Thông tin tại báo cáo về tình hình thanh toán vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước lũy kế 5 tháng, ước thực hiện 6 tháng kế hoạch năm 2023, Bộ Tài chính cho biết, ước giải ngân kế hoạch vốn 6 tháng đầu năm 2023 đạt 215.578,9 tỷ đồng, bằng 30,49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng khá nhiều so với cùng kỳ năm 2022 (tỷ lệ giải ngân cùng kỳ năm 2022 đạt 25,68% kế hoạch và đạt 27,75% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

So sánh với tháng trước, tính riêng trong tháng 6 vừa qua, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tăng trên 8%, cao hơn gần gấp đôi tốc độ giải ngân bình quân những tháng trước đó. Về con số tuyệt đối cũng cao hơn, trên 65.000 tỷ đồng so với con số giải ngân trong nửa đầu năm 2022.

NHIỀU CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG VẪN CHƯA RỤC RỊCH GIẢI NGÂN

Cụ thể, báo cáo của Bộ Tài chính cho thấy giải ngân vốn trong nước là 211.181,9 tỷ đồng (đạt 29,13% kế hoạch và đạt 31,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao), trong đó, vốn chương trình phục hồi và phát triển kinh tế là 24.281 tỷ đồng, đạt 20,1% kế hoạch giao là 129.560 tỷ đồng. 

Còn vốn nước ngoài đạt 4.397 tỷ đồng, tương ứng hoàn thành 15,72% kế hoạch, cao hơn đáng kể cùng kỳ năm 2022 đạt chỉ 8,61% kế hoạch.

Cũng theo Bộ Tài chính, có 9 bộ và 32 địa phương có tỷ lệ giải ngân đạt trên 30% kế hoạch. Trong đó, một số bộ, địa phương có tỷ lệ giải ngân cao như: Tiền Giang (52,81%), Đồng Tháp (50,28%), Long An (48,9%), Ngân hàng phát triển (100%), Ngân hàng nhà nước (47,08%).

Dẫn đầu giải ngân cả nước, theo báo cáo của UBND tỉnh Tiền Giang, trong 6 tháng đầu năm 2023, ước giá trị giải ngân đạt 2.738 tỷ đồng. Trong năm nay, tỉnh ưu tiên dành hơn 1.700 tỷ đồng để bố trí đầu tư các dự án thuộc lĩnh vực giao thông như: nâng cấp mở rộng đường tỉnh 874; đường tỉnh 864 dọc sông Tiền; nâng cấp, mở rộng các đường tỉnh 861, 863, 869 để kết nối Tiền Giang với Đồng Tháp; nâng cấp mở rộng đường tỉnh 879B từ cầu Gò Cát đến Long An; đường phát triển vùng Đồng Tháp Mười (giai đoạn 1)…

Trong nửa cuối năm, Tiền Giang sẽ đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư để thực hiện dự án, đặc biệt là các dự án quy mô lớn sử dụng ngân sách trung ương như: đường giao thông hai bên bờ sông Bảo Định; đường phát triển vùng Đồng Tháp Mười - nối từ cao tốc vào huyện Tân Phước... Bên cạnh đó, tập trung công tác triển khai thi công các công trình, dự án sử dụng vốn ngân sách tỉnh phục vụ xây dựng 4 xã nông thôn mới, 11 xã nông thôn mới nâng cao...

Đáng lưu ý, dù trải qua gần nửa chặng đường giải ngân năm nay, tuy nhiên nhiều bộ, cơ quan trung ương chưa hề giải ngân kế hoạch vốn năm 2023 như: Uỷ ban dân tộc, Kiểm toán Nhà nước, Hội Luật gia, Tổng công ty thuốc lá, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam...

Bên cạnh đó, nhiều cơ quan giải ngân vô cùng thấp như: Bộ Lao động - Thương binh xã hội, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Y tế, Thanh tra Chính phủ...

Trong khi nhiều địa phương đốc thúc giải ngân mạnh mẽ từ đầu năm ghi nhận kết quả khả quan, vẫn còn ba địa phương chỉ giải ngân dưới 15% kế hoạch vốn như: Quảng Trị (13,09%), Tuyên Quang (14,4%), Đà Nẵng (13,97%).

THÁO GỠ VƯỚNG MẮC, ĐẨY NHANH GIẢI NGÂN CUỐI NĂM

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính chỉ ra nhiều nguyên nhân chính làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Theo đó, "vốn kế hoạch năm 2022 kéo dài sang năm 2023 mới được cho phép kéo dài. Các bộ ngành và địa phương đang tập trung giải ngân nguồn vốn này nên một số dự án chưa kịp giải ngân vốn thuộc kế hoạch năm 2023", Bộ Tài chính nêu rõ.

Còn các dự án sử dụng ODA vừa phải tuân thủ các quy định của nước ngoài vừa phải đảm bảo các thủ tục trong nước, hiện nhiều dự án đang thực hiện các thủ tục gia hạn hiệp định, điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh dự án mất nhiều thời gian.

Một số dự án thuộc lĩnh vực di tích chậm do phải thực hiện các thủ tục chuyên ngành, cần phải xin ý kiến các cơ quan chuyên ngành.

Hay các dự án mua sắm trang thiết bị (nhất là lĩnh vực y tế) chậm triển khai bước lựa chọn đơn vị thẩm định giá, hồ sơ mời thầu.

Bên cạnh đó là vướng mắc trong thực hiện các dự án ứng dụng công nghệ thông tin (đặc biệt là các dự án chuyển đổi số) theo quy định tại Nghị định số 73/2019/NĐ-CP ngày 5/9/2019 của Chính phủ quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước.

Để đẩy nhanh công tác giải ngân cuối năm, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương, địa phương tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công tại Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 88/NQ-CP ngày 8/6/2023 Chính phủ về phiên họp thường kỳ tháng 5 năm 2023 trực tuyến với địa phương về giải ngân vốn đầu tư công, về tình hình triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, về công tác quy hoạch.

Đối với kế hoạch vốn kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân năm 2022 sang năm 2023, Bộ Tài chính đã có công văn số 5258/BTC-ĐT ngày 23/5/2023 hướng dẫn các bộ, cơ quan trung ương và địa phương thực hiện. Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ đạo các chủ đầu tư đẩy mạnh giải ngân kế hoạch nguồn vốn trên đảm bảo đến 31/12/2023 giải hết toàn bộ số vốn đã được thông báo.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Y tế khẩn trương quy định định mức kinh tế - kỹ thuật dự án phát triển vùng trồng dược liệu quý thuộc nội dung số 2 Tiểu dự án 2 Dự án 3 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi làm cơ sở để các địa phương triển khai thực hiện.