Thủ tướng: Quan hệ giữa Nhà nước và doanh nghiệp cần tách bạch nhưng cũng phải hòa quyện
Tiến Dũng
24/03/2022, 20:18
Đây là nhấn mạnh của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc với doanh nghiệp nhà nước về "Tiếp tục đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động nhằm huy động nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước trong phát triển kinh tế-xã hội" diễn ra ngày 24/3...
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại hội nghị - Ảnh: VGP
Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh "trăn trở" làm sao để khối doanh nghiệp nhà nước hoàn thành sứ mệnh đã được Đảng xác định rõ trong các nghị quyết Trung ương.
TÁCH BẠCH GIỮA NHÀ NƯỚC VÀ DOANH NGHIỆP
Theo Thủ tướng, Nhà nước phải tạo môi trường, tạo không gian, hệ sinh thái doanh nghiệp phù hợp với kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phù hợp với hoàn cảnh đất nước. Về phía doanh nghiệp nhà nước, Thủ tướng nhấn mạnh cần sự chủ động tham gia vào sự phát triển của đất nước.
"Quan hệ giữa Nhà nước và doanh nghiệp có sự tách bạch, nhưng cũng có mặt hòa quyện. Tách bạch là Nhà nước làm nhiệm vụ quản lý Nhà nước còn doanh nghiệp làm nhiệm vụ phát triển sản xuất, kinh doanh. Hòa quyện là Nhà nước tạo không gian, hệ sinh thái phù hợp để khuyến khích, tạo động lực cho doanh nghiệp. Và doanh nghiệp tích cực, chủ động cùng Nhà nước nhân rộng, thúc đẩy hệ sinh thái tốt hơn, đóng góp tốt hơn", ông nói.
Theo Thủ tướng, trong hơn 35 năm đổi mới, doanh nghiệp nhà nước đã đóng góp quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ và xây dựng Tổ quốc, góp phần vào thành quả to lớn và có ý nghĩa lịch sử của đất nước. Doanh nghiệp nhà nước còn thực hiện sứ mệnh của mình, nhiệm vụ do Đảng và Nhà nước giao, thực hiện những việc mà doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp FDI không làm được, nhất là ở những nơi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.
Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: VGP
Tuy nhiên, người đứng đầu Chính phủ cũng nêu rõ những trăn trở như doanh nghiệp nhà nước phát triển chưa tương xứng với nguồn lực đang nắm giữ; chưa lớn mạnh như mong muốn, yêu cầu đặt ra; chưa làm được một số việc trong khả năng của mình.
Trong 5 năm qua, chưa có công trình lớn do doanh nghiệp nhà nước đầu tư. Một trăn trở nữa là chưa vận dụng tốt thành quả của cách mạng công nghiệp lần thứ 4, chưa đạt nhiều kết quả trong đổi mới sáng tạo.
Thủ tướng cũng nhìn nhận, thể chế và cơ chế chính sách còn vướng mắc, cần được tháo gỡ. Nỗ lực của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc thúc đẩy, củng cố vai trò, vị trí, tầm quan trọng của doanh nghiệp nhà nước chưa cao, chưa toàn diện, đồng bộ, liên tục. Việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, môi trường pháp lý, hệ sinh thái vẫn còn nhiều vấn đề phải suy nghĩ, "còn bất cập, cần giải quyết".
Nhấn mạnh Đảng, Nhà nước chia sẻ với các khó khăn của doanh nghiệp nhà nước, nhất là các khó khăn khách quan như dịch bệnh Covid-19, biến đổi khí hậu, an ninh phi truyền thống, cạnh tranh giữa các nước lớn trong khu vực…, Thủ tướng bày tỏ cảm ơn những đóng góp của doanh nghiệp nhà nước để đất nước vượt qua khó khăn.
"Trong thời gian tới, khó khăn, thách thức nhiều hơn thuận lợi. Chúng ta phải cùng nhau chia sẻ, đoàn kết, thống nhất để vượt qua", Thủ tướng nói.
Về tư tưởng chỉ đạo, Thủ tướng nhấn mạnh, doanh nghiệp nhà nước phải góp phần đắc lực, hiệu quả vào xây dựng thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.
"Nền kinh tế độc lập không có nghĩa là cô lập mình, tự cung tự cấp mà chúng ta dựa vào nguồn lực bên trong là chiến lược, cơ bản, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá", Thủ tướng nói rõ thêm.
"Độc lập, tự chủ là phải bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững các cân đối lớn của nền kinh tế. Lấy ví dụ trong lĩnh vực điều hành tỉ giá, lãi suất, phải cân đối giữa lợi ích ngân hàng và lợi ích quốc gia, giữa lợi ích trước mắt và lâu dài, giữa lợi ích của nhân dân và lợi ích của doanh nghiệp".
THÁO GỠ VƯỚNG MẮC TRONG QUẢN LÝ, ĐẦU TƯ VỐN NHÀ NƯỚC
Thời gian tới, Thủ tướng nhấn mạnh doanh nghiệp nhà nước kế thừa, phát huy những kết quả đã đạt được, từ đó phải tạo ra bước phát triển tích cực, nhanh, bền vững, một số doanh nghiệp phải tạo bước phát triển đột phá.
Thủ tướng gợi ý mục tiêu doanh nghiệp nhà nước phấn đấu đóng góp 35% ngân sách Nhà nước trong nhiệm kỳ này; nâng cao đời sống vật chất cho cán bộ, người lao động năm sau cao hơn năm trước.
"Chung tay xây dựng hệ sinh thái phát triển doanh nghiệp, môi trường lành mạnh, cạnh tranh, bình đẳng, trách nhiệm, nghĩa tình, nhân văn và không tham nhũng, phù hợp với định hướng kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc", Thủ tướng nêu rõ. "Nhiệm vụ này cả Chính phủ, doanh nghiệp, bộ, ngành, địa phương và từng cá nhân cần phải chung tay".
Ông nhấn mạnh cần nâng cao nhận thức, vai trò, tầm quan trọng của doanh nghiệp nhà nước trong xây dựng kinh tế nhà nước và xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ. Từ nhận thức mới có khát vọng mạnh mẽ, quyết tâm cao hơn để làm việc này, để doanh nghiệp thực hiện sứ mệnh của mình.
Bên cạnh đó, cần tập trung tháo gỡ thể chế, cơ chế chính sách; tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn, nâng cao tinh thần tự lực, tự cường, trách nhiệm, tự chủ, trách nhiệm của doanh nghiệp.
Theo Thủ tướng, còn có vấn đề chưa tách được giữa quản lý nhà nước và hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, làm cho việc này ách tắc. Trong đó, phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực và có công cụ kiểm soát; từ đó tạo không gian phát triển, không gian đổi mới, sáng tạo.
"Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương phải có cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ cụ thể và phối hợp chặt chẽ với doanh nghiệp để thực hiện nhiệm vụ; huy động nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước vào phát triển kinh tế, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi kinh tế. Cần coi trọng công tác giám sát, kiểm tra, phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực", ông quán triệt.
Giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính sớm hoàn thiện hồ sơ, trình Chính phủ báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp để kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khó khăn liên quan đến quản lý, đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội khẩn trương trình Chính phủ quy định các nghị định về quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với người quản lý, người lao động trong doanh nghiệp nhà nước theo nguyên tắc thị trường, gắn với năng suất lao động và hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ trình Chính phủ sửa đổi quy định hiện hành về đầu tư và cơ chế tài chính đối với hoạt động khoa học công nghệ theo hướng chuyển đổi mục đích sử dụng quỹ phục vụ hoạt động đổi mới sáng tạo, đầu tư phát triển khoa học công nghệ; thời hạn trình trong năm 2022.
Thanh tra Chính phủ chủ trì nghiên cứu đổi mới các quy định về thanh tra doanh nghiệp, trong đó đề xuất giải pháp đổi mới công tác thanh tra doanh nghiệp nhà nước, cho phù hợp với thực tiễn theo hướng tránh thanh tra chồng chéo; đánh giá hoạt động đầu tư của doanh nghiệp mang tính tổng thể.
Thủ tướng giao Văn phòng Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp các ý kiến đóng góp tại Hội nghị, hoàn thiện để Chính phủ sớm ban hành Nghị quyết về các nhiệm vụ và giải pháp để thúc đẩy đổi mới, nâng cao hiệu quả nhằm huy động nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước trong phát triển kinh tế-xã hội.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư: “Cởi trói” cho doanh nghiệp nhà nước, khơi thông nguồn lực cho phát triển
Thủ tướng quyết định hỗ trợ 2.524 tỷ đồng khắc phục hậu quả thiên tai từ đầu năm 2025 đến nay
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định số 2171/QĐ-TTg ngày 2/10/2025 hỗ trợ từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2025 cho một số địa phương khắc phục hậu quả cơn bão số 10 và các đợt thiên tai khác từ đầu năm 2025.
Chiêu đãi nhân dịp Kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên
Tối 2/10, tại Hà Nội, ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tham dự buổi chiêu đãi nhân dịp kỷ niệm lần thứ 80 Ngày thành lập Đảng Lao động Triều Tiên (10/10/1945 - 10/10/2025)...
[Phóng sự ảnh]: Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam – Kiến tạo động lực phát triển
Chiều ngày 2/10/2025, Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam (Vietnam New Economy Forum - VNEF) lần thứ ba với chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam từ nội lực đến chuỗi giá trị toàn cầu" đã được tổ chức tại Hà Nội. Diễn đàn thu hút sự tham gia của đại diện nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước, các chuyên gia kinh tế cũng như các nhà quản lý...
Tăng cường nội lực, thúc đẩy các mô hình kinh tế mới, tạo sức bật cho kinh tế Việt Nam
Dựa trên tính toán, đánh giá tác động của các xu hướng truyền thống lên tốc độ tăng trưởng, TS. Nguyễn Đức Hiển, Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nêu rõ: việc duy trì mô hình tăng trưởng trên cơ sở xu hướng, cách thức khai thác các động lực tăng trưởng truyền thống sẽ trở thành một thách thức lớn với mục tiêu tăng trưởng nếu không có thay đổi liên quan đến mô hình tăng trưởng...
Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tiếp nhận hơn 673 tỷ đồng ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do bão
Chiều 2/10, tại Hà Nội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tổ chức Lễ phát động quyên góp, ủng hộ đồng bào các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ khắc phục hậu quả do cơn bão số 10 (Bualoi)...
Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".
Khởi xướng từ năm 2003, chương trình THƯƠNG HIỆU MẠNH VIỆT NAM đã trở thành sự kiện thường niên lớn nhất do Tạp chí Kinh tế Việt Nam – VnEconomy – Vietnam Economic Times tổ chức, dành cho cộng đồng các Doanh nghiệp Việt Nam.
Bối cảnh và thực tiễn cho thấy thời gian tới, Việt Nam khó có thể tăng trưởng bằng con đường gia tăng quy mô hàng hóa xuất khẩu như trong nhiều năm qua, mà phải chuyển hướng sang tăng phần giá trị gia tăng tạo ra trong nước của hàng hóa.
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: