“Lạm phát năm 2015 thấp không phải do sức mua giảm sút mà do chi phí đẩy tăng thấp thông qua việc quản lý chặt các mặt hàng thiết yếu của cơ quan quản lý”.

Đó là khẳng định của bà Vũ Thị Thu Thuỷ, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê) tại buổi họp báo công bố chỉ số giá (CPI) quý 4 và cả năm 2015, sáng 24/12.

Thấp nhất 14 năm

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, CPI tháng 12/2015 tăng 0,02% so với tháng trước, tăng 0,6% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu mức tăng thấp nhất trong vòng 14 năm qua và cũng thấp hơn rất nhiều so với chỉ tiêu 5% đề ra từ đầu năm.

Lý giải cho diễn biến này, bà Vũ Thị Thu Thuỷ, cho rằng lý do chính vẫn là do giá các mặt hàng thiết yếu, y tế, giáo dục tăng thấp, cũng như giá dầu thô giảm liên tục đã khiến CPI cả năm tăng thấp.

Trong khi đó, trong năm đầu của kế hoạch 5 năm (2010 - 2015) thì lạm phát tăng khá cao (trên 18%) và thường kéo dài khá lâu so với diễn biến thấp nên Quốc hội đặt ra mục tiêu lạm phát năm nay 5% cũng là xuất phát từ đó.

Trước ý kiến cho rằng, lạm phát năm nay thấp do sức mua của người dân đang sụt giảm mạnh, tổng cầu giảm, đại diện Tổng cục Thống kê khẳng định: sức mua của người dân đang tăng trong những tháng gần đây. Việc lạm phát thấp trong năm nay là do chi phí đẩy thấp, là một yếu tố quan trọng và có lợi cho nền kinh tế.

Bình luận về diễn biến giữa tăng trưởng GDP và lạm phát năm nay, đại diện Tổng cục Thống kê nhìn nhận “đó là một thành công của nền kinh tế cũng như việc điều hành của Chính phủ”.

Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Bích Lâm phân tích thêm, hiện nay không có mối quan hệ giữa lạm phát và tăng trưởng. Đây là mối quan hệ phi tuyến tính.

Bởi, đối với các nước phát triển thì lạm phát trên 10% được cho là phù hợp với tăng trưởng, nhưng các nước đang phát triển như Việt Nam thì mức lạm phát dưới 7 - 8% là phù hợp cho tăng trưởng kinh tế.

Điều này được thể hiện rõ là lạm phát năm nay thấp nhưng tăng trưởng GDP lại cao hơn năm ngoái. Nó cũng cho thấy, chất lượng tăng trưởng của 2015 đã được khẳng định qua các chỉ số vĩ mô.

CPI 2016 có thể tăng cao hơn 2015

Trước câu hỏi liệu lạm phát thấp có ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh, lãnh đạo Tổng cục Thống kê khẳng định “giá chỉ là một yếu tố kích thích các nhà sản xuất, yếu tố sức mua mới là quan trọng”.

Bởi, CPI tăng thấp thì chi tiêu của người dân không bị ảnh hưởng nhiều, từ đó làm tăng tổng cầu khiến cho nền kinh tế vẫn tăng trưởng. Chính vì vậy, giá ổn định, thấp, tăng tổng cầu là yếu tố quan trọng cho tăng trưởng bền vững:

“Doanh nghiệp bán 5 sản phẩm lãi mỗi cái 1,5 đồng chắc chắn không bằng bán được 10 sản phẩm lãi 1 đồng/sản phẩm”, ông Lâm nói.

Liên quan đến dự báo CPI 2016, bà Vũ Thị Thu Thuỷ cho rằng, một số yếu tố có thể làm CPI 2016 tăng cao hơn 2015, gồm: điều chỉnh giá mốt số mặt hàng thiết yếu, dịch vụ công;  tăng học phí, thiết bị; phí dịch vụ y tế…dự kiến sẽ có điều chỉnh tăng trong 2016.

Ngoài ra, giá điện, lương cơ bản cũng sẽ tăng trong năm tới, khiến cho CPI năm 2016 tăng cao hơn năm nay.