Tại Kỳ họp thứ 15 (kỳ họp chuyên đề) ngày 19/5, HĐND TP.HCM khóa X, nhiệm kỳ 2021 – 2026 đã thống nhất thông qua Đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

5 PHÂN VÙNG ĐÔ THỊ

Theo Tờ trình, Đồ án dự báo quy mô dân số TP.HCM đến năm 2040 là 13 triệu người, năm 2050 là 14,5 triệu người và đạt 16 triệu người vào năm 2060. Đồ án định hướng phát triển đô thị TP.HCM dự kiến hình thành và phát triển thành 5 phân vùng. Cụ thể: Phân vùng đô thị trung tâm; đô thị phía Đông; đô thị phía Bắc - Tây Bắc; đô thị phía Tây và đô thị phía Nam.

Đối với vùng đô thị trung tâm, ranh giới phía Bắc, phía Tây là đường Vành đai 2, phía Nam là kênh Đôi - kênh Tẻ, phía đông là sông Sài Gòn. Vùng trung tâm bao gồm các Quận: 1, 3,4, 5, 6, 8, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Tân Bình, Gò vấp, quận Bình Tân, một phần Quận 12. Tổng diện tích khoảng 17.000 ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 4,5 triệu người.

Vùng đô thị phía Đông đã thành lập thành phổ Thủ Đức, tổng diện tích khoảng 21.000 ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,1 triệu người.

Đối với vùng đô thị phía Bắc - Tây Bắc, ranh giới phía Bắc giáp Tây Ninh, phía Tây giáp tỉnh Long An, phía Nam là ranh hành chính giữa huyện Hóc Môn và Bình Chánh và đường Vành đai 2; bao gồm huyện Củ Chi, huyện Hóc Môn, một phần Quận 12. Tổng diện tích khoảng 58.500 ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,4 triệu người.

Vùng đô thị phía Tây có ranh giới phía Bắc giáp ranh hành chính giữa huyện Hóc Môn và Bình Chánh; ranh giới phía Nam giáp rạch tỉnh Long An; phía Đông giáp đường Vành đai 2 và sông Cần Giuộc; phía Tây và phía Nam là tỉnh Long An; bao gồm phần lớn huyện Bình Chánh. Tổng diện tích khoảng 23.300 ha, quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 840.000 người.

Vùng đô thị phía Nam có ranh giới phía Bắc giáp kênh Đôi kênh Tẻ, ranh giới phía Nam giáp tỉnh Long An và biển Cần Giờ, phía FFông giáp sông Đồng Nai, phía Tây là sông Cần Giuộc; bao gồm Quận 7, huyện Nhà Bè, một phần huyện Bình Chánh và toàn bộ huyện Cần Giờ. Tổng diện tích 93.300 ha, trong đó có Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ. Quy mô dân số hiện hữu (2019) khoảng 1,2 triệu người.

Về giao thông, Đồ án dựa trên cơ sở bổ sung quy hoạch phát triển giao thông vận tải vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, 5 quy hoạch chuyên ngành giao thông quốc gia.

Trong đó, dự kiến bổ sung kết nối đường bộ để củng cố vị trí trung tâm của TP.HCM như kéo dài trục đường Nguyễn Hữu Thọ, kết nối đường ven biển tại Tiền Giang; kết nối sân bay Long Thành; kết nối với Đồng Nai; kết nối đường sắt… Đồ án cũng xác định các khu vực phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) dọc tuyến metro, đường Vành đai 3.

TRÁNH ĐẦU TƯ LỚN NHƯNG HIỆU QUẢ KHÔNG CAO

Trao đổi tại Kỳ họp về nội dung này, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cho biết lẽ ra phải tiến hành thực hiện đề án quy hoạch thành phố thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trước rồi sau đó mới rà soát, điều chỉnh quy hoạch chung thành phố đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060.

"Trong quy hoạch lần này, thành phố cũng cần tính toán khu trung tâm hiện hữu hạn chế tối đa việc phát triển mới. Nếu cứ dễ dãi cho phát triển dân cư rồi sau đó đầu tư đường, điện, nước… thì rất khó. Nơi nào là đô thị thì tập trung làm hạ tầng, phần còn lại là không gian dành cho nông nghiệp, sinh thái, tự nhiên để dự trữ cho tương lai", Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi.

Tuy nhiên, do bị động bởi thời gian chống dịch nên thành phố triển khai hai nhiệm vụ này gần như song song, kể cả quy hoạch chung thành phố Thủ Đức cũng đang được tiến hành đồng thời.

Dự kiến, trong khoảng nghỉ giữa Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội tới đây (từ ngày 8 đến 18/6), UBND TP.HCM sẽ báo cáo kết quả nghiên cứu quy hoạch thành phố thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Bên cạnh đó, theo Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi, dân số toàn thành phố hiện là 12 - 13 triệu người nhưng số liệu chính thức chỉ gần 10 triệu người do có sự chênh lệch là số dân vãng lai. Trong 10 năm qua, tỷ lệ chênh lệch dân số vãng lai khoảng 25% - 30%.

Dự báo đến năm 2030 dân số toàn thành phố sẽ là 11 triệu người, năm 2040 sẽ là 13 triệu người, năm 2050 sẽ là 14,5 triệu người và đến năm 2060 sẽ là 16 triệu người. Chủ tịch UBND thành phố cho rằng các số liệu này phải cộng thêm 25% - 30% dân số vãng lai.

“Việc tính toán tăng dân số phải được đặt trong tương quan phát triển thành phố. Do đó, cần tính toán có chừng mực để tránh đầu tư hạ tầng lớn nhưng hiệu quả phục vụ không cao”, Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh.

Với năm phân vùng đô thị trong đồ án điều chỉnh, ông Mãi cho rằng đều phải hình thành khu đô thị gần như hoàn chỉnh, đặt mục tiêu 60% chức năng đô thị phải được thực hiện tại chỗ. Đồng thời, cần lưu ý giải quyết cả các điểm nghẽn trong thời gian qua, chủ yếu là về giao thông.

Ông Mãi cũng yêu cầu các quận, huyện phải lưu ý vùng nào không ưu tiên phát triển dân cư thì kiên quyết không đầu tư hạ tầng. Đối với không gian dọc sông Sài Gòn không đặt nặng hoạt động kinh tế mà tập trung tạo thêm một không gian phát triển, là điểm nhấn của quy hoạch chung TP.HCM.