Chiều 6/11, Quốc hội tiến hành chất vấn đối với nhóm lĩnh vực kinh tế ngành thuộc lĩnh vực: Công thương; tài nguyên và môi trường; nông nghiệp và phát triển nông thôn; giao thông vận tải; xây dựng.

Tại phiên chất vấn, đại biểu Lê Tất Hiếu, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc đề cập nội dung theo Quy hoạch điện VIII có nội dung ưu tiên và có chính sách đột phá để thúc đẩy phát triển điện mặt trời, mái nhà của người dân và mái công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản, tự tiêu.

Từ nay đến năm 2030, loại hình nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng đĩa đệm sẵn có, không phải nâng cấp.

Theo các dự báo của Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, mùa hè năm 2024 tiếp tục xảy ra nắng nóng, khô hạn kéo dài, nguy cơ thiếu điện miền Bắc rất cao. Do đó, việc xây dựng, bổ sung nguồn điện mặt trời là một trong những giải pháp có thể thực hiện nhanh để cấp bổ sung nguồn điện cho miền Bắc.

Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư điện mặt trời, mái nhà tự sản, tự tiêu trong khu công nghiệp nhưng chưa thực hiện được do thiếu cơ chế chính sách, hành lang pháp lý. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết kế hoạch ban hành các cơ chế, chính sách để có hành lang pháp lý phát triển điện mặt trời, mái nhà?

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên thông tin, Quy hoạch điện VII được Chính phủ phê duyệt có tổng nguồn 150.489 MW, tăng 21.000 MW so với quy hoạch điện VII điều chỉnh.

Điện mặt trời có cơ cấu 12.236 MW, chiếm 8,5% tổng nguồn, trong đó có 10.236 MW là điện mặt trời tập trung; 2.600 MW là điện mặt trời tự sản, tự tiêu nhưng nối lưới.

Điện gió trên bờ và gần bờ là 21.880 MW, bằng 14,5% tổng nguồn, điện gió ngoài khơi là 6.000 MW, bằng 4% tổng nguồn. Điện sinh khối vùng điện giác là 2.270 MW, bằng 1,5% tổng nguồn.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, như vậy, tổng nguồn năng lượng tái tạo (không kể thủy điện) chiếm 28,5% cơ cấu so với tổng nguồn.

“Đây là cơ cấu lớn, ở mức cao so với các nước có lưới điện thông minh, thiết bị lưu trữ điện đã phát triển và giá cao (khoảng 20%). Vì thế, ngoài nỗ lực của Việt Nam, cần hỗ trợ từ nguồn quốc tế”, Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết.

Theo ông Diên, trong điều kiện tạ tầng công nghệ hiện tại của Việt Nam, để thực hiện được Quy hoạch điện VIII, cần tập trung phát triển hệ thống lưới điện thông minh; đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện; đồng thời thúc đẩy thị trường điện ở cả 3 cấp độ: phát điện, bán buôn và bán lẻ điện cạnh tranh.

Cùng với đó, biểu giá bán lẻ điện cũng cần nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn. Theo đó, điện nền, bao gồm thủy điện và các loại nhiệt điện sẽ cần có biểu giá cao, để có thể bù đắp cho điện năng lượng tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản, tự tiêu hoặc huy động nguồn năng lượng tái tạo.

Ngoài ra, để khai thác tiềm năng năng lượng tái tạo, nhất là điện gió, điện mặt trời, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, cần đẩy mạnh khuyến khích hoạt động đầu tư điện mặt trời tự sản, tự tiêu không nối lưới; xây dựng và ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp; đẩy mạnh phát triển các loại thiết bị lưu trữ điện; thúc đẩy phát triển các loại thị trường điện.

Hiện Bộ Công thương đã và đang trình Chính phủ ban hành Nghị định để phát triển điện mặt trời áp mái, nếu Chính phủ cho phép chủ trương xây dựng Nghị định theo khuyến nghị của Bộ Tư pháp, Bộ sẽ xây dựng theo quy trình.

Ngoài ra, Bộ cũng đang trình Chính phủ cho ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp trên cơ sở nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Phát triển điện mặt trời mái nhà không giới hạn công suất trong bối cảnh công nghệ của chúng ta sau này phát triển, và các nhà đầu tư về năng lượng áp mái không được gây áp lực lên hệ thống điện truyền tải. Bởi lẽ nếu chúng ta không có điện nền ổn định (chiếm tỷ trọng 80 – 85%) thì không một quốc gia nào có thể phát triển vô hạn định đối với năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện mặt trời", Bộ trưởng Bộ Công thương nhấn mạnh.