Nhóm chuyên gia tư vấn chiến lược (SAGE) về tiêm chủng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 1/3 đã đưa ra khuyến cáo tạm thời về việc sử dụng vaccine Covid-19 của Oxford/AstraZeneca Covid-19 (AZD1222).

Trong khi nguồn cung ứng vaccine còn hạn chế, khuyến cáo đưa ra là cần ưu tiên tiêm phòng cho cán bộ y tế là những người có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh và người cao tuổi, bao gồm những người từ 65 tuổi trở lên.

Theo khuyến cáo của WHO, tiêm vaccine phòng Covid-19 được dành cho những người có bệnh lý nền do họ được xác định là có nguy cơ mắc Covid-19 nặng hơn, trong đó có các bệnh như béo phì, bệnh tim mạch, bệnh hô hấp và đái tháo đường.

Việc tiêm vaccine phòng Covid-19 có thể được dành cho những người đã từng mắc, nhưng những cá nhân này có thể hoãn việc tiêm phòng vaccine khoảng 6 tháng sau khi nhiễm SARS-CoV-2 để trao cơ hội cho những người khác cần gấp hơn.

WHO cũng cho rằng, việc mang thai khiến cho bà mẹ có nguy cơ bị Covid-19 nặng hơn nhưng hiện tại có rất ít số liệu đánh giá tính an toàn của vaccine trong thời kỳ mang thai. Phụ nữ mang thai có thể được tiêm phòng vaccine nếu lợi ích của việc tiêm phòng ở phụ nữ mang thai lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn do vaccine.

Vì lý do này, phụ nữ mang thai có nguy cơ cao nhiễm với virus SARS-CoV-2 (ví dụ, cán bộ y tế) hoặc người mắc bệnh nền tăng nguy cơ mắc bệnh nặng, có thể được tiêm vaccine phòng bệnh sau khi được cán bộ y tế tư vấn.

WHO cũng khuyến cáo những người có tiền sử có phản ứng dị ứng nặng với bất cứ thành phần nào của vaccine thì không nên tiêm. Ngoài ra, vaccine này không khuyến cáo dùng cho người dưới 18 tuổi nhưng còn phải chờ kết quả của các nghiên cứu tiếp theo.

Với liều tiêm, WHO khuyến cáo là 2 liều, tiêm bắp (0.5ml mỗi liều) các liều, cách nhau 8 – 12 tuần. Tuy nhiên, cần nghiên cứu thêm để hiểu rõ khả năng bảo vệ lâu dài sau liều đơn.

Đối với tính an toàn của vaccine, Ủy ban Tư vấn Toàn cầu về An toàn vaccine– là một nhóm các chuyên gia cung cấp hướng dẫn độc lập và có cơ sở khoa học chặt chẽ cho WHO về chủ đề sử dụng vaccine an toàn, đã nhận và đánh giá các báo cáo về sự cố an toàn nghi ngờ có khả năng gây ảnh hưởng quốc tế.

Theo khuyến nghị của SAGE, WHO đã duyệt đưa 2 phiên bản vaccine AstraZeneca/Oxford Covid-19 vào danh sách sử dụng khẩn cấp vào ngày 15/2/2021, cho phép vaccine này được triển khai trên toàn cầu thông qua cơ chế COVAX. Vaccine này do AstraZeneca-SK Bioscience (Hàn Quốc) và Viện Huyết thanh của Ấn Độ sản xuất.

Bộ Y tế Việt Nam cũng đã phê duyệt có điều kiện đối với vaccine để sử dụng khẩn cấp trong phòng, chống dịch bệnh Covid-19 vào ngày 1/2.

Vaccine Covid-19 của Astra Zeneca có hiệu lực 63,09% trên những người nhiễm SARS-CoV-2 có triệu chứng. Khoảng cách giữa các liều dài hơn trong khoảng thời gian từ 8 - 12 tuần có liên quan đến hiệu quả vaccine cao hơn.

SAGE cũng đã đánh giá mọi dữ liệu hiện có về hiệu lực của vaccine trong bối cảnh xuất hiện các biến thể gây lo ngại. Hiện tại SAGE khuyến cáo sử dụng vacicne Covid-19 của Astra Zeneca theo lộ trình ưu tiên của WHO, thậm chí ngay cả khi các biến thể của virus đã xuất hiện ở quốc gia đó. Các nước cần đánh giá rủi ro và lợi ích và cân nhắc tình hình dịch tễ trong nước.

Các phát hiện ban đầu cho thấy nhu cầu cấp bách cần phải có cách tiếp cận phối hợp trong giám sát và đánh giá sự xuất hiện các biến thể virus và tác động tiềm ẩn của chúng đối với hiệu quả vaccine. Khi có số liệu mới, WHO cho biết sẽ cập nhật các khuyến cáo phù hợp.

Mặc dù vậy, WHO cũng khuyến cáo thêm trong thời gian này, chúng ta cần duy trì và tăng cường các biện pháp y tế công cộng đã được chứng minh hiệu quả: đeo khẩu trang, giữ khoảng cách tiếp xúc, rửa tay, vệ sinh hô hấp và ho, tránh nơi đông người, và đảm bảo thông thoáng khí.

Tại Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, đối với vaccine nhập khẩu của AstraZeneca, trong đó hơn 117.000 liều đã về đến Việt Nam, hiện Bộ Y tế đang cùng với Bộ Thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc đánh giá toàn bộ chất lượng lô vaccine này. 

Do đó, có thể thời gian tiêm sẽ chậm hơn so với dự kiến ban đầu là đầu tháng 3, tuy nhiên nguyên tắc chung là phải bảm bảo tuyệt đối an toàn và hiệu quả sử dụng vaccine với người dân.

Bộ Y tế cũng đang khẩn trương phối hợp với tất cả các đơn vị, triển khai chiến dịch tiêm ngừa trên quy mô toàn quốc lớn nhất từ trước tới nay, với khoảng 100 triệu liều được tiêm trong năm 2021.