Ông lớn ngành hàng xa xỉ nước Pháp Chanel vừa chính thức mở rộng sang một lĩnh vực kinh doanh đầy bất ngờ: quản lý chất thải và tái chế.

Thứ Hai đầu tuần này, Chanel chính thức ra mắt Nevold — tên viết tắt từ cụm “never old” (không bao giờ cũ) — một liên doanh độc lập mới, với sứ mệnh phát triển các giải pháp xử lý “vòng đời cuối” cho phần vải thừa, nguyên liệu không sử dụng, cũng như hàng tồn kho hoặc sản phẩm đã lỗi thời.

Động thái này được đưa ra trong bối cảnh lo ngại ngày càng gia tăng về lượng rác thải do ngành thời trang tạo ra. Mặc dù vấn đề thường được gán cho thời trang nhanh, nhưng thực tế là các sản phẩm hàng hiệu được sản xuất hàng loạt với số lượng hàng triệu đơn vị cũng gây tác động không nhỏ. Trong vòng một thập kỷ qua, giá trị hàng tồn kho chưa bán được của các tập đoàn xa xỉ như Kering và LVMH đã lên tới hàng tỷ đô la.

Các cơ quan quản lý đang bắt đầu vào cuộc. Những quy định mới, với châu Âu đi đầu, đang dần buộc các thương hiệu phải có trách nhiệm hơn với lượng rác thải do hoạt động kinh doanh của họ tạo ra, đồng thời siết chặt cách xử lý hàng tồn kho truyền thống mà ngành hàng xa xỉ lâu nay vẫn ưu ái: tiêu huỷ.

Chanel cho biết mối quan tâm lớn hơn của họ là vấn đề khan hiếm tài nguyên. Nhiều loại sợi cao cấp vốn được xem là “báu vật” của ngành hàng xa xỉ — như cashmere thượng hạng, lụa và da — đang bị đe dọa bởi biến đổi khí hậu, khiến cho những nguyên liệu còn sót lại từ các bộ sưu tập cũ trở thành nguồn tài sản quý giá trong tương lai.

“Điều này ngày càng trở nên quan trọng và mang tính chiến lược với chúng tôi,” ông Bruno Pavlovsky, Chủ tịch mảng Thời trang của Chanel, cho biết. “Nếu chúng tôi muốn tiếp tục tồn tại và làm điều mình đang làm, chúng tôi buộc phải nhìn xa và suy nghĩ lại toàn bộ khái niệm về chất liệu và nguyên vật liệu thô”.

CHIẾN LƯỢC “DÀI HƠI”

Chanel đã âm thầm chuẩn bị cho sự ra đời của Nevold trong nhiều năm, bắt đầu đầu tư vào lĩnh vực này từ năm 2019. Giờ đây, thương hiệu đã sẵn sàng cho một màn ra mắt mạnh mẽ, với tham vọng mở rộng mảng kinh doanh này thành một nhà cung cấp dịch vụ B2B và trung tâm nghiên cứu & phát triển chuyên về các giải pháp tuần hoàn cho ngành thời trang.

Đây không phải chiến lược xa lạ với Chanel. Tập đoàn xa xỉ này từ lâu đã xây dựng một bộ phận sản xuất với hơn 50 nhà máy và xưởng thủ công chuyên biệt nhằm bảo vệ chuỗi cung ứng của họ trong dài hạn. Danh mục đầu tư bao gồm các đơn vị nổi tiếng như Lesage (thêu thủ công), Lemarié (lông vũ và hoa trang trí), và Maison Michel (mũ nón thời trang). Những đơn vị này không chỉ sản xuất cho Chanel mà còn cung cấp dịch vụ cho các thương hiệu thời trang khác. 

Về lâu dài, Chanel kỳ vọng Nevold sẽ trở thành một phần trong “quá trình chuyển đổi sâu rộng nhằm tái tư duy toàn bộ vòng đời sản phẩm, phát triển những kỹ nghệ và ngành nghề mới… và góp phần xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn,” theo thông cáo báo chí của hãng. Dù vậy, đây là một vấn đề khổng lồ, trong khi hiện tại, quy mô của Nevold vẫn còn rất khiêm tốn.

Trọng tâm của sáng kiến này là ba công ty mà Chanel đã thành lập hoặc mua lại trong vài năm qua: L’Atelier des Matières – đơn vị tái chế kết nối các thương hiệu với hệ sinh thái các giải pháp tối ưu cho rác thải dệt may, vải tồn kho và hàng hóa không bán được; Filatures du Parc – nhà máy kéo sợi với hơn 50 năm kinh nghiệm, chuyên sản xuất sợi từ vật liệu tái chế; và Authentic Material – công ty chuyên tái chế da thuộc.

Ý tưởng cốt lõi là các công ty này sẽ thu gom lượng rác thải do Chanel và các doanh nghiệp khách hàng khác tạo ra, rồi biến chúng thành “những vật liệu mới của tương lai” – có thể được sử dụng bởi chính Chanel hoặc bán cho các thương hiệu và ngành công nghiệp khác.

“Chúng tôi không đơn thuần thu hồi rác thải của Chanel để tiếp tục làm ra các sản phẩm Chanel,” ông Bruno Pavlovsky chia sẻ. “Mà là Chanel thu hồi rác thải từ chính Chanel và từ bất kỳ ai trên thị trường sẵn sàng bán lại rác thải cho chúng tôi, để tạo ra một dạng vật liệu hoàn toàn mới”.

Nevold đang tìm kiếm cơ hội mua lại các doanh nghiệp khác nhằm đẩy nhanh năng lực hiện tại, đồng thời xem xét mở rộng hợp tác với các lĩnh vực khác như thể thao và khách sạn – những nơi có thể giúp đảm bảo “vòng đời thứ hai” cho các vật liệu không còn đáp ứng được tiêu chuẩn của thị trường hàng xa xỉ, ông Bruno Pavlovsky cho biết thêm.

Ví dụ, cho tới nay công ty nhận thấy việc tái chế da để làm thành túi xách cao cấp là điều không khả thi, nhưng chất liệu tái chế này hoàn toàn có thể thay thế nhựa thông thường, dùng làm gót giày hoặc phần gia cố trong giày dép và túi xách.

NỖ LỰC CỦA CÁC NHÀ MỐT

Chanel không phải là ông lớn duy nhất trong ngành hàng xa xỉ đang thử sức trong lĩnh vực này. Năm ngoái, LVMH cho biết họ đã chi khoảng 200.000 euro (tương đương 225.000 USD) để hỗ trợ phát triển các hệ thống tái chế khép kín, có khả năng biến các vật liệu cũ và hàng tồn kho chưa sử dụng thành những loại vải và sợi mới cho các thương hiệu thời trang và đồ da thuộc tập đoàn.

Dự kiến, khoản đầu tư này sẽ tăng lên 300.000 euro trong năm nay. Tập đoàn Kering – chủ sở hữu thương hiệu Gucci – cũng đã đầu tư vào doanh nghiệp tái chế Revalorem của Pháp và nền tảng bán lại đồ xa xỉ Vestiaire Collective.

Liệu những nỗ lực này có thực sự vượt ra khỏi phạm vi “trang trí xanh” cho các doanh nghiệp – vốn đang thu về hàng trăm lần con số đầu tư này từ việc bán ra những sản phẩm mới và tiếp tục góp phần vào chính vấn đề họ đang cố gắng giải quyết – sẽ phụ thuộc vào việc họ có thể mở rộng quy mô như thế nào.

Các nhà phê bình cho rằng sự quan tâm của ngành thời trang đến tái chế sẽ không làm giảm đáng kể tác động tiêu cực nếu các công ty vẫn tiếp tục theo đuổi tăng trưởng bằng cách sản xuất ngày càng nhiều sản phẩm. Điều này càng đáng lo ngại hơn nếu các thương hiệu xem tái chế như một công cụ để xử lý tình trạng sản xuất dư thừa và giải quyết hàng tồn kho. Những thương hiệu đại chúng như Nike đã từng bị chỉ trích vì cắt nhỏ các sản phẩm mới tinh không bán được tại các nhà máy tái chế.

Động thái đầu tư của Chanel diễn ra trong bối cảnh doanh số hàng xa xỉ đang sụt giảm do bất ổn kinh tế cũng như sự hoài nghi ngày càng tăng của người tiêu dùng về giá trị thực sự mà các thương hiệu mang lại — đặc biệt khi họ liên tục tăng giá mà không có đổi mới tương xứng. Chanel, vốn là một trong những thương hiệu có mức tăng giá mạnh nhất trong ngành, đã chứng kiến doanh số giảm lần đầu tiên kể từ năm 2020.