Thành lập Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng

Sáng ngày 27/6/2025, Quốc hội chính thức thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam với 93,5% đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Trước đó, ông Nguyễn Văn Thắng, Bộ trưởng Bộ Tài chính, đã trình bày trước Quốc hội báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo Lãnh đạo Bộ Tài chính, Chính phủ đã khảo sát, tổ chức nhiều hội thảo tham vấn ý kiến các định chế tài chính lớn, các nhà đầu tư, chuyên gia trong và ngoài nước đều đánh giá các cơ chế, chính sách đề xuất tại dự thảo Nghị quyết có tính đột phá.

Trong đó, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực, một số quy định về bảo hiểm... đã vượt trội so với một số trung tâm tài chính quốc tế khác. Bên cạnh đó, một số chính sách tiệm cận với thông lệ quốc tế như mô hình quản lý, ngôn ngữ, xuất nhập cảnh, kế toán, lao động việc làm, fintech, sandbox, phương thức đối tác công tư (PPP)… 

Về định vị phát triển trung tâm tài chính, Việt Nam sẽ phát triển một trung tâm tài chính quốc tế, đặt tại hai nơi là TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Theo đó, trung tâm tài chính tại TP. Hồ Chí Minh dự kiến sẽ phát triển thị trường vốn; ngân hàng, thị trường tiền tệ; phát triển cơ chế thử nghiệm (sandbox) về Fintech; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới; phát triển thị trường hàng hóa.

Đối với Đà Nẵng, với lợi thế về vị trí địa lý trung tâm miền Trung và là cửa ngõ ra biển của các hành lang kinh tế Đông – Tây, trung tâm tài chính quốc tế tại đây sẽ phát triển tài chính xanh, ứng dụng công nghệ tài chính, dịch vụ số, đồng thời thử nghiệm có kiểm soát tài sản số, tiền số, thanh toán và thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ.

Hai thành phố trên đã tập trung bố trí nguồn nhân lực, đồng thời xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chuyên môn cao, đội ngũ quản lý cho trung tâm tài chính. Song song với đó là chuẩn bị cơ sở vật chất, hạ tầng và xúc tiến đầu tư, tiếp xúc các nhà đầu tư chiến lược, tiềm năng.

Để hệ thống cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội dành riêng cho trung tâm tài chính được thực thi một cách đồng bộ, Nghị quyết quy định trung tâm tài chính sẽ gồm ba cơ quan chính bao gồm: (i) Cơ quan điều hành, chịu trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động; (ii) Cơ quan giám sát, đảm bảo kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm và (iii) Cơ quan giải quyết tranh chấp, gồm Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế. Việc phối hợp giữa các cơ quan thuộc trung tâm tài chính và chính quyền địa phương sẽ được cụ thể hóa tại Nghị định của Chính phủ.

Trong giai đoạn đầu, để bảo đảm an toàn, hiệu quả, tuân thủ pháp luật trong quá trình hoạt động, cơ quan giám sát trung tâm tài chính sẽ thực hiện nhiệm vụ giám sát một số lĩnh vực cốt lõi. Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các Bộ: Tài chính, Công Thương, Công an cũng như các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, nhưng thông qua cơ chế phối hợp với Cơ quan giám sát trung tâm tài chính. Chính phủ khẳng định sẽ bảo đảm nguyên tắc “một đầu mối” tiếp nhận, xử lý và hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp đến các thành viên trong trung tâm tài chính.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết trong quá trình xây dựng Nghị quyết, Chính phủ đã đánh giá trước được các rủi ro tiềm ẩn khi thành lập các sàn, nền tảng giao dịch như đầu cơ, thổi giá, bong bóng tài sản... Theo đó, khung pháp lý cần xây dựng đồng bộ, với thiết chế giám sát chặt chẽ và minh bạch để kiểm soát các giao dịch trên sàn.

Ông cho biết Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định liên quan đến cơ chế kiểm soát rủi ro dòng vốn ra-vào, phòng ngừa rửa tiền hay các công cụ quản lý thanh khoản linh hoạt tại Nghị định.

Về cơ chế giải quyết tranh chấp, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết mô hình, cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ của Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc Trung tâm tài chính quốc tế và các nội dung cụ thể khác sẽ được hướng dẫn cụ thể tại Nghị định của Chính phủ.

Ngoài ra, quyền từ bỏ yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết của Trọng tài là chính sách phù hợp để đảm bảo quyền lợi chính đáng của các nhà đầu tư. Do đó, Chính phủ đã báo cáo và được Bộ Chính trị đồng ý về nội dung này.