Ngày 21/3/2024, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch này đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 847/QĐ-TTg.

QUY HOẠCH LẬP TRÊN PHẠM VI KHÔNG GIAN TOÀN QUỐC

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Hoàng Hiệp, cho biết Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 nhằm bảo đảm tưới, cấp nước, tiêu, thoát nước cho nông nghiệp, dân sinh và các ngành kinh tế; nâng cao năng lực chủ động phòng, chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Phạm vi của Quy hoạch bao gồm toàn bộ phần diện tích đất liền và các huyện đảo có đông dân cư, có vị trí quan trọng về an ninh quốc phòng như: Vân Đồn, Cát Bà, Bạch Long Vỹ, Phú Quý, Lý Sơn, Phú Quốc, Côn Đảo.

“Đây là Quy hoạch ngành quốc gia đầu tiên được lập trên phạm vi không gian toàn quốc theo Luật Quy hoạch, được xây dựng đồng bộ cùng hệ thống quy hoạch quốc gia với tầm nhìn và định hướng dài hạn, tổng thể, giải quyết những tồn tại, thách thức liên vùng, liên tỉnh. Đó cũng là cơ sở để lập các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành thủy lợi, phòng, chống thiên tai và quy hoạch tỉnh” , Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, Quy hoạch cũng đã cụ thể hóa các giải pháp thực hiện Kết luận số 36 của Bộ Chính trị về đảm bảo an ninh nguồn nước và an toàn đập, hồ chứa nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và tinh thần Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng phục vụ mục tiêu phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Chỉ ra những điểm nổi bật trong Quy hoạch, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp cho hay các công trình hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai trong Quy hoạch được đề xuất có kết hợp, đồng bộ với công trình giao thông, công trình hạ tầng khác theo hướng phục vụ đa mục tiêu, bảo đảm an ninh nguồn nước, góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Quy hoạch đã đề xuất xây dựng các công trình kết nối, điều hòa, liên kết, chuyển nước, tiến tới hình thành mạng lưới liên kết nguồn nước liên tỉnh, liên vùng, liên lưu vực.

SẼ NÂNG CẤP NHIỀU HỒ CHỨA LỚN

Quy hoạch phòng, chống thiên tai và thủy lợi đặt mục tiêu bảo đảm tưới, cấp nước, tiêu, thoát nước cho nông nghiệp, dân sinh và các ngành kinh tế; nâng cao năng lực chủ động phòng, chống thiên tai, giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra; đáp ứng yêu cầu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững, bảo vệ môi trường; thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển của các quốc gia thượng nguồn.

Mục tiêu cụ thể, đến năm 2030 sẽ tưới, cấp nước cho 3,2 triệu ha lúa; 70% - 90% diện tích cây trồng cạn, cây ăn quả, cây công nghiệp và rau màu; cấp đủ nước cho khoảng 10,5 triệu con gia súc, gia cầm... Cấp đủ nước cho sinh hoạt nông thôn, chăn nuôi, thủy sản tập trung; tạo nguồn cấp cho đô thị, công nghiệp và nhu cầu khác.

Đồng thời, bảo vệ chất lượng nước trong công trình thủy lợi và chủ động ứng phó với hạn hán, thiếu nước. Bên cạnh đó, thực hiện nâng cấp 8 hồ chứa lớn với tổng dung tích tăng thêm 360 triệu m3 ở khu vực Bắc Trung bộ và Nam Trung bộ.

Quy hoạch cũng nêu rõ những giải pháp để nâng cao năng lực phòng chống lũ quét, sạt lở đất và các loại hình thiên tai khác như: nâng cấp các hệ thống đê sông; nạo vét, cải tạo cửa sông; củng cố, nâng cấp hệ thống đê biển đảm bảo theo tiêu chuẩn thiết kế đê biển hiện hành; xây dựng, củng cố hệ thống công trình phòng chống xói lở bờ biển để bảo vệ lãnh thổ…

Các dự án ưu tiên cũng được phân kỳ theo 3 giai đoạn với tổng mức đầu tư 489.000 tỷ đồng. Từ nay đến năm 2030 sẽ ưu tiên xây dựng mới các hồ chứa nước lớn; nâng cao dung tích hồ chứa lớn đã có. Nâng cấp các hệ thống thủy lớn do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quản lý và một số hệ thống lớn, quan trọng khác. Đồng thời, xây dựng các công trình khắc phục hạ thấp mực nước trên lưu vực sông Hồng, sông Mã, sông Cả; nâng cấp đê sông, đê biển và các công trình phòng, chống thiên tai.

Quy hoạch cũng nêu rõ ưu tiên các giải pháp ứng dụng công nghệ số, hạ tầng quản trị số, khoa học công nghệ tiên tiến, hiện đại, thông minh vào chỉ đạo, điều hành, quản lý, khai thác, vận hành hạ tầng thủy lợi, phòng, chống thiên tai. Nâng cao năng lực quan trắc, cảnh báo lũ, lũ quét, úng, ngập, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, sạt lở để đạt được các mục tiêu của Quy hoạch, phụ vụ sản xuất, dân sinh và phát triển kinh tế xã hội.

Các công trình, dự án đề xuất trong quy hoạch chú trọng đến bảo vệ môi trường, phục hồi nguồn nước bị ô nhiễm; bảo vệ môi trường nước, kiểm soát chất lượng nước, quản lý ô nhiễm nguồn nước trong các hê thống công trình thủy lợi.

Để quy hoạch không ở trên giấy, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu các đơn vị của Bộ phải cùng địa phương sẽ rà soát lại các cơ chế chính sách, đề xuất Chính phủ, Quốc hội cơ chế chính sách đột phá về nguồn lực và nhân lực để giải quyết các mâu thuẫn, để thực hiện quy hoạch. Đồng thời, phối hợp và có giải pháp để thực hiện quy hoạch theo thứ tự ưu tiên.

Các tỉnh, thành phố chủ động xây dựng kế hoạch huy động nguồn lực, trình HĐND cấp tỉnh tập trung bố trí nguồn vốn ngân sách địa phương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để triển khai các nhiệm vụ, dự án đầu tư công trình trên địa bàn; bảo đảm công tác đầu tư đồng bộ, khép kín, phát huy hiệu quả.