừng phạt của Mỹ liên quan đến vấn đề này sắp có hiệu lực...
Đột phá trong ngành năng lượng để đạt tăng trưởng kinh tế cao và bền vững
Các chuyên gia nhận định: "Để ngành năng lượng đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng kinh tế thì cần có những giải pháp triệt về đầu tư, công nghệ cũng như đào tạo nhân lực..."...
Ứng phó với áp thấp nhiệt đới sắp mạnh lên thành bão số 5
Sáng nay (22/8), vùng áp thấp trên khu vực phía Đông đảo Lu-Dông (Philippin) đã mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. Hồi 10 giờ ngày 22/8, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở trên đảo Lu-Dông (Philippin), với sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm cấp 6-7, giật cấp 9; di chuyển theo hướng Tây Bắc với tốc độ 10-15km/h. Áp thấp nhiệt đới sẽ sớm mạnh lên thành bão…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: