Bộ Tài chính Mỹ ngày 13/1 rút Trung Quốc khỏi danh sách các quốc gia mà Washington cáo buộc là thao túng tỷ giá tiền tệ. Động thái này diễn ra trước thềm lễ ký kết thỏa thuận Mỹ-Trung nhằm xuống thang cuộc chiến thương mại song phương.

Theo tin từ Reuters, việc chính quyền Tổng thống Donald Trump gỡ nhãn thao túng tỷ giá đối với Trung Quốc là một động thái không gây bất ngờ, và đã được giới quan sát dự báo sẽ đưa ra trong báo cáo mỗi năm hai lần của Bộ Tài chính Mỹ.

Hồi tháng 8 năm ngoái, khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung đang ở giai đoạn cao trào, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin bất ngờ dán nhãn thao túng tỷ giá lên Bắc Kinh.

Khi đó, ông Mnuchin cáo buộc Trung Quốc cố tình định giá đồng Nhân dân tệ ở mức thấp hơn giá trị thực để tạo lợi thế thương mại bất bình đẳng. Chỉ vài giờ trước khi ông Mnuchin kết luận Trung Quốc thao túng tỷ giá, ông Trump - với tâm trạng giận dữ vì đàm phán thương mại không có bước tiến rõ ràng - cũng đưa ra cáo buộc tương tự đối với Bắc Kinh.

Đây là lần đầu tiên kể từ năm 1994 Bộ Tài chính Mỹ gọi Trung Quốc là nước thao túng tỷ giá. Theo Reuters, gần đây, Trung Quốc chỉ đáp ứng 1 trong 3 tiêu chuẩn của Bộ Tài chính Mỹ cho nhãn dán như vậy, đó là mức thặng dư thương mại lớn với Mỹ.

Trong báo cáo tiền tệ mới nhất, Bộ Tài chính Mỹ cho biết trong thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, Trung Quốc đã đưa ra "những cam kết có thể thực thi nhằm tránh phá giá đồng tiền vì mục đích cạnh tranh". Báo cáo cũng nói Trung Quốc đã nhất trí công bố các dữ liệu về tỷ giá và các cán cân tài chính.

Ngày thứ Hai (13/1), Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc đã dẫn đầu phái đoàn Mỹ đặt chân tới Washington để chuẩn bị cho lễ ký thỏa thuận với ông Trump tại Nhà Trắng, dự kiến diễn ra vào ngày 15/1. Nguồn thạo tin nói rằng việc bị Mỹ đưa vào danh sách thao túng tỷ giá thực ra không ảnh hưởng gì đáng kể đến Trung Quốc, nên việc Mỹ rút Trung Quốc khỏi danh sách này chẳng qua chỉ là một hành động mang tính biểu tượng nhằm thể hiện thiện chí.

Cùng ngày 13/1, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer nói với Fox Business rằng công tác dịch thuận thỏa thuận thương mại Mỹ-Trung gần như đã hoàn tất và văn kiện thỏa thuận sẽ được công bố vào ngày 15/1 ngay trước khi diễn ra lễ ký.

Báo cáo của Bộ Tài chính Mỹ nhấn mạnh việc đồng Nhân dân tệ, sau khi giảm giá tới 7,18 tệ đổi 1 USD vào đầu tháng 9, đã hồi phục và hiện đang giao dịch quanh ngưỡng 6,93 tệ đổi 1 USD.

"Trong bối cảnh này, Bộ Tài chính xác định rằng Trung Quốc không nên tiếp tục bị xem là quốc gia thao túng tỷ giá ở thời điểm hiện tại", báo cáo viết.

Tuy nhiên, báo cáo cũng khuyến nghị Trung Quốc có các biện pháp quyết liệt để tránh việc đồng Nhân dân tệ giảm giá kéo dài, mở cửa thị trường rộng hơn để cải thiện triển vọng tăng trưởng kinh tế dài hạn.

Báo cáo giữ 8 quốc gia trong danh sách theo dõi về tỷ giá từ báo cáo lần trước, bao gồm Đức, Ireland, Italy, Nhật Bản, Malaysia, Singapore, Hàn Quốc và Việt Nam, đồng thời bổ sung thêm một quốc gia thứ 9 là Thụy Sỹ.

Bộ Tài chính Mỹ nói đà tăng giá duy trì của đồng USD là "đáng lo ngại", nhấn mạnh đánh giá của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) rằng đồng USD đang bị định giá cao hơn giá trị thực. Theo báo cáo, tỷ giá thực của USD đang cao hơn khoảng 8% so với mức bình quân 20 năm, và điều này có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân đối cán cân thương mại và tài khoản vãng lai của Mỹ.