Ngày 05/01, trao đổi với báo chí, một lãnh đạo huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum cho biết UBND huyện này vừa ban hành Thông báo số 276/TB-UBND ngày 30/12/2022 kết luận của Chủ tịch UBND huyện Võ Trung Mạnh về xử lý nội dung liên quan đến việc ngày 30/5/2022, Phó Chủ tịch UBND huyện này đã xác nhận cho Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum “đã và đang sản xuất giống, trồng, bảo vệ, bảo tồn và khai thác cây sâm Ngọc Linh tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum”.

HỦY BỎ GIẤY XÁC NHẬN VÌ QUY TRÌNH XỬ LÝ CHƯA ĐẢM BẢO

Theo nội dung bản Kết luận, Chủ tịch UBND huyên Tu Mơ Rông giao các đơn vị liên quan tham mưu UBND huyện ban hành Văn bản hủy bỏ Giấy xác nhận của UBND huyện Tu Mơ Rông do Phó Chủ tịch UBND huyện Phạm Xuân Quang ký ngày 30/5/2022 vì quy trình xử lý chưa đảm bảo và có nội dung chưa phù hợp với thực tế. Đồng thời đề nghị Phó Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, ông Phạm Xuân Quang báo cáo giải trình và kiểm điểm trách nhiệm liên quan đến việc ký giấy xác nhận chưa đúng thực tế này.

Ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, cho biết trên địa bàn huyện có 2 dự án thực hiện theo Quyết định 4025 năm 2018 của Bộ Khoa học & Công nghệ về triển khai thí điểm nhân giống nuôi cấy mô nhưng đến nay chưa đơn vị nào công bố thành công đưa giống nuôi cấy mô ra trồng tự nhiên. Đối với việc xác nhận vườn trồng, liên kết, huyện đã quán triệt các xã nếu đơn vị, doanh nghiệp muốn liên kết phải thông qua chính quyền địa phương xã, huyện, để vừa đảm bảo về quy hoạch vùng trồng, vừa quản lý vườn dược liệu, đặc biệt là cây sâm Ngọc Linh có giá trị kinh tế cao.

Cũng theo ông Mạnh, vừa qua Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum có đem lên 01 giấy nhờ xác nhận dự án của đơn vị đang triển khai theo Quyết định 4025 năm 2018 của Bộ Khoa học & Công nghệ triển khai thí điểm nhân giống nuôi cấy mô. Lúc đó đồng chí Phạm Xuân Quang không để ý, đã xác nhận là “đã trồng, khai thác cây sâm Ngọc Linh tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông”. Nhưng thực tế đơn vị chỉ đang trồng nuôi cấy mô thí điểm.

“Vừa rồi UBND tỉnh Kon Tum cho chủ trương đưa nuôi cấy mô ra ngoài tự nhiên, việc đã khai thác là chưa chính xác nên huyện sẽ thu hồi văn bản này”, Chủ tịch huyện Tu Mơ Rông Võ Trung Mạnh khẳng định.

Được biết, tháng 10/2022, UBND tỉnh Kon Tum mới cho chủ trương liên kết đưa cây nuôi cấy mô sâm Ngọc Linh thí điểm ra trồng ngoài tự nhiên nên chưa có cơ sở để khẳng định Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum đã liên kết với 10 hộ dân ở xã Ngọc Lây trồng sâm với mỗi hộ từ 5-10 ha và ở xã Măng Ri đã liên kết với 3 hộ với hơn 10 ha, cũng như việc khai thác sâm để chế biến các sản phẩm từ cây sâm Ngọc Linh như nội dung Giấy xác nhận, ngày 30/5/2022 của Phó Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông.

Qua tìm hiểu tại các xã triển khai dự án, ông Đặng Quốc Dũng, Chủ tịch UBND xã Ngọk Lây, cho biết Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum có thực hiện dự án nuôi cấy mô, trồng trong nhà màng, không phải dưới tán rừng. Thời gian qua, Công ty nhiều lần nhờ chính quyền xác nhận có liên kết với dân trồng sâm nhưng chưa được. Công ty, người dân muốn xác nhận có liên kết trồng sâm, chính quyền phải đi kiểm tra thực tế nếu có mới ký xác nhận được.

Thế nhưng, ông Nguyễn Duy Thái, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum, lại khẳng định: Ở xã Ngọk Lây, Công ty đã liên kết được 10 hộ trồng sâm, diện tích mỗi hộ dân trồng từ 5-10 ha. Ở xã Măng Ri được 3 hộ với hơn 10 ha, xã Tê Xăng đang làm việc với 2 hộ. Việc liên kết này xã có xác nhận !?.

CHÍNH QUYỀN QUYẾT TÂM CHẤN CHỈNH VIỆC LỢI DỤNG THƯƠNG HIỆU SÂM NGỌC LINH

Trước thông tin trên, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông Võ Trung Mạnh, một lần nữa khẳng định số liệu trên là không trung thực. Toàn huyện, người dân đang thực hiện trồng khoảng 60 ha; trong đó năm 2022 huyện mới trồng được hơn 14 ha, năm 2021 được 8 ha. Tại xã Măng Ri người dân không có liên kết trồng sâm Ngọc Linh với Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Được biết, ngoài Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum, trước đó một công ty khác là Công ty cổ phần sâm Việt Nam cũng tự công bố có liên kết với dân, doanh nghiệp để trồng sâm. Khi báo chí phản ánh, lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra và khẳng định công ty không trồng, liên kết trồng sâm Ngọc Linh với người dân.

Theo tìm hiểu của phóng viên, Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum là một thành viên của Công ty cổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam. Tập đoàn có tham vọng mở 300 showroom trên cả nước, 35 showroom ở nước ngoài chuyên bán các sản phẩm sâm Ngọc Linh.

Tập đoàn tự giới thiệu đang sở hữu hơn 7.000 ha vùng trồng sâm tại đỉnh núi Ngọc Linh. Hiện nay, Tập đoàn đã trồng hơn 600 ha, sau gần 10 năm nghiên cứu, bảo tồn, phát triển và xây dựng được vùng trồng quy mô lớn nhất Việt Nam. Sản phẩm của Tập đoàn lấy nguồn từ Công ty rượu sâm Ngọc Linh Kon Tum.

Theo đề án, công ty vừa nuôi cấy mô, vừa trồng sâm gieo bằng hạt, mua sâm của dân về trồng. Trong rừng, công ty có diện tích hơn 24 ha. Diện tích sâm Ngọc Linh ở rừng, trồng bằng gieo hạt được công ty thưc hiện từ lâu. Sản phẩm sâm củ, công ty cung cấp trực tiếp cho tập đoàn để chế biến sâu…

Tuy nhiên, theo lãnh đạo huyện Tu Mơ Rông, đến nay chưa có một cây sâm Ngọc Linh nuôi cấy mô nào được trồng ra rừng thành công. Việc liên doanh, liên kết với người dân để trồng sâm được chính quyền các cấp ở huyện Tu Mơ Rông không xác nhận. Diện tích đất rừng liên kết trồng sâm nuôi cấy mô chỉ mới bàn giao.  Vậy mà, Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam lại tự giới thiệu diện tích sâm Ngọc Linh đã trồng lớn nhất Việt Nam (600 ha). Thực tế, diện tích nói trên chỉ trồng “trên giấy”! Vì tại tỉnh Kon Tum người dân trồng được hơn 60 ha (chưa tính 2 doanh nghiệp được tỉnh công nhận là Công ty cổ phần sâm Ngọc Linh Kon Tum và Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Lâm nghiệp Đăk Tô).

Với những “chiêu trò” nói trên của Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum (thành viên của Công ty cổ phần Tập đoàn Y dược sâm Ngọc Linh Việt Nam) chính là nhằm mục đích giúp công ty tạo niềm tin cho người tiêu dùng trước khi tung sản phẩm “Xịn” được chế biến từ sâm Ngọc Linh tự trồng đưa ra thị trường để lừa dối khách hàng tiêu dùng.

Việc ông Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum đã kịp thời hủy bỏ giấy xác nhận cho Công ty Cổ phần Rượu Sâm Ngọc Linh Kon Tum “đã và đang sản xuất giống, trồng, bảo vệ, bảo tồn và khai thác cây sâm Ngọc Linh tại địa bàn huyện Tu Mơ Rông” được xem là động thái quyết liệt của chính quyền địa phương trong việc chấn chỉnh các cá nhân, doanh nghiệp lợi dụng thương hiệu của loại cây Quốc bảo - sâm Ngọc Linh nhằm đạt mục đích trục lợi.