Nỗ lực tăng sản lượng khai thác dầu toàn cầu, do Saudi Arabia dẫn đầu, đến quý 4 năm nay sẽ bắt đầu xung đột với nhu cầu tiêu thụ dầu yếu đi, nhất là ở khu vực châu Á - một báo cáo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ngày 13/8 cảnh báo. Hôm 12/8, Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) đưa ra dự báo lạc quan hơn.

IEA - định chế có trụ sở ở Paris, Pháp - cắt giảm dự báo tăng trưởng nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu năm 2025 còn 680.000 thùng/ngày, thấp hơn khoảng 1/3 so với mức dự báo đưa ra hồi tháng 1 và là mức thấp nhất kể từ năm 2009 ngoại trừ giai đoạn nhu cầu dầu của thế giới sụt giảm trong đại dịch Covid-19.

Báo cáo của IEA đề cập đến nhu cầu dầu tăng chậm lại ở Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil, đồng thời nhấn mạnh rằng cả ba nước này đều bị Mỹ áp thuế quan cao.

Sau hai năm cân bằng tương đối, nguồn cung dầu của thế giới hiện đang vượt xa nhu cầu tiêu thụ, dẫn tới khả năng xuất hiện “một lượng dầu dư thừa lớn trên thị trường” - theo IEA. Với việc OPEC tiếp tục tăng sản lượng khai thác dầu, IEA dự báo nguồn cung dầu toàn cầu sẽ tăng 2,5 triệu thùng/ngày trong năm nay, cao hơn khoảng 30% so với mức dự báo tăng đưa ra hồi tháng 1.

Trong nửa đầu năm nay, phần lớn lượng dầu dư thừa đã được đưa vào các kho dự trữ, trong đó riêng Trung Quốc đã hấp thụ hơn 90% phẩn sản lượng dầu tăng thêm trong quý 2. Nhưng từ mùa thu trở đi - sau một mùa hè với nhu cầu tiêu thụ dầu sôi động và các nhà máy lọc dầu hoạt động ở mức kỷ lục để đáp ứng nhu cầu nhiên liệu - IEA dự báo tình trạng dư thừa 2 triệu thùng dầu mỗi ngày sẽ xuất hiện và kéo dài đến tận năm 2026.

Nhưng dù tình trạng dư cung dầu trong ngắn hạn có vẻ “ngày càng phình to”, IEA cũng cho rằng nhưng triển vọng có thể thay đổi nếu Mỹ tăng cường các biện pháp trừng phạt đối với Nga và Iran - hai nhà sản xuất dầu lớn thứ ba và thứ năm thế giới.

Dự báo ảm đạm mà IEA vừa đưa ra về cung - cầu dầu toàn cầu có phần trái ngược với dự báo hàng tháng mới nhất mà OPEC công bố trước đó một ngày.

Trong báo cáo đó, OPEC nâng dự báo nhu cầu dầu toàn cầu năm nay, đồng thời cắt giảm dự báo về tăng trưởng sản lượng dầu tại Mỹ và các nước sản xuất dầu ngoài OPEC khác. Tổ chức này nhận định nhu cầu dầu toàn cầu sẽ tăng trưởng 1,38 triệu thùng/ngày vào năm 2026, gần gấp đôi mức dự báo mà IEA đưa ra và cao hơn 100.000 thùng/ngày so với lần dự báo trước của OPEC.

Báo cáo của OPEC cũng cho thấy trong tháng 7, liên minh OPEC+ giữa OPEC và một số thành viên ngoài khối gồm Nga đã tăng sản lượng khai thác dầu thêm 335.000 thùng/ngày, ít hơn mức tăng 411.000 thùng/ngày mà nhóm này đã đặt ra cho hạn ngạch sản lượng của tháng 7.

OPEC+ bắt đầu tăng sản lượng vào tháng 4 năm nay với mức tăng khiêm tốn 138.000 thùng/ngày, tiếp theo là mức tăng 411.000 thùng/ngày trong tháng 5, tháng 6 và tháng 7, rồi 548.000 thùng/ngày trong tháng 8 và dự kiến 547.000 thùng/ngày cho tháng 9. Với các đợt tăng sản lượng như vậy, OPEC+ đã chấm dứt một kế hoạch cắt giảm sản lượng 2,2 triệu thùng/ngày mà khối đã thực thi từ mấy năm trước để hỗ trợ giá dầu.

Giới phân tích cho rằng mục đích của việc tăng sản lượng này là nhằm giữ thị phần. Về phần mình, OPEC thể hiện quan điểm lạc quan về triển vọng kinh tế toàn cầu, lấy đó làm căn cứ cho việc tăng sản lượng. Trong báo cáo mới nhất, OPEC+ nâng nhẹ dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới năm nay lên 3%.

“Dữ liệu kinh tế vào đầu nửa sau 2025 tiếp tục xác nhận sự vững vàng của tăng trưởng kinh tế toàn cầu bất chấp những bất định dai dẳng liên quan tới chính sách thương mại của Mỹ và rủi ro địa chính trị trên diện rộng”, báo cáo của OPEC viết.

Hồi tháng 4, giá dầu Brent giao sau tại thị trường London - giá tham chiếu của thị trường dầu thô toàn cầu - giảm xuống ngưỡng 58 USD/thùng, thấp nhất 4 năm, do kế hoạch thuế quan đối ứng gây chấn động của Tổng thống Donald Trump. Hiện tại, giá dầu Brent đang ở gần mức 66 USD/thùng.