Liên quan đến chủ đề phòng chống tham nhũng được đề cập trong các văn kiện, chiều 27/1, tại Đại hội XIII của Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Mai Trực đã trình bày tham luận với chủ đề "Nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, tăng cường kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực".

LÀM NGHIÊM TỪ TRÊN XUỐNG, KHÔNG CÓ "VÙNG CẤM" 

Dẫn chứng ra một loạt số liệu tổng hợp các kết quả đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho biết: Ủy ban Kiểm tra Trung ương và Ủy ban Kiểm tra các cấp đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với trên 15.000 tổ chức đảng và trên 47.000 đảng viên (trong đó trên 23.000 là cấp ủy viên các cấp), giám sát trên 183.000 tổ chức đảng và trên 528.000 đảng viên (trong đó trên 154.000 là cấp ủy viên các cấp); tập trung nhiều vào những điểm "nóng", những lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tiêu cực, những vấn đề bức xúc mà dư luận quan tâm.

Trong đó, nhiều việc mới, tồn tại đã lâu, rất khó khăn, phức tạp, nhạy cảm, liên quan nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương, gây bức xúc trong xã hội đã được phát hiện, làm rõ, kết luận và xử lý kỷ luật nghiêm minh nhiều tổ chức đảng và đảng viên vi phạm (Quyết định kỷ luật và đề nghị cấp có thẩm quyền thi hành kỷ luật hơn 1.300 tổ chức đảng và gần 70.000 đảng viên vi phạm).

"Có cả những đồng chí giữ cương vị cao của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo chủ chốt các địa phương, đơn vị, sỹ quan cấp tướng trong lực lượng vũ trang, đương chức hoặc đã nghỉ hưu... với tinh thần làm nghiêm từ trên xuống, không có 'vùng cấm,' không có ngoại lệ, nhưng cũng rất nhân văn, mục đích chính là làm cho tổ chức đảng, đảng viên thấy được vi phạm, khuyết điểm của mình để sửa chữa, khắc phục" - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Mai Trực cho biết.

Đối với công tác phòng, chống tham nhũng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã có nhiều chủ trương, biện pháp chỉ đạo và tổ chức thực hiện, đạt được kết quả quan trọng. Ủy ban Kiểm tra các cấp đã tiến hành kiểm tra ở những nơi, những lĩnh vực mà trước đây ít hoặc chưa được kiểm tra như Cơ quan tư pháp, các cơ quan trong lực lượng vũ trang, các tập đoàn kinh tế lớn của Nhà nước…

Một số kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tạo tiền đề cho các ngành chức năng xử lý các vụ việc theo quy định của pháp luật (như các vụ án liên quan đến Phan Văn Anh Vũ, Đinh Ngọc Hệ, AVG...).

XỬ LÝ KỶ LUẬT NGHIÊM MINH, TRÊN TINH THẦN "TRỊ BỆNH CỨU NGƯỜI"

Sở dĩ có được những kết quả ngày càng tích cực, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung Ương cho rằng: qua thực tiễn của nhiệm kỳ Đại hội XII, công tác kiểm tra, giám sát đã góp phần quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, để lại nhiều bài học kinh nghiệm. Trong đó, các cấp ủy, tổ chức đảng, nhất là người đứng đầu cấp ủy phải thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát ở địa phương, đơn vị một cách chủ động, thường xuyên, liên tục theo tinh thần "lãnh đạo mà không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo."

Bài học kinh nghiệm nữa là thực hiện đồng bộ giữa kiểm tra và giám sát theo phương châm: "giám sát phải mở rộng." "kiểm tra phải có trọng tâm, trọng điểm"; trong đó coi trọng giám sát để nhắc nhở, cảnh báo, chủ động phòng ngừa.

Việc xử lý kỷ luật phải nghiêm minh, song phải trên tinh thần nhân văn, "trị bệnh cứu người," vi phạm của đảng viên nhất là vi phạm có liên quan đến tham nhũng cần phải được phát hiện trước hết trong nội bộ tổ chức đảng để sớm ngăn chặn ngay từ khi mới manh nha; tránh không để vi phạm nhỏ trở thành vi phạm lớn, vi phạm ít nghiêm trọng trở thành vi phạm nghiêm trọng.

Bên cạnh đó, phải chú trọng chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ kiểm tra có trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, có bản lĩnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ; phối hợp chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan chức năng.

TẬP TRUNG VÀO NHỮNG ĐIỂM NÓNG 

Theo đồng chí Mai Trực, công tác kiểm tra giám sát nhiệm kỳ tới cần nhận thức đúng, đầy đủ hơn và tập trung thực hiện đồng bộ một số nhiệm vụ.

Trước hết là tiếp tục khẳng định kiểm tra, giám sát là những chức năng, phương thức lãnh đạo của Đảng, một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng, là nhiệm vụ của toàn Đảng, trước hết là của cấp ủy và trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, như đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nói - "là thanh bảo kiếm của Đảng" - nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức và hành động của các cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp.

Ngay sau Đại hội, công tác kiểm tra, giám sát của Đảng phải bám sát nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng nói chung, cũng như thực tiễn của từng địa phương, đơn vị.

Trong đó, nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật và các quy định về phòng, chống tham nhũng, lãng phí gắn với cơ chế kiểm soát quyền lực và kỷ luật của Đảng, kỷ luật hành chính, xử lý bằng pháp luật, hoàn thiện cơ chế, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức để cán bộ, đảng viên "không thể tham nhũng," "không dám tham nhũng," "không cần tham nhũng."

"Có cơ chế để bảo vệ, khuyến khích cán bộ, đảng viên dám nghĩ, dám làm, mạnh dạn, đi đầu trong đổi mới vì sự phát triển. Việc đánh giá, xử lý các sai phạm cần đặt trong những điều kiện, hoàn cảnh lịch sử cụ thể để có quan điểm xử lý khách quan, đúng đắn, phù hợp" - đại biểu Mai Trực cho biết.

Ủy ban Kiểm tra các cấp tổ chức thực hiện toàn diện các nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng và nhiệm vụ cấp ủy giao, trọng tâm là kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm với tinh thần chủ động hơn, nỗ lực quyết tâm cao hơn, hành động quyết liệt hơn, tập trung vào những nơi có vấn đề phức tạp, điểm "nóng," những địa bàn, lĩnh vực dễ nảy sinh vi phạm, chú trọng những dấu hiệu suy thoái về tư tưởng chính trị, "tự diễn biến," "tự chuyển hóa" trong nội bộ, những vấn đề nổi cộm, gây bức xúc trong xã hội trên các lĩnh vực kinh tế-tài chính, hành chính, tư pháp, y tế, giáo dục, quản lý báo chí, sử dụng nguồn viện trợ của nước ngoài, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo, đặc biệt là công tác cán bộ.

Tăng cường giám sát để giúp tổ chức đảng, đảng viên kịp thời chấn chỉnh, khắc phục, sửa chữa khuyết điểm, vi phạm, không để khuyết điểm kéo dài trở thành vi phạm, vi phạm nhỏ trở thành vi phạm lớn, vi phạm của một người trở thành vi phạm của cả tập thể.

Việc xử lý kỷ luật phải nghiêm minh, kịp thời, không có "vùng cấm," không có ngoại lệ, trên tinh thần nhân văn, "trị bệnh cứu người," làm cho tổ chức đảng, đảng viên tiến bộ hơn, làm tốt hơn.

Công khai kết quả xử lý các vụ việc trên các phương tiện thông tin đại chúng để phát huy tối đa hiệu quả, tác dụng trong phòng ngừa, giáo dục, răn đe, cảnh tỉnh vi phạm, tạo đồng thuận và hiệu ứng tốt trong xã hội, không để các thế lực thù địch lợi dụng xuyên tạc, chống phá Đảng, Nhà nước.