Nhằm tạo công bằng cho người dân và xử lý triệt để việc lợi dụng chính sách để trục lợi, đầu cơ đất đai, cử tri TP. Hồ Chí Minh đề nghị đánh thuế đối với các tập thể, cá nhân có quyền sử dụng từ bất động sản thứ hai và đánh thuế cao đối với những bất động sản bỏ trống, không thu được giá trị từ đất.

Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết hiện nay, hệ thống chính sách thuế, phí, lệ phí đối với bất động sản về cơ bản bao quát khá đầy đủ các khoản thu liên quan đến bất động sản phát sinh trong cả ba giai đoạn: xác lập quyền sở hữu, quyền sử dụng bất động sản; sử dụng, khai thác bất động sản; chuyển nhượng bất động sản.

Trong thời gian qua, việc thực hiện các chính sách này góp phần tăng cường quản lý nhà nước đối với đất đai, góp phần khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng đất tiết kiệm, có hiệu quả, tạo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước.

Trong đó, Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp hiện hành có quy định thu thuế lũy tiến đối với trường hợp có quyền sử dụng nhiều thửa đất thông qua việc cộng dồn diện tích để tính thuế theo biểu lũy tiến là 0,03% đối với diện tích trong hạn mức; 0,07% đối với diện tích vượt không quá 3 lần hạn mức; 0,15% đối với diện tích vượt quá 3 lần hạn mức.

Đồng thời, áp dụng mức thuế suất 0,15% đối với đất sử dụng không đúng mục đích, đất chưa sử dụng theo đúng quy định.

Căn cứ Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15 ngày 5/11/2021 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội triển khai thực hiện Kết luận số 19-KL/TW của Bộ Chính trị và Đề án định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Bộ Tài chính cho biết Chính phủ có Báo cáo số 71/BC-CP ngày 16/3/2023 gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về kết quả triển khai thực hiện Kế hoạch số 81/KH-UBTVQH15, trong đó có báo cáo về kết quả nghiên cứu, rà soát Luật Thuế sử dụng đất phi nông nghiệp, Luật Thuế sử dụng đất nông nghiệp.

Đồng thời, "đề xuất xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, dự kiến đề nghị bổ sung vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, trình Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 10/2024) và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5/2025)", Bộ Tài chính nêu rõ.

Thực hiện nhiệm vụ nêu trên, Bộ Tài chính đang nghiên cứu xây dựng dự án Luật Thuế bất động sản, trong đó, có nghiên cứu về thuế đối với nhà ở thứ hai, thuế đối với nhà, đất bỏ trống, đảm bảo phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của Việt Nam, phù hợp với thông lệ quốc tế, đảm bảo tính thống nhất của hệ thống chính sách thuế liên quan đến bất động sản và đặt trong tổng thể Chiến lược cải cách hệ thống chính sách thuế đến năm 2030.

Việc đề xuất xây dựng chính sách thuế bất động sản sẽ được nghiên cứu đánh giá kỹ khi dự án luật được đưa vào chương trình và sẽ được gửi xin ý kiến rộng rãi các bộ, ngành, địa phương theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, TP. Hồ Chí Minh từng đề xuất tăng thuế suất thuế sử dụng đất phi nông nghiệp với đất ở không quá 5 lần thu hiện hành; đồng thời, tăng thuế suất thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng nhà đất thứ 2 trở lên nhưng không quá 2 lần hiện hành. Tuy nhiên, sau khi tham vấn các ý kiến, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận thấy còn nhiều quan điểm khác và bất cập.

Chẳng hạn, chính sách này không đảm bảo tính công bằng trong nhiều trường hợp. Ví dụ, người có 1 nhà, đất ở diện tích hoặc giá trị lớn sẽ không bị đánh thuế, trong khi người sở hữu hai nhà, đất ở diện tích, giá trị nhỏ lại chịu thuế cao. Ngoài ra, việc chưa số hóa giấy tờ giao dịch bất động sản là kẽ hở để nhiều tổ chức, cá nhân lách thuế bằng cách cho người khác đứng tên nên việc đưa ra thí điểm đánh thuế cao với bất động sản thứ hai lúc này chưa phù hợp.

Hay Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh (HoREA) cũng cho rằng đề xuất tăng thuế thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng nhà đất thứ 2 trở lên tại TP.HCM không hợp tình hợp lý, nhất là trong lúc thu nhập của các hộ gia đình, cá nhân nhìn chung đang bị sụt giảm.

Bên cạnh đó, hiệp hội này cũng cho rằng tăng thuế sử dụng đất phi nông nghiệp đối với đất ở theo phương án thí điểm sẽ khiến tăng thêm mức chịu thuế của người dân tại TP. Hồ Chí Minh nên càng không hợp lý. Bởi lẽ chỉ trong khoảng 2 năm nữa sẽ sửa đổi các luật thuế, trong đó dự kiến bổ sung thuế tài sản và dự kiến Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét ban hành vào cuối năm 2023.