Để đẩy mạnh sự phát triển của ngành bán dẫn, Việt Nam đã đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ đào tạo ít nhất 50.000 nhân lực có trình độ từ đại học trở lên phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn. Trong đó, dự kiến sẽ có ít nhất 42.000 kỹ sư, cử nhân; 7.500 học viên cao học và 500 nghiên cứu sinh.

Về cơ cấu, khoảng 15.000 người sẽ được đào tạo chuyên sâu trong công đoạn thiết kế, trong khi ít nhất 35.000 người tham gia vào sản xuất, đóng gói, kiểm thử và các khâu khác trong chuỗi giá trị ngành bán dẫn. Đồng thời, đào tạo ít nhất 5.000 nhân lực có chuyên môn sâu về trí tuệ nhân tạo phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn.

Trong bối cảnh đó, tại hội thảo “Phát triển nguồn nhân lực thiết kế vi mạch và giới thiệu chương trình học bổng INTENSE” diễn ra ngày 21/7/2025 do Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) phối hợp với các đối tác tổ chức, bà Đàm Thị Hồng Lan, Giám đốc Công ty Công nghệ Vietbay - Nhà phân phối ủy quyền của Siemens EDA tại Việt Nam, đã nhấn mạnh vai trò thiết yếu của việc phát triển mô hình hợp tác “3 nhà” (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp) trong mục tiêu phát triển nguồn nhân lực bán dẫn của Việt Nam.

Theo bà Lan, đây là mô hình có thể tạo nền tảng vững chắc để xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn bền vững, hiệu quả và mang tính đồng bộ.

Cụ thể, Nhà nước sẽ đóng vai trò dẫn dắt khi hoạch định chiến lược phát triển dài hạn cho ngành, ban hành các cơ chế chính sách phù hợp và tạo điều kiện thuận lợi về tài chính để thu hút đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn.

Nhà trường (bao gồm trường đại học, cao đẳng và viện nghiên cứu) sẽ tập trung phát triển chương trình giảng dạy, cung cấp đội ngũ nhân lực chất lượng cao và có khả năng thích ứng nhanh với nhu cầu thực tiễn. Đồng thời, họ cũng là đối tượng được thụ hưởng các chính sách đầu tư và hỗ trợ từ Nhà nước, giúp nâng cao năng lực nghiên cứu và giảng dạy.

Nhà doanh nghiệp sẽ có vai trò kết nối thực tiễn với giáo dục và chính sách, khi đưa ra yêu cầu cụ thể về năng lực lao động, đồng thời cung cấp công nghệ, trang thiết bị, nền tảng ứng dụng phần mềm và phần cứng để hỗ trợ công tác đào tạo. Doanh nghiệp cũng chính là nơi tiếp nhận và sử dụng kết quả từ quá trình đào tạo, góp phần thương mại hóa sản phẩm, dịch vụ và nâng cao năng lực cạnh tranh trong ngành.

Đặc biệt, mô hình hợp tác “3 nhà” nếu được triển khai hiệu quả sẽ giúp tận dụng tối đa thế mạnh của từng bên để cùng tạo ra sản phẩm và nguồn nhân lực phục vụ cho ngành bán dẫn. Qua đó, các bên không chỉ thu được lợi ích riêng mà còn đóng góp chung cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

“Nhà nước sẽ có một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ; nhà trường sẽ xây dựng được chuẩn đầu ra gắn với thực tế; còn doanh nghiệp sẽ có được nguồn lao động phù hợp với nhu cầu và chiến lược phát triển dài hạn của ngành bán dẫn trong thời gian tới”, bà Lan nhấn mạnh.

Và nhằm góp phần hỗ trợ Việt Nam phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành bán dẫn, hội thảo cũng đã giới thiệu chương trình học bổng INTENSE - một sáng kiến đào tạo toàn diện dành cho sinh viên tài năng có nguyện vọng theo đuổi lĩnh vực bán dẫn tại Đài Loan.

Học bổng INTENSE là chương trình trọng điểm do Bộ Giáo dục Đài Loan (MOE) triển khai, hướng tới việc thu hút sinh viên quốc tế xuất sắc đến học tập và làm việc tại Đài Loan trong các lĩnh vực then chốt như STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học), Tài chính và đặc biệt là ngành bán dẫn. Chương trình không chỉ tài trợ toàn bộ học phí và chi phí sinh hoạt, mà còn tạo cơ hội cho sinh viên được thực tập và làm việc tại các tập đoàn công nghệ bán dẫn hàng đầu như TSMC, UMC, MediaTek, ASE...

Theo ông Võ Xuân Hoài, Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), trong bối cảnh ngành công nghiệp bán dẫn và công nghệ số đang trở thành động lực chiến lược cho tăng trưởng bền vững, chương trình học bổng INTENSE là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của hợp tác quốc tế trong lĩnh vực đào tạo nhân lực chất lượng cao.

“NIC cam kết tiếp tục kết nối các đối tác uy tín để tạo điều kiện học tập, nghiên cứu và thực tập quốc tế cho sinh viên Việt Nam”, ông Hoài nhấn mạnh.

Ngoài ra, ông Võ Đức Thắng, Đại diện chương trình học bổng INTENSE,  cũng bày tỏ kỳ vọng học bổng sẽ trở thành cầu nối hiệu quả trong đào tạo nhân tài công nghệ giữa Việt Nam và Đài Loan.

“Thông qua chương trình, học viên không chỉ được tiếp cận nền tảng kiến thức học thuật chuyên sâu, mà còn có cơ hội trải nghiệm thực tiễn tại doanh nghiệp, từ đó sẵn sàng gia nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu của ngành công nghiệp bán dẫn”, ông Thắng chia sẻ.