Trung Quốc lên tiếng về căng thẳng đang “tăng nhiệt” giữa Mỹ và Iran

Trung Quốc chỉ trích Mỹ làm leo thang căng thẳng ở khu vực Trung Đông bằng việc sử dụng vũ lực trong cuộc đối đầu giữa Washington với Tehran, đồng thời kêu gọi tất cả các bên kiềm chế để duy trì hòa bình và ổn định.

Hôm thứ Sáu, Mỹ tiến hành một một vụ không kích bằng máy bay không người lái khiến tướng Qassem Soleimani, một chỉ huy quân sự cấp cao nhất của Iran, thiệt mạng. Vụ việc này đẩy cao căng thẳng giữa hai quốc gia vốn đã mâu thuẫn sâu sắc về các hoạt động hạt nhân của Tehran.

Các nhà lãnh đạo Iran đã thề sẽ trả đũa Mỹ về cái chết của ông Soleimani, trong khi Tổng thống Donald Trump cũng cảnh báo sẽ đáp trả mạnh tay nếu Tehran có các cuộc tấn công nhằm vào công dân Mỹ và tài sản Mỹ.

"Chính trị vũ lực không bao giờ nhận được sự ủng hộ và cũng không bền vững", hãng tin Reuters dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Geng Shuang trong một cuộc họp báo hàng ngày tại Bắc Kinh. "Hành vi quân sự đầy rủi ro của Mỹ trong những ngày gần đây đi ngược lại những nguyên tắc căn bản trong quan hệ quốc tế".

"Chúng tôi kêu gọi Mỹ không lạm dụng vũ lực và kêu gọi các bên liên quan kiềm chế để tránh làm cho tình hình xấu thêm", ông Geng nói, và cho biết Trung Quốc "rất quan ngại" về cuộc đối đầu giữa Mỹ với Iran.

Ngoài ra, Bắc Kinh cũng chỉ trích việc Washington đe dọa áp các biện pháp trừng phạt lên Iraq sau khi Quốc hội Iraq thông qua một nghị quyết yêu cầu Chính phủ nước này trục xuất quân Mỹ và các lực lượng nước ngoài khác.

"Trung Quốc luôn phản đối việc cố tình sử dụng hoặc đe dọa sử dụng các biện pháp trừng phạt", ông Geng phát biểu. "Chúng tôi mong rằng các bên liên quan, đặc biệt là các nước lớn bên ngoài khu vực, có thể làm nhiều hơn để thúc đẩy hòa bình và an ninh của khu vực Trung Đông, tránh có những hành động leo thang căng thẳng ở khu vực này".

Trung Quốc, nước tiêu thụ dầu thô hàng đầu thế giới, phụ thuộc nhiều vào nguồn dầu nhập khẩu từ Trung Đông. Nước này cũng là một trong những thành viên còn lại của thỏa thuận hạt nhân 2015 với Iran sau khi Mỹ rút lui, gồm Anh, Nga, Pháp và Đức.

Một tuyên bố đăng trên website của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 6/1 cho biết Ngoại trưởng Vương Nghị hôm thứ Bảy đã có cuộc điện đàm với người đồng cấp Iran Javad Zarif.

"Trung Quốc phản đối việc sử dụng trong quan hệ quốc tế. Các biện pháp quân sự sẽ không dẫn tới đâu. Sức ép tối đa cũng không mang lại tác dụng gì. Trung Quốc kêu gọi Mỹ tìm kiếm giải pháp thông qua đối thoại thay vì sử dụng vũ lực", hãng tin CNBC dẫn lời ông Vương Nghị trong tuyên bố.

"Trung Quốc sẽ tiếp tục giữ vững một lập trường khách quan và công bằng, và đóng vai trò tích cực trong việc bảo vệ hòa bình và ổn định ở Vùng Vịnh và Trung Đông", nhà ngoại giao cấp cao nhất của Trung Quốc nói thêm.

Theo thông tin từ website của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cuộc điện đàm nói trên diễn ra chỉ vài ngày sau khi ông Zarif có cuộc gặp với ông Vương ở Bắc Kinh hôm 31/21 - chuyến thăm thứ tư của Ngoại trưởng Iran tới Trung Quốc trong năm ngoái.

Một bài trên tờ Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc bản tiếng Anh số ra ngày 6/1 viết: "Nếu giữa Mỹ và Iran xảy ra chiến tranh, thì Trung Quốc sẽ thiệt hại nhiều hơn là hưởng lợi".

"Nếu xảy ra tình trạng hỗn loạn nghiêm trọng ở Trung Đông, Mỹ sẽ càng mắc kẹt ở khu vực này", bài báo có đoạn. "Nhưng vì Trung Quốc mua dầu từ Trung Đông nhiều nhất thế giới, nên Trung Quốc phụ thuộc vào nguồn dầu lửa từ Trung Đông nhiều hơn so với Mỹ. Ngoài ra, Trung Quốc cũng có nhiều dự án đầu tư lớn ở Iran, Iraq và nhiều nước Trung Đông khác có quan hệ về lợi ích kinh tế với Trung Quốc".