Theo thông tin từ Cục Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, mới đây Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã có thông báo phê duyệt danh sách những cơ sở đóng gói và vùng trồng khoai lang của Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc…

Cụ thể, thông qua kiểm tra trực tuyến và trao đổi kỹ thuật, phía Trung Quốc xác nhận có 13 cơ sở đóng gói và 70 vùng trồng khoai lang của Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc, với sản lượng khoảng 1,2 - 1,3 triệu tấn mỗi năm. Dự kiến trong vòng 1 tháng tới, container khoai lang đầu tiên của Việt Nam sẽ chính thức có mặt tại thị trường Trung Quốc.

Trong số 70 vùng trồng khoai lang đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc, tỉnh Vĩnh Long có nhiều mã số vùng trồng nhất với 27 mã; tiếp đó là Đồng Tháp 22 mã số vùng trồng; Gia Lai có 18 mã được phép xuất khẩu sang Trung Quốc; Quảng Ninh, Thanh Hóa, Long An mỗi tỉnh 1 mã vùng trồng.

Vĩnh Long là địa phương có vùng trồng khoai lang lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long, Những năm qua, có thời điểm giá khoai lang chỉ còn 1.500 - 2.000 đồng/kg, trong khi giá thành sản xuất khoảng 5.000 - 6.000 đồng/kg, dẫn đến nông dân thua lỗ, diện tích sản xuất thu hẹp.

Trước đây, diện tích sản xuất khoai lang của tỉnh Vĩnh Long lên đến 13.000 - 14.000ha, nay còn khoảng 750ha. Từ khi phía Trung Quốc chấp thuận cho xuất chính ngạch đã thúc đẩy nông dân gia tăng diện tích, giá khoai lang cũng tăng.

Trên thực tế, để sản phẩm khoai lang Việt Nam được xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung quốc cũng là một lộ trình khá dài. Sau rất nhiều năm với nhiều cuộc đàm phán, ngày 9/11/2022 phía Việt Nam mới ký kết thêm 1 Nghị định thư về xuất khẩu khoai lang sang thị trường Trung Quốc và đến đầu tháng 4 mới đây, Tổng cục Hải quan Trung Quốc đã có thông báo, phê duyệt danh sách những cơ sở đóng gói và vùng trồng khoai lang của Việt Nam đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Đồng thời đề nghị phía Cục Bảo vệ thực vật Việt Nam thực hiện tốt công tác kiểm dịch trước khi xuất khẩu, hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng các yêu cầu của quy trình sản xuất, chế biến…

Về vấn đề này, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung cho biết: "Chúng tôi đã chuẩn bị kỹ các phương án cho ngày đón container khoai lang đầu tiên xuất khẩu sang Trung Quốc. Thứ nhất, Cục đã gửi văn bản thông báo tới các địa phương để họ chủ động thông tin cho chủ sở hữu mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói. Từ đó, những cơ sở này sẽ lập kế hoạch và chuẩn bị mọi điều kiện theo yêu cầu của Trung Quốc để kịp thời xuất khẩu trong vòng một tháng nữa".

Ngoài ra, Cục Bảo vệ thực vật cũng đã lập kế hoạch và cam kết sớm tổ chức những lớp tập huấn hướng dẫn về các điều kiện cụ thể cho mã số vùng trồng, cũng như một số yêu cầu kỹ thuật liên quan. 

Đối tượng tập huấn là chủ các mã số, cán bộ chuyên môn ở địa phương để tất cả cùng kiểm tra, giám sát, cùng chung tay để thực hiện đúng, đủ các yêu cầu kiểm dịch trước khi đưa hàng lên cửa khẩu. 

Trên thực tế, từ trước đến nay thị trường xuất khẩu lớn của khoai lang Việt Nam cũng là Trung Quốc nhưng chủ yếu qua đường tiểu ngạch, tiềm ẩn rất nhiều rủi ro cho cả nông dân và doanh nghiệp… Việc khoai lang được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội lớn cho nông dân Việt Nam phát triển ngành hàng, gia tăng giá trị kinh tế cũng như chuyển dịch dần từ xuất khẩu tiểu ngạch sang chính ngạch.

Đặc biệt, trong bối cảnh xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực giảm mạnh những tháng đầu năm, khoai lang có thể trở thành cứu cánh, giúp toàn ngành tăng tốc trở lại trong quý 2. Hiện, diện tích trồng khoai lang trên cả nước khoảng 100.000ha, với tổng sản lượng từ 1,2 - 1,3 triệu tấn.