Theo ước tính sơ bộ của Bộ Năng lượng Mỹ ngày 12/9, Mỹ trở thành nước sản xuất dầu thô lớn nhất thế giới lần đầu tiên kể từ năm 1973 với sản lượng vượt qua Nga và Saudi Arabia, CNN cho biết. 

Điều này cho thấy sự bùng nổ của dầu đá phiến Mỹ đã định hình lại bức tranh toàn cảnh ngành năng lượng toàn cầu. Sản lượng dầu thô của Mỹ đã tăng gần gấp đôi trong thập kỷ qua. 

"Đây là một dấu mốc và cũng là một lời nhắc nhở rằng Đừng bao giờ mất niềm tin vào ngành công nghiệp dầu của Mỹ", Bob McNally, Chủ tịch hãng tư vấn Rapidan Energy Group, nói. 

Bang Texas là tâm điểm của cơn bùng nổ dầu đá phiến. Sản lượng tại khu vực lòng chảo Permian phía tây Texas đã tăng đáng kể. Nhờ đó, hồi tháng 2, Mỹ đã lần đầu vượt qua Saudi Arabia về sản lượng trong hơn 2 thập kỷ qua, theo Cơ quan Quản lý Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA).

Sản lượng dầu thô của Mỹ tiếp tục tăng mạnh trong tháng 6 và tháng 8, chạm ngưỡng gần 11 triệu thùng một ngày. Nhờ đó, Mỹ lần đầu vượt qua Nga về sản lượng dầu thô kể từ tháng 2/1999, theo ước tính của EIA.

Thành quả lớn về sản lượng đó của Mỹ phần lớn nhờ vào sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khai thác. Công nghệ khai thác dầu từ đá phiến đã mở ra nguồn dầu và khí gas khổng lồ ẩn dưới lòng đất. Chi phí khai thác cũng đã giảm đáng kể. 

"Điều này đã thay đổi vị thế của Mỹ trong cuộc chơi. Chúng ta có sức bền và cạnh tranh hơn", Ben Cook, quản lý danh mục tại hãng quản lý đầu tư năng lượng BP Capital Fund Advisors, nhận định. 

Sức bền đó là điều cần thiết khi giá dầu lao dốc vào cuối năm 2014. Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) đã khơi mào cuộc chiến giá để lấy lại thị phần đã mất vào tay Mỹ và các nước sản xuất dầu khác. Giá dầu giảm đã khiến hàng chục công ty dầu mỏ của Mỹ phá sản và phải sa thải hàng loạt nhân viên.

Sản lượng dầu thô của Mỹ khi đó giảm nhưng không mạnh như nhiều người lo lắng. Và khi giá bắt dầu tăng trở lại vào năm 2016, các công ty dầu đá phiến của Mỹ nhanh chóng đẩy mạnh sản lượng. Chi phí khai thác của họ đã giảm đáng kể nhờ công nghệ được cải tiến. 

Một điểm thay đổi quan trọng nữa là Mỹ giờ đây có khách hàng mua dầu trên khắp thế giới. Cuối năm 2015, Quốc hội Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu dầu thô kéo dài suốt 40 năm. Nước này hiện xuất khẩu dầu đi khắp Mỹ Latinh, châu Âu và cả Trung Quốc. 

Vài năm gần đây, các nhà sản xuất dầu lớn như BP, ExxonMobil đã rót hàng tỷ USD nhằm chiếm được một "miếng bánh" ở khu vực lòng chảo Permian màu mỡ. 

EIA dự báo sản lượng dầu của Mỹ sẽ còn tiếp tục lớn hơn của Nga và Saudi Arabia trong suốt năm 2019 với 11,5 triệu thùng một ngày. Năm 2017, nước này sản xuất 9,4 triệu thùng dầu mỗi ngày. Sự bùng nổ của dầu đá phiến có những tác động lớn tới an ninh, giúp Mỹ bớt phụ thuộc vào dầu mỏ nhập khẩu, trong đó có từ khu vực Trung Đông đầy hỗn loạn. 

Tuy nhiên, OPEC và Saudi Arabia vẫn đóng vai trò quan trọng đối với thị trường dầu toàn cầu với khả năng ảnh hưởng tới giá dầu. Và Mỹ cũng không thể đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước chỉ nhờ sản lượng nội địa. Các nhà máy lọc dầu của Mỹ, phần lớn được xây dựng từ nhiều thập kỷ trước, hiện vẫn cần lượng lớn dầu mỏ nhập từ nước ngoài.