Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt ngày 7/6/2023, đại biểu Trần Chí Cường (đoàn Tp.Đà Nẵng) cho biết, Nghị quyết số 52 ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị có chủ trương thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đẩy nhanh thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, trước mắt tại Hà Nội, Đà Nẵng và Tp.Hồ Chí Minh. Chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 50 ngày 17/4/2020 về việc thực hiện chủ trương này.

Tuy nhiên, sau Nghị quyết của Bộ Chính trị, gần 4 năm, qua nhiều lần làm việc trực tiếp và trao đổi bằng văn bản giữa Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng và Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo quốc gia ở Đà Nẵng vẫn chưa ra đời. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết vì sao các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Chính phủ chậm được triển khai như vậy? Trách nhiệm của Bộ trưởng trong việc này như thế nào và Bộ trưởng có cam kết gì để hoàn thành nhiệm vụ quan trọng trên?

Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết cơ quan chức năng đã xây dựng, hoàn thiện đề án xây dựng trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo quốc gia tại ba thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, Tp. Hồ Chí Minh.

Dự kiến trong tháng 6, đầu tháng 7/2023, Bộ sẽ ban hành quy định thành lập các trung tâm này nhằm khai thác nguồn lực ở địa phương dành cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hướng tới các mô hình thử nghiệm chính sách như sandbox trong lĩnh vực mới chưa có quy định nhằm khuyến khích đổi mới, sáng tạo, làm cơ sở để đúc kết kinh nghiệm, nhân rộng hoặc điều chỉnh kịp thời các chính sách, mô hình triển khai trên phạm vi quốc gia. Chọn lựa, khai thác đội ngũ chuyên gia quốc gia, quốc tế để tư vấn cho địa phương định vị và thiết kế mô hình cụ thể.

Bên cạnh đó, quy định về chức năng, nhiệm vụ của Bộ Khoa học và Công nghệ đã được ban hành, việc ban hành các quyết định thành lập trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo là có cơ sở để thực hiện. Các cơ sở này sẽ sớm đi vào vận hành theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Đạt nói.

Tiếp tục chất vấn, đại biểu Cường cho biết, sau khi có Nghị quyết 52 của Bộ Chính trị, Chính phủ đã nhanh chóng có Nghị quyết 50. Tiếp theo đó, ngày 9/2/2021 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 188 để sửa đổi, bổ sung Quyết định 844 ngày 18/5/2016 về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới, sáng tạo quốc gia đến năm 2025, trong đó có nêu đến vấn đề thành lập các Trung tâm hỗ trợ đổi mới, khởi nghiệp, sáng tạo này.

Tại cuộc họp của Thường trực Chính phủ với lãnh đạo thành phố Đà Nẵng vào ngày 01/12/2021 đã có Thông báo số 02 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì đã nêu là thống nhất sớm thành lập Trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, sáng tạo quốc gia tại Đà Nẵng. Tuy nhiên, thành phố Đà Nẵng đã nỗ lực làm hồ sơ, thủ tục và làm việc với Bộ, nhưng đến nay vẫn chưa thành hình thành được Trung tâm theo chủ trương của Đảng và Chính phủ đã đề ra, đại biểu nêu.

Nhận trách nhiệm về việc chậm thành lập 3 trung tâm này mặc dù cũng đã có chủ trương, cũng đã có chỉ đạo, Bộ trưởng mong đại biểu và Quốc hội chia sẻ bởi đây là vấn đề rất mới. “Trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo ở Việt Nam chưa có tiền lệ, phải có thời gian nghiên cứu cẩn trọng trong bối cảnh hiện nay. Chúng ta thành lập một đơn vị mới phải có cân nhắc, đảm bảo đúng quy định và hiệu quả”, ông Đạt nói.

Tham gia tranh luận, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (đoàn Bình Định) cho biết Việt Nam đã có mô hình trung tâm đổi mới sáng tạo. Ông đề nghị Bộ trưởng chia sẻ về việc quản lý mô hình này 4 năm qua (từ 2019) rút ra kinh nghiệm gì, ứng dụng trong ba trung tâm mới ra sao?

Về việc thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết Trung tâm đổi mới sáng tạo đã được thành lập tại Hòa Lạc. Qua khảo sát thực tế, Trung tâm này có nhiều mô hình, cách làm đáng học tập để triển khai lan tỏa ra các trung tâm ở các địa phương khác. Mỗi địa phương có những đặc thù riêng, cần có sự điều chỉnh đề phù hợp nhất, Bộ trưởng nói.

Cũng theo Bộ trưởng, kinh nghiệm rút ra từ Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội là có những chính sách đặc thù cho hoạt động đổi mới sáng tạo, trong đó có chính sách giảm thuế, kết nối với các quỹ đầu tư mạo hiểm, phát triển không gian làm việc chung cho các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà đầu tư.

Về thu hút nhân tài, Bộ trưởng cho biết đây là điều trăn trở lớn, bởi khi triển khai ở cơ sở thì gặp nhiều khó khăn do quy định của pháp luật về công chức, viên chức, tài chính. Vừa qua, triển khai Nghị quyết 27 về xây dựng đội ngũ tri thức, Bộ được giao xây dựng đề án. Đây là nhiệm vụ khó khăn, nhưng Bộ sẽ cố gắng để đề án thu hút được những nhà nghiên cứu trong và ngoài nước về làm việc một cách hiệu quả nhất.

 

Điều hành chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, chủ trương chung là Chính phủ ưu tiên thành lập Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia. Hiện nay đã có chủ trương và đã ban hành nghị định về chức năng, nhiệm vụ của trung tâm, đã xây dựng tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc. Trong thời gian tới sẽ khánh thành Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, sau đó triển khai tại các vùng. Đồng thời, khuyến khích các tập đoàn, các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư các trung tâm nghiên cứu và triển khai, cũng như các trung tâm đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, bước đầu có kết quả tốt.

Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ Tập đoàn Samsung đầu tư trung tâm nghiên cứu và phát triển rất lớn tại Hà Nội, là nơi đủ công suất cho 3.000 nhà khoa học trong và ngoài nước nghiên cứu các lĩnh vực liên quan đến công nghệ thông tin. Trên cơ sở đó, có điều kiện triển khai tiếp các trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cấp vùng, như tại Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và các vùng khác.