Do vị thế thống trị của Trung Quốc trong thương mại với Mỹ, sự sụt giảm này sẽ lớn hơn tổng mức giảm của xuất khẩu toàn cầu sang Mỹ khi tất cả các quốc gia được tính vào mô hình.

Dự báo này dựa trên các mức thuế mới nhất được áp dụng giữa Mỹ và Trung Quốc, và những cách thức mà thương mại toàn cầu có thể được tái cấu trúc để đáp ứng với các mức thuế đó. Hiện tại, Mỹ đang áp mức thuế quan tổng cộng là 51% đối với hàng hóa Trung Quốc, trong khi hàng xuất khẩu của Mỹ sang Trung Quốc phải đối mặt với mức thuế 32,6%.

Mỹ đã cảnh báo sẽ áp thuế quan cao hơn nhiều đối với hàng hóa Trung Quốc nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trước ngày 12/8, có nghĩa là mức thuế đối có thể lên tới 145% như trước khi hai nước đạt thỏa thuận “đình chiến” trong 90 ngày. Ngày 28/7, các quan chức hai nước đã bắt đầu vòng đàm phán thương mại thứ ba, diễn ra tại Stockholm, với mục tiêu gia hạn việc “đình chiến” thêm 90 ngày nữa.

Sau các thỏa thuận thương mại gần đây với Nhật Bản và Liên minh châu Âu (EU) đặt mức thuế ở mức 15%, Tổng thống Donald Trump phát tín hiệu rằng mức thuế cơ sở toàn cầu của thuế đối ứng có khả năng nằm trong khoảng 15%-20%.

Dữ liệu của chính phủ Mỹ cho thấy tổng mức nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ là 438,9 tỷ USD trong năm 2024.

Ông Cesar Hidalgo, giáo sư kinh tế tại Trường Kinh tế Toulouse và là người sáng lập Datawheel, đơn vị xây dựng Công cụ mô phỏng thuế quan OEC, nhận định: “Trong nhiều kịch bản, các quốc gia sẽ có xu hướng tự nhiên là điều chỉnh lại quan hệ thương mại của họ theo hướng dịch chuyển khỏi Mỹ”.

Theo dự báo của công cụ trên, các quốc gia có sự liên kết với nền kinh tế sản xuất của Trung Quốc cũng có thể sẽ chứng kiến sự suy giảm của hoạt động xuất khẩu sang Mỹ. Việt Nam - một quốc gia đã hưởng lợi từ chiến lược chuỗi cung ứng “Trung Quốc + 1” - có thể chứng kiến xuất khẩu sang Mỹ giảm 102 tỷ USD trong thời gian từ nay đến năm 2027. Công cụ mô phỏng thuế quan cũng dự báo Hàn Quốc sẽ trải qua sự sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ ở mức 49 tỷ USD trong cùng khoảng thời gian.

Theo phân tích, những hàng hóa chiếm phần lớn trong sự sụt giảm xuất khẩu sang Mỹ bao gồm thiết bị phát sóng (-59,2 tỷ USD) và máy tính (-58,7 tỷ USD) từ Trung Quốc, và ô tô từ Hàn Quốc (-13,5 tỷ USD).

Mặt khác, theo mô hình trên, dù Mỹ đe dọa áp thêm thuế đối với các đối tác thương mại Bắc Mỹ và cho đến nay vẫn chưa đạt được thỏa thuận với Canada, nhưng Mỹ sẽ nhập khẩu nhiều hơn từ Canada (+128 tỷ USD) và Mexico (+77 tỷ USD), cũng như từ Anh (+23 tỷ USD), quốc gia gần đây đã ký một thỏa thuận thương mại với Mỹ.

Công cụ mô phỏng thuế quan dự báo xuất khẩu của Mỹ ra toàn cầu sẽ tăng 12% trong năm 2027, nhưng xuất khẩu hàng hóa Trung Quốc vào Mỹ đã bắt đầu suy giảm từ bây giờ.

Hiện tại, dữ liệu vận tải biển đang đang cho thấy sự giảm sút trong xuất khẩu hàng hóa của Trung Quốc sáng Mỹ. Khi thuế quan giảm từ mức 145% xuống 51% vào tháng 6 trong thời gian hòa hoãn, một số nhà bán lẻ và nhà sản xuất đã đẩy nhanh việc vận chuyển hàng hóa, và những hàng hóa đã cập cảng Mỹ vào đầu tháng 7. Tuy nhiên, sự gia tăng khối lượng container hàng hóa tại cảng Los Angeles chỉ tồn tại trong thời gian ngắn - theo dữ liệu gần đây cho thấy.

Các doanh nghiệp bán lẻ Mỹ đã nhiều lần cảnh báo rằng việc đe dọa rồi lại trì hoãn thuế quan chỉ làm tăng thêm sự bấp bênh, và dẫn tới do dự trong việc đặt hàng.

Ngoài ra, công cụ mô phỏng thuế quan cũng dự báo Trung Quốc cũng sẽ giảm bớt việc chấp nhận hàng xuất khẩu của Mỹ, với mức giảm 101 tỷ USD trong thời gian từ nay đến năm 2027. Trong đó, những mặt hàng xuất khẩu của Mỹ bị thiệt hại lớn nhất bao gồm đậu nành (-10 tỷ USD), mạch tích hợp (-7,44 tỷ USD), dầu thô (-7,33 tỷ USD), khí dầu mỏ (-6,36 tỷ USD) và ô tô (-5,09 tỷ USD).

Trong cuộc chiến thương mại này với Mỹ, Trung Quốc đã tham gia vào các cuộc đàm phán mở rộng thương mại với các nước trong Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và cả những nước khác. Công cụ mô phỏng thuế quan dự đoán Nga sẽ giành được phần lớn sự gia tăng thương mại với Trung Quốc, với mức tăng 69,8 tỷ USD trong 2 năm.

Các quốc gia khác mà Trung Quốc được dự báo sẽ mở rộng quan hệ thương mại bao gồm Việt Nam - với kim ngạch thương mại song phương có thể tăng 34,4 tỷ USD, Saudi Arabia (28 tỷ USD), Hàn Quốc (27,9 tỷ USD), Úc (24,6 tỷ USD) và Nhật Bản (21,4 tỷ USD).