Đầu năm 2024, Việt Nam bắt đầu những bước đi đầu tiên trong nỗ lực thương mại hóa mạng 5G. Tháng 3/2024 là cột mốc quan trọng khi Viettel và VNPT đấu giá thành công tần số 5G. Tiếp đó là vào tháng 7/2024, MobiFone cũng hoàn tất đấu giá. 

Chỉ sau một năm, Viettel hiện đang có hơn 6.500 trạm BTS 5G, phủ sóng 100% thủ phủ của 63/63 tỉnh, thành phố, các khu công nghiệp, khu du lịch, cảng biển, sân bay, bệnh viện, trường đại học. Tính đến hết tháng 1/2025, thuê bao 5G Viettel đạt 5,5 triệu người dùng. Trong khi đó, VNPT cũng đã phủ sóng 5G tại 63 tỉnh, thành phố, tất cả 705 đơn vị hành chính quận, huyện và các khu vực quan trọng như khu công nghiệp, sân bay, trung tâm chính trị, với khoảng 3 triệu thuê bao đã sử dụng 5G. 

HÀNG CHỤC NGHÌN TRẠM BTS 5G SẮP ĐƯỢC XÂY DỰNG 

Thông tin về kế hoạch triển khai để phủ sóng mạng 5G toàn quốc tại phiên họp thứ nhất Ban Chỉ đạo của Chính phủ về Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 mới đây, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp – Viễn thông Quân đội (Viettel) Tào Đức Thắng cho biết Tập đoàn đặt mục tiêu đạt 20.000 trạm BTS 5G ngay trong năm 2025. Điều này có nghĩa tốc độ chuyển tải dữ liệu 5G hiện nay sẽ tăng hơn 2,5 lần.

Sau khi Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ được ban hành, Viettel đã rất quyết liệt tiến hành các thủ tục nhanh gọn, báo cáo Bộ Quốc phòng và thực hiện các thủ tục đấu thầu, dự kiến nhanh nhất trong tháng 8/2025 các thiết bị sẽ về. Với số lượng lớn thiết bị, Viettel sẽ dồn tất cả nguồn lực để đưa các trạm vào phát sóng chậm nhất là tháng 12/2025. 

“Đây là kế hoạch về phát triển 5G. Làm được việc này, gần như là các thủ phủ từ thành phố, huyện, khu đô thị, khu công nghiệp, khu du lịch cơ bản được phủ sóng 5G tốc độ cao và 4G đến vùng sâu, vùng xa”, Chủ tịch Viettel cho biết. 

Không chỉ Viettel, VNPT cũng đặt mục tiêu mở rộng vùng phủ sóng 5G gấp ba lần trong năm 2025, hướng tới phục vụ 99% dân số. Tập đoàn này đang tập trung vào việc nâng cấp hạ tầng viễn thông, tối ưu hóa băng tần để đảm bảo chất lượng kết nối ổn định ngay cả tại các khu vực có mật độ sử dụng cao. VNPT cũng đang hợp tác với các đối tác công nghệ để phát triển các ứng dụng khai thác tối đa tiềm năng của 5G trong kinh tế số, chính phủ điện tử và các dịch vụ đô thị thông minh.

Trong khi đó, MobiFone cũng không đứng ngoài cuộc đua khi đặt mục tiêu triển khai thêm 10.000 trạm phát sóng mới, mở rộng vùng phủ sóng 5G tới 100% các xã trên cả nước. Dự kiến cuối tháng Ba đầu tháng Tư tới, MobiFone sẽ chính thức thương mại hóa dịch vụ 5G. Nhà mạng này cho biết bên cạnh việc đầu tư vào hạ tầng viễn thông, MobiFone còn tập trung vào việc phát triển các giải pháp dịch vụ trên nền tảng 5G, bao gồm truyền thông thực tế ảo (VR), Internet vạn vật (IoT) và các nền tảng dữ liệu lớn (Big Data), giúp doanh nghiệp và người dân khai thác tối đa lợi ích của công nghệ này.

Theo nghiên cứu của Ericsson, đến năm 2029, mạng 5G sẽ chiếm khoảng 50% tổng số thuê bao di động tại Việt Nam. Hiện tại, hơn 25% lưu lượng dữ liệu quốc gia đã được truyền qua 5G, biến công nghệ này thành động lực quan trọng thúc đẩy nền kinh tế số. “5G không chỉ đơn thuần là mạng di động băng rộng. Khi kết hợp với điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo, tiềm năng của nó còn lớn hơn rất nhiều”, bà Rita Mokbel, Chủ tịch Ericsson Việt Nam, nhận định. 

Tốc độ triển khai nhanh chóng này không chỉ giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách công nghệ với các nước phát triển mà còn tạo ra môi trường thuận lợi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển các doanh nghiệp công nghệ và thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực viễn thông. Đây không chỉ là cơ hội cho ngành viễn thông mà còn là chìa khóa để thúc đẩy sự phát triển toàn diện của nền kinh tế số Việt Nam trong những năm tới.

HỖ TRỢ TỪ CHÍNH PHỦ TẠO ĐÀ CHO VIỄN THÔNG 

Đồng hành cùng sự phát triển của các doanh nghiệp viễn thông, Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ quan trọng. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nêu rõ: Nhà nước cam kết đầu tư mạnh vào hạ tầng số, trong đó có mạng 5G và cáp quang biển để tạo hạ tầng đi trước phát triển đất nước.

Tiếp theo đó, Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, chính thức hiện thực hóa chủ trương này, quy định hỗ trợ các nhà mạng đầu tư vào hạ tầng 5G, trong đó Chính phủ sẽ hỗ trợ lên tới 15% tổng giá trị đầu tư nếu doanh nghiệp triển khai tối thiểu 20.000 trạm phát sóng trong năm 2025. Chính sách hỗ trợ đặc biệt này được xem là “bệ đỡ” để các doanh nghiệp viễn thông tăng tốc phủ sóng 5G trên toàn quốc ngay trong năm 2025. 

Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, ngay trong tuần đầu tiên sau khi Nghị quyết 193 của Quốc hội được ban hành, đã có hai doanh nghiệp Việt Nam cam kết đầu tư 5G gấp 4-5 lần so với năm 2024 nâng tốc độ di động Việt Nam lên 4 lần.

Trong vòng sáu năm qua, thứ hạng viễn thông của Việt Nam đã tăng từ vị trí 108 lên 72, với tốc độ tăng trung bình 6 bậc mỗi năm. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định rằng nếu tiếp tục duy trì tốc độ này, đến năm 2030, viễn thông Việt Nam có thể lọt vào nhóm 50 quốc gia hàng đầu thế giới, và nếu nỗ lực mạnh mẽ hơn, Việt Nam có thể vào top 40 toàn cầu.

Mục tiêu Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 đặt ra là đến năm 2025 phổ cập cáp quang đến các hộ gia đình; 100% các tỉnh, thành phố, các khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung, trung tâm nghiên cứu phát triển, đổi mới sáng tạo, khu công nghiệp, nhà ga, cảng biển, sân bay quốc tế có dịch vụ di động 5G. Với tình hình hiện nay, con số này hoàn toàn khả thi.

Đến năm 2030, 100% người sử dụng có khả năng truy nhập cáp quang với tốc độ 1Gb/s trở lên; mạng băng rộng di động 5G phủ sóng 99% dân số; xây dựng, bảo đảm năng lực, sẵn sàng triển khai thử nghiệm mạng di động 6G.

So với các thế hệ công nghệ trước (2G, 3G và 4G), số lượng trạm BTS cần thiết cho 5G là rất lớn. Trong khi 2G chỉ cần 20.000 trạm BTS là có thể phủ 100% diện tích Việt Nam; 3G cần 30.000-35.000 trạm và 4G cần 40.000-60.000 trạm. 

Trong khi đó, muốn phủ sóng 5G cả nước, Việt Nam có thể sẽ cần tới 200.000 trạm. Đây là mục tiêu không dễ bởi nguồn vốn đầu tư về thiết bị đầu cuối là con số khổng lồ trong khi bài toán hiệu quả kinh tế vẫn chưa thể đưa ra lời giải cụ thể, dù biết đây sẽ là công nghệ đi trước để Việt Nam có thể hiện thực hóa những mục tiêu như phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh khoa học, công nghệ. Câu trả lời sẽ rõ ràng hơn khi thị trường thực sự chứng minh được khả năng hấp thụ và khai thác công nghệ này trong những năm tới... 

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 12-2025 phát hành ngày 24/03/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/tap-chi-kinh-te-viet-nam/detail/1317