Sáng ngày 17/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng, Đoàn đại biểu Quang Trị, cho biết qua nắm bắt tình hình thực tế và phản ánh của cử tri, nổi lên một vấn đề rất cần được quan tâm, đó là quy định không áp dụng phương pháp khoán thuế từ ngày 1/1/2026 đối với Hộ kinh doanh, cá nhân doanh kinh doanh.

Từ khi chính sách này được ban hành có rất nhiều ý kiến trái chiều, ý kiến từ các quan chức ngành thuế và một số chuyên gia cho rằng quy định này mở ra cơ hội nâng tầm hộ kinh doanh để trở thành doanh nghiệp, nhưng cũng có không ít hộ kinh doanh cá nhân tỏ ra hoang mang, có những phản ứng như báo chí thời gian qua đã phản ánh là không nhận chuyển khoản mà chỉ nhận tiền mặt.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng cho rằng có 2 việc cần làm ngay, đó là tăng cường truyền thông để người dân hiểu đúng, hiểu đầy đủ về chính sách mới này.

Cùng với đó là việc hỗ trợ các hộ kinh doanh về thủ tục, nhất là khai thuế cho đến khi họ làm được thay vì cứ đến thời điểm chính sách có hiệu lực lại kiểm tra, nếu hộ nào chưa thực hiện được sẽ phạt.

"Tôi đã nghe một cử tri là một doanh nghiệp nhỏ đã phản ánh nếu chậm nộp từ 1 đến 2 ngày sẽ bị hành lên hành xuống nên họ xin rút từ doanh nghiệp xuống hộ kinh doanh. Vì thế, cách thức tổ chức triển khai tôi cho là hết sức cần thiết và quan trọng nhất là người dân và doanh nghiệp đang phải thích ứng với sự thay đổi chính sách nhanh và nhiều như thời gian này", ông Đồng nói.

Nhìn rộng hơn là cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam trong thời gian qua. Đại biểu Hà Sỹ Đồng bày tỏ khá sốt ruột vì tiến trình cải thiện môi trường kinh doanh của chúng ta đang chậm lại, thậm chí có chỗ còn có lúc còn đi ngược lại. Nghị quyết thì rất rõ, từ Nghị quyết 57 về Khoa học công nghệ Nghị quyết 66 về hệ thống pháp luật và đặc biệt là Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Nhưng tình trạng các doanh nghiệp phản ánh vướng mắc, bất cập trong môi trường kinh doanh vẫn rất nhiều và thậm chí ngày càng đi vào những vấn đề khó như nhiều đại biểu đã phát biểu.

Nếu chúng ta không chấp nhận một cuộc cách mạng trong môi trường kinh doanh tôi e những cải thiện nho nhỏ sẽ không ăn thua gì. Nếu không có đột phá về môi trường kinh doanh chắc chắn mục tiêu tăng trưởng dài hạn hai con số trong hai thập kỷ tiếp theo không thể đạt được. Thậm chí nếu chúng ta cứ giữ mục tiêu tăng trưởng cao trong các năm 2026 và 2027 mà sử dụng các biện pháp về tài khóa tiền tệ sẽ rủi ro vĩ mô rất lớn.

Cũng theo đại biểu Hà Sỹ Đồng, thời gian qua, chúng ta đã tương đối thành công trong việc cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, bãi bỏ giấy phép con thì nay các điều kiện này đang có dấu hiệu quay trở lại. Đơn cử như một lĩnh vực về xuất khẩu gạo, trước đây Nghị định 109 yêu cầu điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo rất cao và đến năm 2018 các điều kiện kinh doanh đã được giảm xuống rất nhiều. Nhưng gần đây lại có dự thảo sửa đổi Nghị định 107 yêu cầu doanh nghiệp phải sở hữu kho mà không được phép thuê kho nữa.

Xem báo cáo của Liên đoàn Thương mại Công nghiệp Việt Nam gần đây như chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh và dòng chảy pháp luật kinh doanh cho thấy rằng việc đầu tư các dự án có sử dụng đất của Việt Nam vẫn đang còn như một rừng thủ tục, núi thủ tục, từ việc xin quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, thẩm định thiết kế, môi trường, phòng cháy chữa cháy, tiền sử dụng đất, giấy phép xây dựng, nghiệm thu công trình...

Khảo sát của VCCI cho thấy vấn đề tiếp cận đất đai hay xây dựng nhà xưởng của doanh nghiệp ngày càng khó khăn. Nếu như năm 2021 có 55% doanh nghiệp gặp thuận lợi khi tiếp cận mặt bằng kinh doanh thì đến năm 2024 chỉ còn 33%. Trong đó, vướng mắc nhất là kéo dài thời gian làm thủ tục, đặc biệt là thủ tục xác định giá đất. Hầu hết các thủ tục khi thực hiện đều bị kéo dài hơn quy định hoặc phải làm đi làm lại nhiều lần.

Với tình trạng rừng thủ tục, núi thủ tục như vậy chúng ta khó để huy động được vốn đầu tư tư nhân để phục vụ tăng trưởng. Theo tính toán, tỷ lệ đầu tư phải trên 40% chúng ta mới có thể duy trì tăng trưởng cao. Làm sao có thể đầu tư nhiều như vậy nếu thủ tục đầu tư bị chậm trễ, kéo dài.

Trong lĩnh vực bất động sản thủ tục bị kéo dài khiến cho các dự án bất động sản bị đình lại, làm chậm nguồn cung nhà ở và kéo giá nhà ở tăng mạnh trong thời gian vừa qua.

"Khi muốn đặt mục tiêu tăng trưởng cao liên tục trong nhiều năm, tôi đề nghị Chính phủ phải rất quyết liệt trong việc cần lập ngay một tổ công tác gồm nhiều chuyên gia kinh tế và pháp luật để đề xuất tháo gỡ, đơn giản hóa thủ tục về đầu tư dự án, tập trung vào việc cắt giảm, hợp nhất hoặc liên thông thủ tục hành chính. Trước mắt, Quốc hội sẽ thông qua 1 Luật, sửa 8 Luật về lĩnh vực đầu tư tài chính, cần có các biện pháp đồng bộ, đưa các chính sách mới vào cuộc sống, có như thế mới có thể đưa mục tiêu tăng trưởng 8% của năm nay về đích", Đại biểu Hà Sỹ Đồng nhấn mạnh.