Kiểm soát chặt chẽ các khoản thu tự nguyện để phát huy hiệu quả chủ trương miễn học phí

Đỗ Mến

16/06/2025, 15:05

Để chủ trương miễn học phí thực sự phát huy hiệu quả tối đa, đại biểu kiến nghị xây dựng quy định rõ ràng, minh bạch về các khoản thu ngoài học phí nếu có, kiểm soát chặt chẽ các khoản thu tự nguyện, nghiêm cấm mọi hình thức lạm thu dưới danh nghĩa tự nguyện...

Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Sáng 16/6, Quốc hội thảo luận tại hội trường Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.

Phần lớn các đại biểu đều tán thành chủ trương của dự thảo nghị quyết. Đây là chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa nhân văn sâu sắc và nhận được sự quan tâm, mong đợi và ủng hộ của đông đảo cử tri, nhân dân trong cả nước.

KIẾN NGHỊ HỖ TRỢ HỌC PHÍ TRỰC TIẾP CHO CÁC CƠ SỞ GIÁO DỤC 

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương cho rằng nghị quyết sẽ có hiệu lực từ năm học tới, có nghĩa là từ tháng 9/2025. Thời gian chuẩn bị không còn dài, do đó, đại biểu đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan chức năng khẩn trương ban hành các phương án hướng dẫn, cơ chế cấp bù kinh phí cho các cơ sở giáo dục.

Về hỗ trợ học phí cho học sinh ở các cơ sở giáo dục ngoài công lập, đại biểu kiến nghị nên hỗ trợ trực tiếp cho các cơ sở giáo dục để đảm bảo tính chính xác, nhanh chóng và đơn giản, thuận tiện, còn nếu như hỗ trợ trực tiếp cho người học thì việc thống kê và thủ tục thanh toán sẽ phức tạp hơn rất nhiều.

Về miễn học phí, đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp có ý kiến là hỗ trợ trực tiếp cho đối tượng học thông qua nhà trường chứ không hỗ trợ cho gia đình. “Vì nếu thông qua gia đình, đưa gia đình và gia đình lấy tiền xong không cho các cháu đi học, tiêu xài hết đâm cũng rối”, đại biểu Hòa cho hay.

Toàn cảnh phiên họp sáng 16/6.
Toàn cảnh phiên họp sáng 16/6.

Còn theo đại biểu Trần Khánh Thu – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình, học phí tại các cơ sở công lập, tư thục rất đa dạng và cao hơn rất nhiều so với các cơ sở giáo dục công lập.

Để đảm bảo công bằng và hiệu quả ngân sách, đại biểu đề nghị quy định bổ sung mức hỗ trợ không thấp hơn mức trần học phí công lập tại địa phương hoặc các mức ngân sách nhà nước chi bình quân cho học sinh trong hệ thống giáo dục công lập.

Đại biểu cũng đề nghị cần bổ sung quy định nguyên tắc xác định mức hỗ trợ và đảm bảo công bằng, hợp lý. Điều này vừa đảm bảo tính nhân văn của ngân sách cũng như thu hẹp được khoảng cách phát triển giữa các vùng miền và giữa các địa phương khác nhau.

LO NGẠI PHÁT SINH CÁC KHOẢN THU TỰ NGUYỆN

Đặc biệt, Đại biểu Trịnh Thị Tú Anh – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng quan ngại về nguy cơ phát sinh các khoản thu tự nguyện, không đúng quy định.

Do đó, để chủ trương miễn học phí thực sự phát huy hiệu quả tối đa, đại biểu kiến nghị cần có chiến lược tài chính tổng thể và dài hạn không chỉ tập trung vào bù đắp học phí mà còn phải đảm bảo nguồn lực cho việc đầu tư phát triển hạ tầng giáo dục.

“Điều này có thể đòi hỏi sự đa dạng các nguồn vốn khuyến khích xã hội hóa, đầu tư giáo dục một cách minh bạch và phân bổ ngân sách một cách linh hoạt, ưu tiên cho những nơi có nhu cầu cấp thiết nhất, đồng thời xây dựng lộ trình tăng chi ngân sách cho giáo dục một cách rõ ràng và minh bạch”, đại biểu Tú Anh nói thêm.

Ngoài ra, đại biểu Tú Anh cho rằng cần đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, phân cấp và tự chủ đi đôi với kiểm soát chặt chẽ.

Đồng thời xây dựng quy định rõ ràng, minh bạch về các khoản thu ngoài học phí nếu có, kiểm soát chặt chẽ các khoản thu tự nguyện, nghiêm cấm mọi hình thức lạm thu dưới danh nghĩa tự nguyện, áp dụng nguyên tắc công khai, minh bạch trong mọi hoạt động thu, chi của nhà trường để phụ huynh và xã hội có thể giám sát.

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết có 38 quốc gia đang thực hiện miễn hoàn toàn học phí cho học sinh ở bậc mầm non. 38 các quốc gia này hầu hết là các quốc gia có thu nhập cao. Có 90 quốc gia có thực hiện miễn một phần hoặc hỗ trợ với các nhóm đối tượng khác nhau trong xã hội.

“Đối với các ý kiến trao đổi, một số băn khoăn về cách chi trả cho đối tượng ở các trường ngoài công lập. Có thể nói cách nào cũng có những ưu, nhược điểm nhất định, quan trọng là có tiền. Việc này sẽ giao Chính phủ cân nhắc thêm về mặt kỹ thuật…”, Bộ trưởng nói thêm.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết thêm Bộ Giáo dục và Đào tạo đang tích cực triển khai xây dựng Nghị định để thay thế cho Nghị định 81 và Nghị định 97. Mục tiêu trong tháng 6 này có thể hoàn tất và có thể ban hành  cùng thời điểm khi Nghị quyết về miễn học phí được thông qua và có hiệu lực.

Đọc thêm

Dòng sự kiện

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025

Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".

Bài viết mới nhất

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Thương hiệu Mạnh Việt Nam 2025

Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết mới nhất

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2025

Bối cảnh và thực tiễn cho thấy thời gian tới, Việt Nam khó có thể tăng trưởng bằng con đường gia tăng quy mô hàng hóa xuất khẩu như trong nhiều năm qua, mà phải chuyển hướng sang tăng phần giá trị gia tăng tạo ra trong nước của hàng hóa.

Bài viết mới nhất

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

[Video]: Lũ quét tràn về xã miền núi Thanh Hoá

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

15 quốc gia có đầu tư tư nhân vào AI lớn nhất thế giới

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Đà Nẵng đăng cai giải IRONMAN cự ly toàn phần vào năm 2026

Asko AI Platform

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính:

VnEconomy