Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 1125/QĐ-TTg ngày 11/6/2025 phê duyệt Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060; trong đó xác định TP.HCM sẽ trở thành thành phố toàn cầu, có trình độ phát triển ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới.

Phạm vi và quy mô lập quy hoạch là toàn bộ địa giới hành chính của TP.HCM hiện nay với diện tích gần 2.100 km2; trong đó, phần khai thác lấn biển theo quy hoạch thành phố thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, gồm khu đô thị lấn biển Cần Giờ và cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ đã được chấp thuận chủ trương đầu tư.

ĐẾN NĂM 2060 LÀ THÀNH PHỐ HIỆN ĐẠI, NGANG TẦM THẾ GIỚI

Theo đồ án được phê duyệt, tầm nhìn đến năm 2060, TP.HCM là thành phố toàn cầu, văn minh, hiện đại, nghĩa tình, có trình độ phát triển ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới.

Đồng thời là trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của Châu Á, có vai trò là cực tăng trưởng, động lực thúc đẩy phát triển vùng phía Nam và cả nước; là khu vực có mức sống và chất lượng cuộc sống cao; kinh tế, văn hoá phát triển đặc sắc, thu hút các định chế tài chính và tập đoàn kinh tế quốc tế.

Mục tiêu phát triển không gian đô thị TP.HCM theo hướng thúc đẩy sáng tạo, tương tác cao gắn với phát triển kinh tế tri thức, công nghệ cao, nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế xã hội; hình thành các khu vực động lực để phát huy vai trò trung tâm vùng và cực tăng trưởng của cả nước.

Đồ án tổ chức hệ thống hạ tầng kết nối vùng giữa TP.HCM với các địa phương lân cận, với cả nước và quốc tế theo chiến lược và trọng điểm; tăng cường kết nối giữa các khu vực trong thành phố nhằm tổ chức hoạt động đô thị hiệu quả; phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng.

Cùng với đó, đồ án tập trung tái phát triển các khu đô thị hiện hữu, mở rộng không gian phát triển đô thị gắn với nâng cao hiệu quả sử dụng đất và tối ưu hóa trong tổ chức hệ thống hạ tầng kỹ thuật. Tạo lập không gian đô thị đa dạng, tối đa hóa khả năng cung cấp việc làm, hướng tới phát triển dịch vụ đô thị đạt tiêu chuẩn quốc tế.

Bảo tồn và phát huy giá trị bản sắc không gian kiến trúc, cảnh quan, sinh thái đa dạng của thành phố; đặc biệt là các giá trị đặc trưng của đô thị vùng sông nước, cửa biển và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Về định hướng phát triển nhà ở, dự kiến đến năm 2030 sẽ đạt chỉ tiêu diện tích sàn nhà ở bình quân toàn thành phố đạt khoảng 27 - 30 m2/người; đến năm 2040 đạt khoảng 30 - 32 m2/người. Việc phát triển nhà ở gắn với quá trình phát triển mở rộng đô thị.

Quy hoạch nhằm hạn chế, kiểm soát chặt chẽ việc chia tách thửa, chức năng sử dụng đất đối với các khu vực nhà ở trong các khu vực trung tâm hiện hữu, các khu dân cư có mật độ cư trú cao. Tập trung di dời và tái phát triển các khu vực ven và trên kênh rạch kết hợp tái định cư tại chỗ; cải tạo, tái thiết các khu chung cư cũ, xây dựng giải pháp phân bố dân cư hợp lý tại các khu vực quy hoạch.

Phát triển nhà ở chung cư chiếm tỷ trọng lớn trong các loại hình xây dựng nhà ở mới. Khuyến khích phát triển theo mô hình đô thị nén, đồng bộ về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, gắn với việc hình thành, mở rộng các khu vực có nhu cầu sử dụng lao động như khu công nghiệp, các trung tâm dịch vụ, trường đại học... nhằm cung cấp chỗ ở tại chỗ cho các đối tượng lao động và tối ưu khoảng cách đi lại.

PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐA TRUNG TÂM VỚI 6 PHÂN VÙNG

Quyết định 1125/QĐ-TTg nêu rõ: TP.HCM là đô thị loại đặc biệt trực thuộc trung ương; trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục đào tạo, khoa học kỹ thuật và công nghệ quan trọng của quốc gia, có vai trò tiên phong dẫn dắt đổi mới, sáng tạo; có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển đô thị quốc gia.

Quyết định cũng xác định rõ TP.HCM là một trong những trung tâm du lịch, tài chính - thương mại và dịch vụ logistics của khu vực Đông Nam Á và Châu Á - Thái Bình Dương; trung tâm chăm sóc sức khỏe khu vực ASEAN. TP.HCM là đầu mối giao thông, hạ tầng số quan trọng trong vùng Đông Nam Bộ, quốc gia và quốc tế; là trung tâm liên kết vùng, đầu mối kết nối các loại hình vận tải đa phương thức của vùng trọng điểm phía Nam; là một trong những địa bàn có vị trí chiến lược quan trọng về quốc phòng an ninh khu vực miền Đông Nam Bộ và cả nước.

Về định hướng phát triển không gian, TP.HCM sẽ phát triển theo mô hình đô thị đa trung tâm, hình thành các phân vùng đô thị đa chức năng với hạt nhân là các khu vực trọng điểm về tài chính, thương mại, du lịch, văn hóa, thể dục thể thao, nghiên cứu, đào tạo và sản xuất công nghệ cao… nhằm thúc đẩy tương tác trong các hoạt động kinh tế xã hội và liên kết phát triển.

Phát triển không gian đô thị gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng; kết nối thuận lợi với mạng lưới giao thông quốc gia, quốc tế tạo lập hành lang lưu thông và phát triển kinh tế đô thị.

Cấu trúc không gian thành phố phát triển theo 6 phân vùng gồm phân vùng trung tâm và các phân vùng phía đông, phía tây, phía bắc, phía nam và phía đông nam. Mỗi phân vùng được cấu trúc theo hướng đa chức năng, gắn với các khu vực trọng điểm phát triển có vai trò trung tâm vùng, quốc gia và quốc tế nhằm tạo cơ hội việc làm và môi trường sống có chất lượng cao. Tổ chức không gian các phân vùng gắn với tổ chức hệ thống giao thông công cộng. Cụ thể như sau:

- Phân vùng đô thị trung tâm: Khu vực nằm phía trong đường Vành đai 2 và nằm phía bắc kênh Đôi, kênh Tẻ. 

- Phân vùng phía đông: Thành phố Thủ Đức hiện nay, và dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Thủ Đức.

- Phân vùng phía tây: Gồm khu vực phía bắc phân vùng đô thị trung tâm và một phần khu vực phía nam là phần nằm phía tây sông Cần Giuộc của huyện Bình Chánh và phần phía tây quốc lộ 1 thuộc quận Bình Tân hiện nay, dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Bình Chánh. 

- Phân vùng phía bắc: Gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn và phần phía bắc quốc lộ 1 thuộc Quận 12 hiện nay - dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Củ Chi - Hóc Môn. 

- Phân vùng phía nam: Gồm khu vực phía nam kênh Đôi thuộc quận 8, khu vực phía đông sông Cần Giuộc thuộc huyện Bình Chánh, quận 7 và huyện Nhà Bè hiện nay, và dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị quận 7 - Nhà Bè. 

- Phân vùng phía đông nam: Gồm toàn bộ huyện Cần Giờ hiện nay, dự kiến phát triển thành phân vùng đô thị Cần Giờ.