Bớt lo về thương chiến, IMF nâng triển vọng kinh tế toàn cầu
Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu do có những dấu hiệu cho thấy cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gây ra ít thiệt hại hơn cho nền kinh tế thế giới so với lo ngại ban đầu...

Ngoài ra, đồng USD yếu đi cũng là một yếu tố phía sau động thái này.
Báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (World Economic Outlook) cập nhật của của định chế có trụ sở ở Washington DC cho thấy tăng trưởng toàn cầu dự kiến đạt 3% trong năm nay và 3,1% vào năm 2026, tăng so với các dự báo trước đó được công bố vào tháng 4 là 2,8% và 3%. Hai nền kinh tế lớn nhất thế giới - Mỹ và Trung Quốc - cũng đều được IMF nâng triển vọng trong lần cập nhật này.
Ông Pierre-Olivier Gourinchas - nhà kinh tế trưởng của IMF - nói với tờ báo Financial Times rằng ông thấy một “sức bền mỏng manh” trong nền kinh tế toàn cầu trong bối cảnh chính sách thuế quan của Mỹ không ngừng biến động trong những tháng gần đây. Ông nói thêm rằng tăng trưởng ít bị ảnh hưởng hơn vì nhiều mức thuế quan cuối cùng không nghiêm trọng như kế hoạch ban đầu.
“Vào thời điểm dự báo tháng 4, chúng ta có thuế suất có hiệu lực thực tế đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ là 24%. Hiện chúng tôi đang xem xét mức thuế hiệu lực thực tế chỉ là 17%”, ông Gourinchas nói. “Mặc dù 17% vẫn cao hơn nhiều so với mức chúng ta có vào tháng 1, nhưng đã có một sự giải tỏa áp lực thuế quan ở đây”.
Theo nhà kinh tế trưởng, sự suy yếu của đồng USD cũng đã mang lại sự hỗ trợ cho nền kinh tế thế giới. Đồng tiền này đã giảm gần 9% trong năm nay so với một rổ tiền tệ bao gồm đồng euro và đồng bảng Anh do lo ngại về cuộc chiến thương mại của Mỹ cũng như sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Vì nhiều công ty nước ngoài và các nền kinh tế thị trường mới nổi có nợ bằng đồng USD, nên việc USD giảm giá khiến việc trả các khoản nợ trở nên rẻ hơn.
“Hiệu ứng ròng hiện tại là đồng USD giảm giá đang mang tới một chút sức nổi cho nền kinh tế toàn cầu thông qua nới lỏng các điều kiện tài chính toàn cầu”, ông Gourinchas giải thích.
Báo cáo của IMF cũng cho biết việc các công ty đẩy nhanh việc nhập khẩu hàng hóa trước khi thuế quan mới có hiệu lực là một động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn cầu từ đầu năm đến nay. Nhưng IMF cảnh báo rằng việc tích trữ hàng hóa này tạo ra “những rủi ro có thể khuếch đại tác động của bất kỳ cú sốc tiêu cực tiềm ẩn nào”.
Dự báo lạc quan hơn từ IMF đánh dấu một sự thay đổi so với triển vọng kinh tế thế giới hồi tháng 4. Trong báo cáo tháng 4, định chế này cảnh báo rằng cuộc chiến thương mại có nguy cơ đẩy nền kinh tế toàn cầu vào tình trạng “giảm tốc đáng kể”. Dù vậy, dự báo mới nhất vẫn đồng nghĩa nền kinh tế toàn cầu năm nay sẽ giảm tốc so với mức tăng trưởng 3,3% của năm 2024. Tốc độ tăng trưởng trung bình của kinh tế thế giới trước đại dịch Covid-19 là 3,7%.
Theo một cuộc khảo sát của hãng tin Bloomberg, số liệu của Chính phủ Mỹ công bố vào ngày thứ Tư tuần này sẽ cho thấy mức tăng trưởng hàng năm của nền kinh tế lớn nhất thế giới đạt 2,5% trong quý 2 vừa qua. Trước đó, kinh tế Mỹ đã suy giảm trong quý 1.
IMF dự báo kinh tế Mỹ sẽ đạt mức tăng trưởng 1,9% trong năm nay và 2% vào năm 2026, so với dự báo đưa ra hồi tháng 4 tương ứng là 1,8% và 1,7%. Vào thời điểm tháng 4, nhiều nhà kinh tế đã coi dự báo như vậy về kinh tế Mỹ là quá lạc quan.
Triển vọng kinh tế của Trung Quốc năm 2025 được IMF điều chỉnh tăng 0,8 điểm phần trăm so với lần dự báo trước, lên 4,8%.
Ông Gourinchas cho biết sự mất giá của nhân dân tệ - một đồng tiền đã theo sát sự sụt giảm của đồng USD - và việc xuất khẩu của Trung Quốc sang các nước khác ở châu Á tăng mạnh đã giúp thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Cũng theo IMF, đạo luật giảm thuế “lớn lao, đẹp đẽ” của ông Trump có thể góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Mỹ, nhưng việc ông Trump gây áp lực đòi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) giảm lãi suất có thể gây hại cho nền kinh tế. Ông Gourinchas nói làm suy yếu sự độc lập của Fed “sẽ gây ra biến động kinh tế vĩ mô, tiền tệ và tài chính” và khẳng định sự độc lập của ngân hàng trung ương “là một tài sản rất quan trọng cần được bảo vệ”.
Nhà kinh tế trưởng của IMF chỉ rõ sự độc lập của ngân hàng trung ương giữ một vai trò lớn trong cuộc “hạ cánh mềm" của nền kinh tế toàn cầu, với lạm phát đã giảm trở lại từ mức cao sau đại dịch mà không có suy thoái kinh tế hoặc tăng mạnh về tỷ lệ thất nghiệp. “Điều duy nhất đằng sau thành tựu to lớn này là khi bạn nhìn vào kỳ vọng lạm phát trung hạn, các kỳ vọng đó vẫn neo gần các mục tiêu của ngân hàng trung ương”, ông nói.
“Nếu xuất hiện cảm giác rằng vì một lý do nào đó, mục tiêu chính của ngân hàng trung ương không phải là đảm bảo ổn định giá cả, mà là làm những việc khác, cho dù đó là giữ lãi suất thấp cho chính phủ vay tiền hay kích thích nền kinh tế nhiều hơn mức cần thiết, thì niềm tin đó sẽ bị phá vỡ. Và lần tới khi có một cú sốc lạm phát, sẽ không có sự neo buộc kỳ vọng lạm phát nào nữa, và việc chống lạm phát khi đó sẽ trở nên cực kỳ tốn kém”.