Như vậy, việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2% sẽ giữ nguyên như đã triển khai năm vừa qua và sẽ không áp dụng với nhóm hàng hoá như: viễn thông, công nghệ thông tin, tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất và các mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Trước đó, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị mở rộng phạm vi đối tượng được giảm 2% để áp dụng với tất cả mọi nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế 10%; đồng thời, nâng mức giảm mạnh tay hơn lên 3%, 4% hoặc 5%, hay kéo dài thời gian áp dụng chính sách đến giữa năm 2024 hoặc hết năm 2024, để chính sách phát huy hiệu quả cao hơn trong việc kích cầu, tạo đà tăng trưởng cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV tại phiên chiều ngày 24/6, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường, cho biết nếu mở rộng hơn nữa phạm vi, mức độ giảm thuế VAT sẽ tác động, ảnh hưởng nhiều đến thu ngân sách nhà nước.

Đồng thời, Chính phủ chưa có tính toán và đánh giá đầy đủ về tác động của chính sách, nhất là trong bối cảnh thu ngân sách nhà nước các tháng đầu năm giảm hơn so với cùng kỳ năm trước.

Vì vậy, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội đề nghị giữ phạm vi và mức độ giảm thuế VAT như dự thảo Nghị quyết, đồng thời, đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp thứ 6 kết quả thực hiện chính sách giảm 2% thuế VAT cùng với kết quả thực hiện Nghị quyết số 43 để Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung các giải pháp hỗ trợ phục hồi và phát triển kinh tế nếu có…

Theo đánh giá, trong bối cảnh dự báo tình hình thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, khó khăn với nền kinh tế và doanh nghiệp tăng, tạo sức ép lớn tới ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi và phát triển nhiều ngành, lĩnh vực, việc tiếp tục giảm thuế VAT 2% là cần thiết, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay để kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Qua đó, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế.

Tuy nhiên, điều giới quan sát lo ngại là quy định loại trừ một số nhóm hàng hóa, dịch vụ như tại Nghị quyết số 43 cũng tăng chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và chi phí hành chính của cơ quan thuế. Do đó, quá trình thực thi chính sách giảm thuế VAT 2% trong năm 2023 cần dễ dàng, thuận lợi hơn năm vừa qua.

Theo ước tính, nếu áp dụng việc giảm thuế này trong 6 tháng cuối năm, dự kiến ngân sách giảm thu khoảng 24.000 tỷ đồng. Tính riêng số thu ngân sách nhà nước năm 2023, dự kiến giảm 20.000 tỷ đồng do số thu VAT phải nộp của tháng 12/2023 sẽ nộp trong tháng 1/2024.

Để khắc phục và bù đắp các tác động đến thu ngân sách nhà nước trong ngắn hạn cũng như đảm bảo sự chủ động trong điều hành dự toán ngân sách nhà nước, Bộ Tài chính sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và địa phương chú trọng chỉ đạo thực hiện và triển khai hiệu quả các luật thuế.

Đồng thời, tiếp tục cải cách hiện đại hóa hệ thống thuế, đơn giản hóa thủ tục hành chính thuế. Cùng với đó, quyết liệt công tác quản lý thu ngân sách nhà nước, tập trung triển khai kịp thời, có hiệu quả các nhóm giải pháp quản lý thu, chống thất thu, chuyển giá, trốn thuế.