Đề xuất quy định công chức bị kỷ luật oan phải được xin lỗi và phục hồi quyền lợi

Bộ Nội vụ cho biết sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực, chính quyền địa phương chuyển từ 3 cấp (cấp tỉnh, huyện, xã) sang 2 cấp (cấp tỉnh, xã), nên một số quy định hiện hành về xử lý kỷ luật liên quan đến cấp huyện, cấp xã không còn phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Quá trình thực hiện các quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức, các Bộ, ngành, địa phương phản ánh vướng mắc trong xử lý kỷ luật một số tình huống phát sinh trong công tác cán bộ. Một số quy định cần sửa đổi để bảo đảm thống nhất trong áp dụng pháp luật như nguyên tắc xử lý, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật…

Trên cơ sở đó, Bộ Nội vụ xây dựng dự thảo Nghị định quy định về xử lý kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức, thay thế các Nghị định hiện hành.

Về nguyên tắc xử lý kỷ luật, dự thảo Nghị định đã bổ sung trường hợp quá thời hạn 30 ngày nhưng còn thời hiệu xử lý kỷ luật, thì cơ quan, tổ chức, đơn vị phải tiếp tục thực hiện quy trình xử lý kỷ luật hành chính theo quy định, để khắc phục vướng mắc trong thực tiễn.

Đồng thời, bổ sung nội dung cán bộ, công chức, viên chức bị kỷ luật oan phải được xin lỗi và phục hồi quyền lợi. Quy định này nhằm thể chế hóa quy định tại khoản 12 Điều 8 dự thảo Quy định của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng.

Dự thảo cũng bổ sung về các trường hợp được miễn trách nhiệm kỷ luật. Đó là, đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định, không tư lợi trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ, nhưng có thiệt hại do rủi ro khách quan.

Nội dung này để thể chế hóa Nghị quyết số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 của Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Cùng với đó, bổ sung trường hợp cán bộ, công chức được miễn trách nhiệm kỷ luật khi thực hiện đề xuất về đổi mới, sáng tạo được cơ quan có thẩm quyền cho phép, và được cấp có thẩm quyền xác định đã thực hiện đúng chủ trương, có động cơ trong sáng, vì lợi ích chung, nhưng có thiệt hại xảy ra. Quy định này nhằm để thể chế Luật Cán bộ, công chức năm 2025 về cơ chế khuyến khích dám nghĩ, dám làm.

Về hình thức kỷ luật, dự thảo bỏ hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức giữ chức danh lãnh đạo, quản lý, hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức danh lãnh đạo, quản lý.

Bỏ nội dung liên quan đến cấp huyện để thống nhất với mô hình tổ chức chính quyền hai cấp.

Đồng thời, bổ sung đối tượng thay thế trong Hội đồng kỷ luật đối với công chức, viên chức ngoài các trường hợp thuộc trường hợp quy định tại khoản 11 Điều 2 Nghị định này.

Khoản 11, Điều 2 dự thảo Nghị định quy định, không được cử vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ; cha, mẹ (vợ hoặc chồng), cha nuôi, mẹ nuôi; con đẻ, con nuôi; anh, chị, em ruột; cô, dì, chú, bác, cậu ruột; anh, chị, em ruột của vợ hoặc chồng; vợ hoặc chồng của anh, chị, em ruột hoặc người có quyền, nghĩa vụ liên quan đến hành vi vi phạm bị xem xét xử lý kỷ luật là thành viên Hội đồng kỷ luật, hoặc là người chủ trì cuộc họp kiểm điểm.

Trường hợp thành phần trong Hội đồng kỷ luật thuộc đối tượng trong cùng vụ việc bị xem xét kỷ luật, cũng sẽ được thay thế để phù hợp với tình hình thực tiễn.

Đồng thời, bỏ thành phần Hội đồng là đại diện Ban chấp hành công đoàn, để thực hiện chủ trương kết thúc hoạt động không lập tổ chức công đoàn trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp theo Kết luận số 157-KL/TW ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị…

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bỏ quy định về áp dụng hình thức kỷ luật hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý; bỏ quy định áp dụng hình thức kỷ luật giáng chức đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý. Lý do bỏ vì Luật Cán bộ, công chức năm 2025 không quy định 2 hình thức kỷ luật này…

Cũng theo dự thảo Nghị định, các trường hợp chưa xem xét xử lý kỷ luật, bao gồm: (1) Cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian nghỉ hàng năm, nghỉ theo chế độ, nghỉ việc riêng được cấp có thẩm quyền cho phép.

(2) Cán bộ, công chức, viên chức đang trong thời gian điều trị bệnh hiểm nghèo, hoặc đang mất khả năng nhận thức; bị ốm nặng đang điều trị nội trú tại bệnh viện có xác nhận của cơ quan y tế có thẩm quyền. 

(3) Cán bộ, công chức, viên chức là nữ giới đang trong thời gian mang thai, nghỉ thai sản, đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, hoặc cán bộ, công chức, viên chức là nam giới (trong trường hợp vợ chết hoặc vì lý do khách quan, bất khả kháng khác) đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, trừ trường hợp người có hành vi vi phạm có văn bản đề nghị xem xét xử lý kỷ luật.

(4) Cán bộ, công chức, viên chức đang bị khởi tố, tạm giữ, tạm giam chờ kết luận của cơ quan có thẩm quyền điều tra, truy tố, xét xử về hành vi vi phạm pháp luật, trừ trường hợp theo quyết định của cấp có thẩm quyền.