Thúc đẩy đổi mới sáng tạo xanh trong Nông nghiệp thông qua cơ chế thị trường

Ngày 17/9, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Hội Trí thức và Chuyên gia Việt Úc (VASEA) đã tổ chức hội thảo “Thúc đẩy Đổi mới sáng tạo Xanh trong Nông nghiệp thông qua Cơ chế Thị trường”.

Chương trình không chỉ nhằm cung cấp những thông tin cập nhật về thúc đẩy nông nghiệp xanh thông qua cơ chế thị trường và tăng cường đổi mới sáng tạo xanh trong nông nghiệp cho các doanh nghiệp trong nước mà còn là cơ hội thúc đẩy hợp tác, tăng cường đầu tư giữa Úc và Việt Nam, xây dựng cầu nối gắn kết theo hướng bền vững.

Thông tin trong buổi Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc đã đề cập “Nền Nông nghiệp hiện đóng góp khoảng 12% GDP của Việt Nam, cung cấp sinh kế cho khoảng 30% lực lượng lao động. Tuy nhiên, ngành này cũng đang đối mặt với các thách thức lớn như biến đổi khí hậu, với dự báo khu vực đồng bằng sông Cửu Long - vựa lúa lớn nhất cả nước - sẽ mất từ 500.000 đến 1 triệu ha đất nông nghiệp vào năm 2050 do nước biển dâng, gây thiệt hại hàng năm lên tới 3% GDP”.

“Vì vậy, nông nghiệp xanh đang nổi lên như một giải pháp tất yếu cho sự phát triển bền vững tại Đông Nam Á. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, khu vực này đang phải đối mặt với những thách thức về môi trường và biến đổi khí hậu, đòi hỏi sự chuyển đổi mạnh mẽ trong ngành nông nghiệp.

Việt Nam, với lợi thế là quốc gia nông nghiệp, có tiềm năng lớn để phát triển nông nghiệp xanh. Sự đầu tư vào công nghệ, cùng với lực lượng lao động trẻ và chính sách hỗ trợ của Chính phủ đã và đang tạo điều kiện thuận lợi cho Việt Nam thực hiện thành công chuyển đổi xanh trong nông nghiệp”, Thứ trưởng cho biết. 

Tuy nhiên, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc lưu ý để khai thác hết tiềm năng này, Việt Nam cần vượt qua một số rào cản, thách thức.

Một trong những thách thức lớn chính là nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao của ngành Nông nghiệp vẫn còn hạn chế, thiếu chuyên gia, đội ngũ có thể làm chủ công nghệ, kỹ thuật cao; ngoài ra tỷ lệ lao động nông thôn chưa qua đào tạo vẫn lớn.

Những người nông dân cần được đào tạo bài bản về các phương pháp canh tác tiên tiến, quản lý đất đai bền vững và sử dụng hiệu quả tài nguyên. Bên cạnh đó, việc tiếp cận các công nghệ xanh, giống cây trồng mới và nguồn vốn đầu tư còn hạn chế.

Các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp xanh cũng gặp khó khăn trong việc kết nối với các chuyên gia, tiếp cận thị trường và mở rộng quy mô sản xuất.

Ngoài ra, thiếu hụt cơ sở hạ tầng và nguồn lực cũng là một rào cản lớn cần được giải quyết để thúc đẩy sự phát triển các doanh nghiệp này.

Trong khuôn khổ chương trình, phiên tọa đàm của Hội thảo đã cung cấp những thông tin cập nhật, hướng dẫn và khuyến nghị về thúc đẩy nông nghiệp xanh thông qua cơ chế thị trường Hướng đến giải quyết những thách thức để chuyển đổi sang nông nghiệp xanh, nông nghiệp bền vững toàn diện tại Việt Nam.

Các diễn giả, khách mời, chuyên gia và doanh nghiệp đã cùng nhau thảo luận về các chủ đề sau: Các động cơ tài chính của nông dân hướng tới sản xuất xanh trong ngành lúa gạo - Lượng hóa chi phí và lợi ích của nông dân trong việc thực hiện các kỹ thuật canh tác phát thải thấp; Chứng nhận tín chỉ carbon – hướng dẫn nông dân và doanh nghiệp về quá trình biến lợi ích môi trường từ việc áp dụng các kỹ thuật canh tác phát thải thấp thành tín chỉ carbon có thể giao dịch được; Những khuyến nghị để giúp nông dân áp dụng biện pháp giảm thiểu biến đổi khí hậu thông qua thị trường tín dụng carbon.

Tại hội thảo, Phó Giáo sư Chu Hoàng Long - Đại học Quốc gia Australia đã đưa ranhững phân tích một cách tổng thể, khách quan về động cơ tài chính của nông dân hướng tới sản xuất xanh trong ngành lúa gạo nhằm xác định được chi phí mà nông dân phải bỏ ra, từ đó đánh giá cụ thể lợi ích kinh tế mà nông dân nhận được khi áp dụng các kỹ thuật canh tác lúa gạo phát thải thấp.

Trình bày về việc hướng dẫn nông dân và doanh nghiệp về chứng nhận tín chỉ carbon từ những ví dụ trong thực tiễn, Tiến sĩ Nguyễn Thị Hải - Đại học Quốc gia Australia đã đưa ra những phương án giúp người nông dân, doanh nghiệp ứng dụng kỹ thuật canh tác phát thải thấp để biến lợi ích môi trường thành tín chỉ carbon có thể giao dịch trên thị trường.

Theo Tiến sĩ Hải, thị trường tín chỉ carbon mở ra cơ hội mới cho người nông dân. Việc ứng dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến không chỉ mang đến sản phẩm lúa chất lượng cao mà còn đem lại một số lượng tín chỉ carbon rất đáng kể khi nhu cầu của thế giới về loại tín chỉ này đang tăng cao.

Tiến sĩ Đỗ Nam Thắng của Đại học Quốc gia Australia cũng đưa ra nhiều khuyến nghị để giúp nông dân thông qua thị trường tín dụng carbon có thể tiếp cận các giải pháp giảm thiểu biến đổi khí hậu, thúc đẩy đổi mới sáng tạo Xanh trong Nông nghiệp.