Số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê cho thấy, trong 9 tháng năm 2023, lao động có việc làm cả nước đạt 51,2 triệu người, tăng 776.000 người so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, khu vực thành thị là 19 triệu người, tăng 321.600 người so với cùng kỳ năm trước; khu vực nông thôn là 32,2 triệu người, tăng 454.300 người.

ĐƠN HÀNG CẢI THIỆN, TĂNG LAO ĐỘNG CÓ VIỆC LÀM

Xét theo khu vực kinh tế, lao động có việc làm 9 tháng năm 2023 trong khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản là 13,8 triệu người, chiếm 27% và giảm 118.200 người so với cùng kỳ năm trước; khu vực công nghiệp và xây dựng là 17,2 triệu người, chiếm 33,5% và tăng 318.500 người; khu vực dịch vụ là 20,2 triệu người, chiếm 39,5% và tăng 575.700 người.

Đánh giá thị trường lao động 9 tháng qua, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho rằng bên cạnh một số ngành bị ảnh hưởng tiêu cực, vẫn có nhiều ngành có chỉ số sản xuất công nghiệp tăng; tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cũng tăng. Nhờ tốc độ tăng ở một số ngành đã giúp giải quyết việc làm cho người lao động, ổn định đời sống trong thời gian qua. Ngoài ra, số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động cũng cao hơn so với số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, qua đó góp phần tạo thêm việc làm cho người lao động.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, 9 tháng năm 2023, cả nước có 116.300 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới với tổng số lao động đăng ký là 748.900 người. Trong quý 4/2023, có 37,3% số doanh nghiệp dự kiến có đơn hàng tăng lên; 39,4% số doanh nghiệp dự kiến có đơn hàng ổn định và 23,3% số doanh nghiệp dự kiến giảm đơn hàng. Còn về đơn đặt hàng xuất khẩu, có 30,9% số doanh nghiệp dự kiến tăng đơn hàng xuất khẩu mới; 44,7% số doanh nghiệp dự kiến ổn định và 24,4% số doanh nghiệp dự kiến giảm. Doanh nghiệp tìm kiếm được đơn hàng kéo theo nhu cầu tuyển dụng ở quý cuối năm 2023 cũng có những tín hiệu khởi sắc.

Tại Bắc Giang, một trong những thủ phủ công nghiệp của miền Bắc, ông Nguyễn Văn Huế, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh thông tin, một số doanh nghiệp, chủ yếu trong lĩnh vực điện tử tiếp tục ký lại hoặc ký mới đơn hàng nên đã đẩy mạnh tuyển dụng. Ngoài ra, một số doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất và số doanh nghiệp thành lập mới tăng lên, đây là tín hiệu tích cực cho thị trường lao động.

Ghi nhận qua các phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối các địa phương phía Bắc gần đây cũng cho thấy, Bắc Giang luôn là một trong những tỉnh có chỉ tiêu tuyển dụng với số lượng lao động lớn nhất, thường vài nghìn chỉ tiêu mỗi phiên, thậm chí có thời điểm 16.000 - 17.000 chỉ tiêu. Các vị trí cần tuyển dụng nhiều là nhóm công nhân sản xuất, điện tử, may mặc...

Tại Hà Nội, ở thời điểm những tháng cuối năm, ông Vũ Quang Thành, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, cho biết nhu cầu tuyển dụng đang tăng cao ở nhiều nhóm ngành nghề. Theo quan sát của đơn vị này, cũng như thông qua hoạt động thu thập thông tin, phản hồi trực tiếp từ các doanh nghiệp, từ nay đến cuối năm, thương mại - dịch vụ vẫn tiếp tục có xu hướng tuyển dụng nhiều lao động; tiếp đến là nhóm công nghiệp chế biến - chế tạo.

Các lĩnh vực ngành nghề hoạt động khác như xây dựng, tài chính - ngân hàng, văn phòng cũng sẽ tăng tuyển dụng. Riêng lĩnh vực công nghệ thông tin, thời gian qua có nhu cầu tuyển dụng lớn thì vẫn tiếp tục xu hướng này…

ỔN ĐỊNH QUAN HỆ LAO ĐỘNG, TĂNG CƯỜNG KẾT NỐI VIỆC LÀM

Nhiều tín hiệu cho thấy thị trường lao động tiếp tục duy trì đà phục hồi, song Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội nhìn nhận, thị trường lao động chưa cải thiện nhiều về chất lượng khi số lao động làm các công việc bấp bênh, thiếu tính ổn định vẫn chiếm tỷ trọng lớn. Theo Tổng cục Thống kê, 9 tháng năm 2023, tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức vẫn chiếm gần 65%, chỉ giảm 1 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước.

Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng doanh nghiệp trong nước bị cắt giảm đơn hàng, gây khó khăn cho việc sản xuất, nhất là trong các ngành như chế biến, chế tạo, dệt may, da giày..., dẫn đến nguy cơ lao động tiếp tục bị mất việc và giảm giờ làm, giảm thu nhập.

Ông Tạ Văn Dưỡng, Trưởng ban Chính sách pháp luật và Quan hệ lao động, thuộc Liên đoàn Lao động TP. Hà Nội cho biết, 9 tháng qua, công đoàn Hà Nội thống kê khoảng 7.560 lao động bị chấm dứt hợp đồng, giảm giờ làm, giảm thu nhập. Đáng chú ý là thị trường lao động có sự dịch chuyển rất nhanh. “Đang có làn sóng dịch chuyển lao động từ khu vực chính thức sang phi chính thức rất lớn. Những công nhân đang làm việc trong nhà máy có xu hướng chuyển ra ngoài làm, thậm chí là dịch chuyển lao động trong các doanh nghiệp với nhau”, ông Dưỡng cho biết.

Mặc dù vậy, đại diện Công đoàn Hà Nội nhận định, nhìn chung quan hệ lao động trên địa bàn vẫn tương đối ổn định dù Hà Nội tập trung rất nhiều doanh nghiệp, đông công nhân. Từ đầu năm đến nay, thành phố chưa ghi nhận cuộc đình công nào, trong khi trước đó có những thời điểm một năm xảy ra 40 cuộc đình công...

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 42-2023 phát hành ngày 16-10-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam