Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa có tờ trình Chính phủ về Đề án thực hiện thí điểm gói bảo hiểm xã hội tự nguyện ngắn hạn và linh hoạt. Tại đây, Bộ này đề xuất bổ sung thêm 3 gói mới gồm: bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ thai sản; bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau và bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em.

Trong đó, tại gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ thai sản, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đề xuất thiết kế trên cơ sở của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành (chế độ hưu trí và tử tuất), bổ sung thêm quyền lợi về thai sản khi người lao động sinh con.

Người lao động khi tham gia sẽ được hưởng chế độ nếu đủ điều kiện đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ đủ 12 tháng trở lên và không được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Bộ cho rằng, gói bảo hiểm này có thể đáp ứng được một phần nhu cầu trước mắt, gia tăng tính hấp dẫn của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Mặc dù vậy, gói này sẽ khó cân đối về tài chính nên cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước và không đảm bảo sự tham gia lâu dài, bền vững do có thể phát sinh lựa chọn ngược.

Tương tự, gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ ốm đau, cũng được thiết kế trên cơ sở của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành, bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động gặp rủi ro ốm đau. Điều kiện là người lao động đang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện và không được nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đánh giá, gói này có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có nhiều nguy cơ gặp rủi ro ốm đau.

Tuy nhiên, gói này cũng cần đến sự hỗ trợ của ngân sách Nhà nước. Mức độ thu hút phụ thuộc rất lớn vào mức trợ cấp được hưởng và mức độ thuận tiện trong thủ tục, hồ sơ giải quyết hưởng chế độ.

Đối với gói bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành bổ sung chế độ trợ cấp gia đình/trẻ em, cũng như 2 gói trên, gói này được thiết kế trên cơ sở của chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện hiện hành, bổ sung thêm quyền lợi được hưởng khi người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có con dưới 6 tuổi (được hưởng trợ cấp hàng tháng bằng 350.000 đồng/con cho đến khi con đủ 6 tuổi).

Ưu điểm của gói là có thể thu hút sự tham gia của nhóm người lao động có con dưới 6 tuổi, song cần sự đóng góp thêm của người lao động (1,5%) và vẫn cần hỗ trợ của ngân sách Nhà nước. 

Trong đó, với quy định tỷ lệ đóng 1,5% khó đảm bảo khả năng cân đối do tỷ lệ đóng này được Tổ chức Lao động quốc tế tính toán trên giả định tham gia của phần lớn những người thuộc đối tượng.

Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng cho rằng, đây là chính sách mới, phức tạp, quá trình nghiên cứu phát sinh một số khó khăn, vướng mắc.

Do đó, Bộ cũng đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép cơ quan này tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu, đánh giá toàn diện các vấn đề nêu trên để hoàn thiện Đề án, báo cáo Thủ tướng khi đảm bảo đầy đủ căn cứ, cơ sở và tính khả thi trong việc thực hiện thí điểm trong thực tiễn.