Sunil Kumar, 28 tuổi, đến từ bang Haryana của Ấn Độ, đã có hai tấm bằng cử nhân và thạc sĩ, và đang học để lấy tấm bằng thứ ba. Tất cả nỗ lực của anh đều nhằm tìm kiếm một công việc được trả lương cao tại một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.

“Tôi học để có thể thành công trong cuộc sống”, Kumar nói. Hiện tại, Kumar đã có việc làm, nhưng đó không phải là công việc mà anh ấy đã theo học, và chắc chắn không phải là công việc mà anh ấy mơ ước.

Suốt 5 năm qua, anh đã làm công việc chính là quét dọn các tầng của một trường học trong làng và nghề phụ là dạy kèm cho các em học sinh. Tất cả số tiền mà anh kiếm được là khoảng 85 USD một tháng.

Kumar thừa nhận số tiền này không nhiều, nhất là khi anh cần phải hỗ trợ cha mẹ già và một em gái. Với Kumar, lý tưởng nhất là anh làm giáo viên và sử dụng bằng cấp của mình. Nhưng thay vào đó, anh phải lao động chân tay để có thể nuôi sống bản thân mình.

Hoàn cảnh của Kumar không phải là bất thường, mà là tình trạng khó khăn hàng triệu thanh niên Ấn Độ khác phải đối mặt. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Ấn Độ tăng mạnh, có nguy cơ làm suy yếu nền kinh tế nước này vào đúng thời điểm được cho là sẽ thực sự cất cánh.

Vị thế mới của Ấn Độ với tư cách là quốc gia đông dân nhất thế giới đã thúc đẩy hy vọng về việc giới trẻ nước này sẽ tạo động cơ mới cho nền kinh tế toàn cầu ngay khi dân số Trung Quốc bắt đầu giảm và già hóa. Không giống như Trung Quốc, dân số trong độ tuổi lao động của Ấn Độ trẻ, đang phát triển và được dự đoán sẽ đạt 1 tỷ người trong thập kỷ tới. Đây là nguồn lao động và tiêu dùng lớn mà một quan chức trong chính quyền Mỹ đã gọi là “phép màu kinh tế”.

Nhưng đối với những thanh niên Ấn Độ như Kumar, có một mặt trái của cái gọi là phép màu này: quá ít việc làm và quá nhiều cạnh tranh.

TỪ “PHÉP MÀU” ĐẾN “VỠ MỘNG”

Trái ngược với Trung Quốc, nơi các nhà kinh tế lo ngại sẽ không có đủ công nhân để bổ sung cho số lượng người già ngày càng tăng, thì ở Ấn Độ, mối lo ngại là không có đủ việc làm cho số lượng công nhân ngày càng tăng.

Theo Trung tâm Giám sát Kinh tế Ấn Độ (CMIE), một tổ chức tư vấn độc lập có trụ sở tại Mumbai, tính đến tháng 12-2022, những người dưới 25 tuổi chiếm hơn 40% dân số Ấn Độ, thì gần một nửa trong số họ - 45,8% - bị thất nghiệp.

Một số nhà phân tích đã mô tả tình hình này như một “quả bom hẹn giờ”, cảnh báo về khả năng xảy ra bất ổn xã hội trừ khi có thể tạo ra nhiều việc làm hơn.

Tin xấu cho những người như Kumar và Chính phủ Ấn Độ là các chuyên gia cảnh báo rằng vấn đề sẽ chỉ trở nên tồi tệ hơn khi dân số tăng lên và cạnh tranh việc làm ngày càng gay gắt hơn.

Kaushik Basu, Giáo sư kinh tế tại Đại học Cornell và là cựu cố vấn kinh tế trưởng của Chính phủ Ấn Độ, đã mô tả tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Ấn Độ là “cao một cách đáng kinh ngạc”.

“Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng chậm trong một thời gian dài khoảng 15 năm, nhưng trong 7, 8 năm qua, tỷ lệ này đã tăng mạnh mẽ”, Giáo sư Basu nói, “Nếu nhóm người đó không tìm được đủ việc làm, thì dân số tăng có thể trở thành thách thức và vấn đề lớn đối với Ấn Độ”.

CẠNH TRANH GAY GẮT

Các nhà kinh tế cho biết, Ấn Độ có nhiều lựa chọn khác nhau để giải quyết các vấn đề nhân khẩu học này. Trong số đó có việc phát triển một ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động và có tính cạnh tranh toàn cầu, vốn chỉ chiếm dưới 15% việc làm vào năm 2021, và là một con số tương đối thấp, theo Capital Economics.

Nhưng những biện pháp như vậy ở cấp độ vĩ mô sẽ giúp ích rất ít cho những người đang gặp khó khăn hiện nay. Một trong số đó là học sinh trung học Megha Kumari. Kumari, 17 tuổi, đã rời quê hương Dumka ở bang Jharkhand phía Đông Ấn Độ, để theo học tại Học viện Vibrant ở Kota, một thành phố thuộc bang Rajasthan phía Bắc nước này.

Học viện Vibrant là nơi những học sinh hy vọng đủ điều kiện vào các trường đại học hàng đầu sẽ đến để luyện thi. Kumari coi đây là cơ hội tốt nhất để thực hiện ước mơ trở thành giáo sư, nhưng sẽ rất tốn kém.

Ở một quốc gia mà mức lương trung bình cho những người làm việc toàn thời gian bình thường là khoảng 225USD mỗi tháng, theo số liệu gần đây nhất của chính phủ, thì học phí cho một năm tại học viện này dao động từ khoảng 145 USD đến 1.872 USD. “Môi trường thực sự rất cạnh tranh. Sống một mình, xa gia đình và trải qua tất cả những căng thẳng đó là điều khó khăn đối với một học sinh”, Kumari nói.

Sarang Agrawal, 28 tuổi, đang chuẩn bị cho kỳ thi tuyển công chức Ấn Độ, cho biết: “Từ khi còn nhỏ, chúng tôi đã phải đối mặt với sự cạnh tranh này. Ở Ấn Độ, kỳ thi nào cũng có sự cạnh tranh. Cạnh tranh ở khắp mọi nơi”. 

Giống như Kumar và Kumari, Agrawal hiểu về tình hình cạnh tranh. Anh nằm trong số hơn 1 triệu người nộp đơn mỗi năm để cạnh tranh trở thành công chức Ấn Độ. Đây là một trong những công việc được săn đón nhiều nhất tại nước này khi mà chưa đến 1% số người nộp đơn được tuyển dụng.

 “Khi dân số tăng lên, sự cạnh tranh cũng tăng lên, vì vậy cơ hội của mọi người giảm đi”, Madhusudan, Giám đốc nội dung và chiến lược tại Study IQ, một trung tâm chuyên luyện thi tuyển công chức, cho biết. Ông nói rằng, giới trẻ Ấn Độ đang cảm thấy áp lực.

Agrawal đã 4 lần thi công chức mà không thành công. Việc tiếp tục thực hiện ước mơ này khiến gia đình anh phải trả số tiền lớn, khoảng 3.000 USD một năm bao gồm học phí, ăn uống và thuê trọ.

“Gia đình có thể mua được 3-4 chiếc ô tô với số tiền họ chi cho tôi”, Agrawal nói. Do đó anh cảm thấy mình không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục cố gắng. “Không có kế hoạch B”, anh nói.