UBND thành phố Hà Tĩnh vừa tổ chức hội nghị tổng kết hoạt động giảm rác thải nhựa theo Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” do Tổng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam và Tổ chức Quốc tế Bảo tồn thiên nhiên (WWF) thực hiện, với sự phối hợp của nhiều địa phương trên cả nước.

Dự án được Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phê duyệt theo Quyết định số 1462/QĐ-BTNMT ngày 2/7/2020, triển khai trong giai đoạn 2020– 2025, hướng tới giảm thiểu tác động tiêu cực của rác thải nhựa đến hệ sinh thái biển, bảo tồn đa dạng sinh học và nâng cao nhận thức xã hội về mối nguy hại từ rác thải nhựa.

Dự án được thực hiện tại 10 khu vực thuộc 9 tỉnh, thành phố bao gồm: A Lưới, Đà Nẵng, Đồng Hới, Hà Tĩnh, Long An, Rạch Giá, Tuy Hòa cùng ba khu bảo tồn biển là Côn Đảo, Cù Lao Chàm và Phú Quốc.

Dự án bao gồm 3 hợp phần chính: truyền thông và giáo dục; chính sách quản lý và trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR); đô thị giảm nhựa. Tại thành phố Hà Tĩnh, hợp phần “đô thị giảm nhựa” được triển khai đồng bộ theo hướng vừa nâng cao nhận thức, vừa thực hiện các giải pháp cụ thể trong quản lý chất thải nhựa.

Trên cơ sở cam kết hợp tác với WWF, UBND thành phố Hà Tĩnh đã ban hành Kế hoạch quản lý rác thải nhựa giai đoạn 2022 – 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Qua ba năm triển khai, nhiều mô hình và hoạt động cụ thể đã được xây dựng và nhân rộng, góp phần tạo chuyển biến tích cực trong cộng đồng.

Công tác tuyên truyền được thực hiện bài bản, đa dạng hình thức và hướng đến nhiều nhóm đối tượng khác nhau, từ cán bộ công chức, doanh nghiệp, trường học đến người dân.

Đặc biệt, TP Hà Tĩnh đã xây dựng 12 mô hình quản lý và giảm rác thải nhựa tiêu biểu như: xóa điểm nóng môi trường tại chợ Đỏ (phường Đồng Môn); triển khai mô hình “Trường học không rác thải nhựa” tại 50 trường học với việc ban hành nội quy quản lý chất thải rắn sinh hoạt; tổ chức 60 mô hình phân loại rác tại hộ gia đình.

Ngoài ra, thành phố còn phát động các mô hình phân loại, thu hồi vật liệu tái chế; tổ chức thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật; thử nghiệm mô hình số hóa dữ liệu và phần mềm quản lý rác thải sinh hoạt. Những sáng kiến này đã góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng, giảm lượng rác nhựa phát sinh và cải thiện rõ nét cảnh quan môi trường đô thị.

Theo báo cáo tại hội nghị, đến nay TP Hà Tĩnh đã hoàn thành 6/8 mục tiêu đặt ra trong kế hoạch hành động. Trong đó, các mục tiêu về truyền thông, xây dựng mô hình, nâng cao năng lực quản lý và tổ chức phân loại rác tại nguồn đã được thực hiện hiệu quả.

Hai mục tiêu còn lại, gồm: giảm 50% lượng rác thải nhựa chưa được kiểm soát có nguy cơ thất thoát ra biển và đảm bảo 90% các chủ nguồn thải thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn, đang được thành phố tiếp tục triển khai để hoàn thành trong năm 2025.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, thành phố Hà Tĩnh đang phối hợp chặt chẽ với Ban quản lý Dự án để hoàn thành các mục tiêu còn lại. Trong thời gian tới, thành phố đặt mục tiêu nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác tuyên truyền, khuyến khích người dân, doanh nghiệp và toàn xã hội thực hiện nghiêm túc cam kết giảm thiểu và tiến tới loại bỏ sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh.

Cụ thể, thành phố phấn đấu đạt được 100% cơ quan, đơn vị không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần; 100% trung tâm thương mại, siêu thị, khách sạn, chợ dân sinh và các cơ sở kinh doanh ăn uống dừng việc lưu hành, sử dụng bao bì nhựa khó phân hủy.

Ngành giáo dục được giao thí điểm triển khai việc học sinh sử dụng bọc sách vở bằng các loại giấy và bìa không làm từ chất liệu nhựa, góp phần hình thành ý thức bảo vệ môi trường ngay từ lứa tuổi học đường.

Song song với đó, thành phố tiếp tục duy trì việc xóa các điểm “nóng” về rác thải, mở rộng các mô hình quản lý rác thải nhựa phù hợp với điều kiện địa phương, áp dụng công nghệ số trong giám sát và quản lý rác thải sinh hoạt. Việc tích hợp các giải pháp công nghệ, như số hóa dữ liệu hay triển khai phần mềm theo dõi rác thải, không chỉ giúp tăng tính minh bạch trong quản lý mà còn nâng cao hiệu quả vận hành các hoạt động môi trường trên địa bàn.

Việc thành phố Hà Tĩnh tích cực hưởng ứng và triển khai hiệu quả hợp phần “đô thị giảm nhựa” trong khuôn khổ Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” cho thấy quyết tâm chính trị cao và sự đồng thuận xã hội trong công tác bảo vệ môi trường.

Không chỉ hướng đến một đô thị xanh, sạch, thân thiện với môi trường, các hành động cụ thể, có kế hoạch của thành phố còn đóng góp trực tiếp vào mục tiêu lớn hơn: giảm thiểu rác thải nhựa trôi nổi, bảo vệ hệ sinh thái biển – nơi đang bị tổn thương nghiêm trọng bởi ô nhiễm rác nhựa.