Mọi lời nói, mọi dòng tweet của Elon Musk đều được giới đầu tư tiền ảo lắng nghe. Vị tỷ phú này thực sự đã trở thành nhân vật có ảnh hưởng lớn nhất đến thị trường tiền ảo, cho dù ông có muốn hay không.

Những thông điệp, thường là ẩn ý, của Musk đã khiến giá Bitcoin biến động chóng mặt trong năm nay. Hồi tháng 1, giá Bitcoin tăng gần 20% chỉ sau vài tiếng đồng hồ, sau khi Musk thêm hashtag “#bitcoin” vào tiểu sử của ông trên Twitter. Tháng 2, giá Bitcoin nhảy 16% trong một ngày sau khi Tesla – hãng xe điện mà ông Musk giữ vai trò CEO – tiết lộ đã rót 1,5 tỷ USD đầu tư Bitcoin.

Tuần trước, Musk tuyên bố trên Twitter rằng Tesla ngừng chấp nhận Bitcoin làm phương tiện thanh toán khi khách hàng mua xe. Giới đầu tư cho rằng dòng tweet này là “tội đồ” gây ra đợt bán tháo tồi tệ nhất trên thị trường tiền ảo từ đầu năm, cuốn phăng hàng trăm tỷ USD vốn hoá và làm mất sạch thành quả tăng từ cuối tháng 1.Sau khi đạt đỉnh cao mọi thời đại gần 65.000 USD vào giữa tháng 4, giá Bitcoin hiện đã giảm khoảng 50%, trong đó có cú giảm 40% kể từ khi ông Musk đăng dòng tweet vào tuần trước.

MUSK KHÁC VỚI TẤT THẢY

Có những nhà đầu tư cho rằng các dòng tweet của Musk chỉ là sự ồn ào vô hại, trong khi một số người khác – nhất là những nhà đầu tư mới gia nhập thị trường – thậm chí vui mừng mỗi khi ông Musk lên tiếng ủng hộ tiền ảo. Nhưng khi giá giảm sâu, họ lại “nổi đoá” với Musk.

“Ông ta biết mình có ảnh hưởng lớn và đã cho thấy rằng ông ta thích đùa với sức ảnh hưởng đó, cho dù việc này gây thiệt hại cho những người theo dõi ông ta”, Heidi Chakos ở Bồ Đào Nha – một nhà đầu tư Bitcoin từ 2014 – nói với tờ Wall Street Journal. Với tư tưởng vững vàng, bà Chakos không bán vội Bitcoin trong đợt biến động này.

Musk không phải là người duy nhất gây ảnh hưởng lên thị trường thông qua mạng xã hội. Trong vòng 1 năm qua, nhiều nhân vật nổi tiếng, từ các nhà quản lý quỹ đầu tư cho tới CEO và ngôi sao giải trí đã tận dụng những nền tảng như Twitter, Reddit, Clubhouse… để bày tỏ quan điểm về mọi thứ từ tiền ảo cho tới cổ phiếu.

Một số nhân vật, chẳng hạn nhà quản lý quỹ đầu cơ nổi tiếng Cathie Wood, đã gây ấn tượng với người theo dõi bằng kiến thức và kinh nghiệm đầu tư. Số khác lại có cách làm khác thường hơn. Chẳng hạn, ở giai đoạn đỉnh điểm của làn sóng nhà đầu tư cá nhân trên thị trường chứng khoán Mỹ hồi năm ngoái, nhà sáng lập Dave Portnoy của Barstool Sports Inc. khiến người theo dõi vừa vui vừa sốc khi livestream việc ông mua cổ phiếu theo những chữ cái được rút thăm ngẫu nhiên từ một chiếc túi.

Theo Wall Street Journal, thế hệ những cá nhân có ảnh hưởng lớn đến thị trường hiện nay có sự khác biệt lớn so với trước kia. Hồi thập niên 1960, các nhà đầu tư bị thu hút bởi nhà quản lý quỹ Gerald Tsai, người đã xây dựng được những quỹ tương hỗ có mức lợi nhuận vượt trội. Một nhân vật khác phải kể đến của thời đó là Peter Lynch, nhà quản lý của Fidelity Magellan – quỹ mang về mức lợi nhuận cao hơn gần như tất cả các quỹ khác trong 5 năm cuối cùng ông nắm quỹ này. Gần đây hơn, giới đầu tư dành sự ngưỡng một cho Warren Buffett, người được mệnh danh là “nhà hiền triết xứ Omaha”.

Musk khác với tất thảy. Ông đưa ra quan điểm về mọi thứ, từ tiền ảo Dogecoin cho tới cổ phiếu GameStop, nhưng thực chất ông là một doanh nhân chứ không phải là một nhà quản lý danh mục đầu tư. Đầu tháng này, Musk thậm chí còn chủ trì một chương trình hài truyền hình nổi tiếng có tên “Saturday Night Live” (SNL). Ông cũng đã gây ra nhiều cuộc tranh cãi. Chỉ vài ngày sau khi đạt thoả thuận về một cáo buộc gian lận cổ phiếu với Uỷ ban Chứng khoán và giao dịch Mỹ (SEC) vào năm 2018, Musk đăng một tweet chế nhạo cơ quan này, gọi SEC là “Uỷ ban làm giàu cho những kẻ bán khống” (Shortseller Enrichment Commission).

Khi vừa xuất hiện trong SNL, Musk đã có một phát biểu mang tính tự vệ: “Xin thưa với những ai đã bị tôi xúc phạm, tôi là người đã làm mới ô tô điện và tôi sẽ đưa người lên Sao Hoả bằng tàu tên lửa. Các bạn nghĩ tôi sẽ là một gã tầm thường hay sao?”

MUSK KHÔNG PHẢI “NGƯỜI HÙNG CỦA NHÂN DÂN”?

Cũng trong chương trình này, Musk thừa nhận Dogecoin – đồng tiền ảo được tạo ra như một trò đùa mà ông ủng hộ bấy lâu – là một “sự vội vã”. Ngay sau khi phát biểu này được đưa ra, giá Dogecoin đã lao dốc thảm hại, gây thất vọng cho đội quân nhà đầu tư cá nhân gom mua đồng tiền ảo trước khi Musk lên sóng.

Giảng viên kinh tế học Peter Atwater thuộc trường The College of William & Marry cho rằng hoàn toàn có lý khi Musk có sức hút với đám đông mà ông hướng tới. “Có một khía cạnh của sự nổi loạn mà Musk thực sự đại diện, nhất là khi ông ấy xuất hiện trên Twitter. Nếu nhìn vào tiền ảo và ô tô điện, hai vấn đề mà tôi cho là thu hút giới trẻ và mang tính tương lai cao… thì đó cũng là những vấn đề mang tính nổi loạn rồi”, ông Atwater nói.

Những người chỉ trích Musk cho rằng ông không phải là một “người hùng của nhân dân”. Họ chỉ ra sự khác biệt giữa Musk, một trong những người giàu nhất thế giới, và những cá nhân có thể đang theo dõi những dòng tweet của Musk để tìm phương hướng đầu tư.

“Những người như Musk chẳng quan tâm gì đến tình hình tài chính của bạn”, Lark Davis, một nhà đầu tư Bitcoin ở New Zealand, nhận xét. “Ông ta chỉ đùa thôi, và bạn có thể phá sản vì đầu tư theo sự vui đùa”.

Theo ông Davis, một người chơi Bitcoin từ 2017, cho rằng đợt biến động tiền ảo đang diễn ra một phần do các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm bán tháo trong cơn hoảng loạn khi thấy Musk quay ngoắt 180 độ với Bitcoin. Ngoài những dòng tweet “chê” Bitcoin gần đây của Musk, thị trường tiền ảo còn lao dốc do các cảnh báo và lệnh cấm từ cơ quan chức năng Trung Quốc và Mỹ.

“Đáng buồn là những nhân vật có ảnh hưởng lớn như Musk đã trở thành những nhà lãnh đạo quan điểm chính (KOL) quá mạnh trong lĩnh vực tiền ảo”, ông Davis phát biểu. Những nhà đầu tư mới sẽ làm tốt hơn nếu họ tự nghiên cứu về tiền ảo và biết kiềm chế kỳ vọng, thay vì chỉ trông chờ vào việc kiếm lời nhanh và dễ dàng – nhà đầu tư này đưa ra lời khuyên.

Biến động gần đây cũng nhắc nhở nhiều nhà đầu tư về lý do tại sao họ nên thận trọng với tiền ảo, trong đó có Bitcoin. Nhà sáng lập Rick Lear của Lear Investment Management so sánh biến động giá Bitcoin với sự tăng bùng nổ rồi lao dốc chóng mặt của các cổ phiếu “meme” như GameStop, AMC Entertainment… hồi đầu năm nay.

“Điều này nói lên rằng Bitcoin và một số cổ phiếu có tính thanh khoản không cao”, ông Lear nói. “Nếu đó là một thứ mà chỉ cần một dòng tweet phi lý cũng có thể gây biến động, thì bạn có muốn sở hữu không?”

Đối với một số nhà đầu tư tiền ảo có kinh nghiệm như ông Davis và bà Chakos, câu trả lời cho câu hỏi trên là “có” – cho dù Musk có nói điều gì tiếp theo về tiền ảo đi chăng nữa.