Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/3 cho biết ông “tức giận” với người đồng cấp Nga Vladimir Putin vì tình trạng kéo dài của cuộc đàm phán ngừng bắn Nga - Ukraine. Vì lý do này, ông dọa áp thuế quan thứ cấp lên những nước mua dầu thô của Nga nếu các bên không đi đến được một thỏa thuận ngừng bắn nào.

Cuộc trả lời phỏng vấn kênh NBC News phát sóng ngày Chủ nhật đã hé lộ sự mất kiên nhẫn của giới chức Mỹ với Nga trong bối cảnh tiến trình đàm phán để đi đến một giải pháp cho cuộc chiến tranh Nga - Ukraine gần như “dậm chân tại chỗ”.

Lời cảnh báo mới từ ông Trump về áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu từ các quốc gia mua dầu của Nga được đưa ra giữa lúc ông chuẩn bị áp thuế quan có đi có lại lên vào ngày thứ Tư (2/4). Vị Tổng thống đã tuyên bố ngày 2/4 sẽ là “ngày giải phóng” nước Mỹ, nhưng kế hoạch này của ông đã khiến cả thế giới bất an và thị trường chứng khoán Mỹ bán tháo trong những tuần gần đây.

Trao đổi với các nhà báo đi cùng trên chuyên cơ Không lực 1 vào ngày Chủ nhật, ông Trump nói thuế quan có đi có lại sẽ áp lên tất cả các quốc gia chứ không riêng gì nhóm 10-15 nền kinh tế có tình trạng mất cân đối thương mại lớn nhất với Mỹ. Thuế quan có đi có lại “sẽ khởi động với tất cả các quốc gia. Chúng tôi về cơ bản đang nói tới tất cả các quốc gia”, ông Trump nhấn mạnh.

Việc ông Trump nổi giận vì tiến trình đàm phán về Ukraine không đạt bước đột phá nào là một sự thay đổi thái độ so với thời gian qua. Cho tới gần đây, ông Trump vẫn cho thấy sự thân mật với ông Putin và không ít lần chỉ trích Tổng thống Volodymyr Zelenskiy của Ukraine chần chừ trong việc đi đến một thỏa thuận.

Ukraine đã đồng ý với các yêu cầu của Mỹ về một lệnh ngừng bắn toàn diện trong 30 ngày, nhưng phía Nga không nhất trí với kế hoạch này và chỉ nhượng bộ bằng cách chấp nhận ngừng bắn liên quan đến các mục tiêu cơ sở hạ tầng năng lượng và hoạt động hàng hải ở Biển Đen - đồng thời kèm theo điều kiện phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với một số mặt hàng nông sản trước.

Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb - người đã có 7 giờ đồng hồ trò chuyện ông Trump tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của nhà Trump ở California vào thứ Bảy, bao gồm một cuộc chơi golf - cũng nói với tờ báo Financial Times rằng nhà lãnh đạo Mỹ đang “mất kiên nhẫn” với ông Putin về vấn đề ngừng bắn.

Ông Stubb cũng cho biết ông đã đề xuất đưa ra thời hạn ngày 20/4 - thời điểm đánh dấu tròn 3 tháng đầu tiên trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump - để Nga chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện kéo dài 30 ngày trên bộ, trên biển và trên không. “Nga đang chững lại và đưa ra những điều kiện mới”, nhà lãnh đạo Phần Lan nói, nhấn mạnh rằng phương Tây cần gây sức ép lên Nga.

Trước đây, ông Trump đã dọa áp thuế quan mới và lệnh trừng phạt bổ sung lên Nga nếu nước này không đi đến một thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, việc đề cập tới khả năng áp thuế quan lên các nước mua dầu Nga sẽ là một bước leo thang mới.

“Nếu không có thỏa thuận nào đạt được, và nếu tôi cho rằng đó là lỗi của Nga, tôi sẽ áp lệnh trừng phạt thứ cấp lên Nga”, ông Trump nói với NBC News. Ông không giải thích cụ thể hơn nhưng nói “tất cả những ai mua dầu Nga sẽ không thể bán sản phẩm của họ, bất kỳ sản phẩm gì chứ không riêng dầu, vào Mỹ” và sẽ có “thuế quan 25-50% lên tất cả dầu”.

Ngoài ra, ông Trump cũng cho biết sẽ “áp thuế quan thứ cấp” lên Iran nếu Tehran không đi đến một thỏa thuận về chương trình hạt nhân. Ông còn đe dọa sẽ “ném bom” Iran nếu nước này không chấp nhận thoả thuận.