Thông tư 24 có hiệu lực từ ngày 15/8 thay thế Thông tư 58 quy định về hồ sơ, thủ tục cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới được quy định trong Luật Giao thông đường bộ bao gồm: đăng ký xe lần đầu; đăng ký sang tên, di chuyển xe; cấp đổi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe; cấp lại chứng nhận đăng ký xe, biển số xe; đăng ký xe tạm thời; thu hồi chứng nhận đăng ký xe, biển số xe; đăng ký, cấp biển số xe trúng đấu giá; hướng dẫn giải quyết một số trường hợp cụ thể; biểu mẫu, thời hạn sử dụng chứng nhận đăng ký xe, xác định năm sản xuất của xe và biển số xe.

BIỂN SỐ ĐỊNH DANH GẮN VỚI CHỦ XE

Đáng chú ý, Thông tư 24 quy định biển số xe được cấp và quản lý theo mã định danh của chủ xe (biển số định danh). Theo đó, biển số định danh là biển số có ký hiệu, seri biển số, kích thước của chữ và số, màu biển số.

Cụ thể, đối với chủ xe là công dân Việt Nam, biển số xe được quản lý theo số định danh cá nhân. Với chủ xe là người nước ngoài, biển số xe được quản lý theo số định danh của người nước ngoài do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập hoặc số thẻ thường trú, số thẻ tạm trú hoặc số chứng minh thư khác do cơ quan có thẩm quyền cấp.

Đối với chủ xe là tổ chức, biển số xe được quản lý theo mã định danh điện tử của tổ chức do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập; trường hợp chưa có mã định danh điện tử của tổ chức thì quản lý theo mã số thuế hoặc quyết định thành lập.

Trường hợp xe hết niên hạn sử dụng, hư hỏng hoặc chuyển quyền sở hữu xe thì biển số định danh của chủ xe được cơ quan đăng ký xe thu hồi và cấp lại khi chủ xe đăng ký cho xe khác thuộc quyền sở hữu của mình.

Số biển số định danh được giữ lại cho chủ xe trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày thu hồi; quá thời hạn nêu trên, nếu chủ xe chưa đăng ký thì số biển số định danh đó được chuyển vào kho biển số để đăng ký, cấp cho tổ chức, cá nhân theo quy định.

Trường hợp chủ xe chuyển trụ sở, nơi cư trú từ tỉnh, thành phố (trực thuộc Trung ương) này sang tỉnh, thành phố (trực thuộc Trung ương) khác thì được giữ lại biển số định danh đó (không phải đổi biển số xe).

Theo đánh giá, đăng ký, cấp biển số định danh là điểm mới, trọng tâm của Thông tư số 24, thay đổi toàn bộ phương pháp quản lý xe từ trước tới nay khi trước đây quy định biển số gắn theo xe.

Đây cũng là quy định bước đầu để tiến tới cấp đăng ký xe điện tử, tạo thuận lợi trong việc tích hợp với ứng dụng định danh điện tử VNeID, người dân không phải mang nhiều loại giấy tờ khi tham gia giao thông cũng như khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc khi giao dịch trên môi trường điện tử, giảm thời gian và chi phí đi lại của người dân nhưng vẫn đảm bảo thông tin chính xác, nhanh chóng và hiệu quả.

Bên cạnh đó, biệc cấp biển số định danh, quản lý theo mã định danh của chủ xe, giúp cơ quan Nhà nước trong công tác quản lý được chặt chẽ, nhanh chóng, thuận lợi, giảm thiểu nguồn nhân lực, tiết kiệm thời gian, giảm bớt chi phí lưu trữ, góp phân thực hiện có hiệu quả chuyển đổi số quốc gia.

BIỂN SỐ ĐỊNH DANH XE KHÔNG CHÍNH CHỦ MANG LẠI RỦI RO GÌ?

Trước quy định mới này, người dân bày tỏ thắc mắc sau ngày 15/8 có phải đổi biển số hiện tại sang biển số định danh và phải lấy mã số định danh cá nhân để làm biển số định danh hay không?

Về vấn đề này, theo quy định tại khoản 1, 2 và 4 Điều 39 Thông tư 24, biển số 5 số trước ngày 15/8 mà chưa làm thủ tục thu hồi thì xác định là biển số định danh của chủ xe; còn nếu đã làm thủ tục thu hồi trước ngày 15/8, số biển số đó được chuyển vào kho biển số để cấp biển số theo quy định.

Trường hợp xe đã đăng ký biển 3 hoặc 4 số thì tiếp tục được phép tham gia giao thông và chỉ cấp đổi sang biển số định danh nếu thuộc một trong trường hợp như sau: (i) chủ xe có nhu cầu cấp sang biển số định danh; (ii) khi chủ xe thực hiện thủ tục cấp đổi chứng nhận đăng ký xe, cấp đổi biển số xe, cấp lại chứng nhận đăng ký xe, cấp lại biển số xe hoặc đăng ký sang tên, di chuyển xe theo quy định của Thông tư 24 thì thực hiện thu hồi biển 3 hoặc 4 số đó và cấp đổi sang biển số định danh.

Từ sau ngày 15/8, người sở hữu xe không chính chủ sẽ xảy ra hai trường hợp khi đi sang tên. Một, còn giấy tờ mua bán sẽ bị xử phạt hành chính, sau đó làm thủ tục đăng ký sang tên. Hai, không còn giấy tờ mua bán, công an sẽ niêm yết công khai trong 30 ngày và gửi thông báo cho người đang đứng tên trên đăng ký xe. Khi không có khiếu kiện, công an sẽ ra quyết định xử phạt hành chính sau đó làm thủ tục sang tên.

Như vậy, biển số định danh xe không chính chủ được mặc định cho chủ cũ (nếu phương tiện đã đăng ký biển 5 số). Điều này sẽ đem đến những bất lợi nhất định cho cả chủ cũ và chủ mới.

Theo đó, đối với chủ cũ, người này sẽ bị mặc định lấy biển số xe cũ làm 1 trong số các biển số định danh quản lý theo mã định danh của người đó. Nếu phương tiện gây tai nạn hoặc liên quan đến các vụ án dân sự, hình sự thì chủ cũ dù không vi phạm, không gây án nhưng đứng tên trên giấy đăng ký xe nên sẽ bị cơ quan có thẩm quyền mời đến làm việc để làm rõ, giải quyết vụ việc, vụ án.

Còn đối với chủ mới, nếu có nhu cầu mua xe kèm theo cả biển số mà không làm thủ tục thu hồi đăng ký trước ngày 15/8, chủ mới chỉ có thể mua xe chứ không thể mang theo biển số. Khi biển số xe được mặc định quản lý theo mã định danh của chủ cũ thì biển số này sẽ đi theo chủ cũ.

Khi chuyển quyền sở hữu xe, biển số xe định danh sẽ được giữ lại để cấp lại khi chủ cũ đăng ký cho xe khác thuộc quyền sở hữu của người đó trong thời hạn 5 năm. Do đó, sau ngày 15/8, chủ mới chỉ có thể đăng ký sang tên để sở hữu xe chứ không thể sở hữu biển số cũ của xe.

Vì vậy, những ngày gần đây trước khi Thông tư 24 có hiệu lực, lượng xe ô tô làm thủ tục sang tên đổi chủ tăng cao so với cùng kỳ do quy định cấp biển số theo mã định danh cá nhân sắp được triển khai, nhằm đảm bảo quyền lợi và trách nhiệm của hai bên mua bán xe.

ĐẤU GIÁ BIỂN SỐ Ô TÔ

Thông tư 24 cũng quy định về thủ tục đăng ký, quản lý biển số xe trúng đấu giá. Đối với trường hợp chuyển quyền sở hữu xe không kèm theo biển số xe trúng đấu giá, chủ xe nộp hồ sơ và làm thủ tục thu hồi. Tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe nộp hồ sơ và làm thủ tục đăng ký sang tên xe theo quy định.

Trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá, chủ xe nộp hồ sơ và làm thủ tục thu hồi, chủ xe không phải nộp lại biển số xe trúng đấu giá nhưng phải nộp bản sao chứng từ chuyển quyền sở hữu xe và xuất trình bản chính để đối chiếu.

Tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe nộp hồ sơ và làm thủ tục đăng ký sang tên xe theo quy định, được đăng ký, giữ nguyên biển số xe trúng đấu giá (chứng từ chuyển quyền sở hữu phải thể hiện rõ nội dung chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số trúng đấu giá).

Tổ chức, cá nhân đã nhận chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá, không được tiếp tục chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe trúng đấu giá cho tổ chức, cá nhân khác; được chuyển quyền sở hữu xe theo quy định của pháp luật.

Theo Bộ Công an, đấu giá biển số xe ôtô được thực hiện bằng hình thức trực tuyến trên môi trường internet, tuân thủ quy định của pháp luật về đấu giá tài sản.

Suốt 30 năm qua, Bộ Công an kiên trì đề xuất cho phép tổ chức đấu giá biển số ô tô để đáp ứng nhu cầu của người dân; đồng thời, mang lại nguồn thu cho ngân sách nhà nước cũng như khai thác hiệu quả tài nguyên số trong kho.