Mục đích xây chung cư là để đáp ứng nhu cầu sinh sống của dân, chứ không phải phục vụ nhu cầu làm văn phòng của doanh nghiệp.

Khẳng định trên được ông Nguyễn Mạnh Hà, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), đưa ra khi trao đổi với VnEconomy trước phản hồi của khá nhiều doanh nghiệp khi cơ quan này vừa yêu cầu các địa phương chấn chỉnh việc quản lý, sử dụng nhà chung cư đúng sai mục đích.

Ông Hà nói:

- Qua khảo sát của Bộ Xây dựng, hiện có tình trạng một số căn hộ được chủ sở hữu chuyển đổi mục đích sử dụng hoặc cho thuê làm văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Chúng tôi cho rằng, việc chuyển đổi này là trái với quy định của pháp luật, trái mục đích sử dụng và không đảm bảo an toàn.

Đồng thời, việc sử dụng văn phòng, cơ sở sản xuất, kinh doanh xen lẫn với nhà ở gây xáo trộn, mất trật tự và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của các hộ dân sống ở trong nhà chung cư.

Chính vì vậy, ngày 19/11 vừa qua, Bộ Xây dựng đã có văn bản yêu cầu một số địa phương rà soát lại việc quản lý và sử dụng căn hộ chung cư, trong đó tập trung kiểm tra việc sử dụng nhà chung cư sai mục đích, tranh cãi diện tích chung riêng, tình trạng chuồng cọp…

Chúng tôi cho rằng, cần phải có sự chấn chỉnh lại trong sử dụng, quản lý nhà chung cư, nếu không sẽ dẫn đến tình trạng xuống cấp nhanh chóng của các khu chung cư, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân trong các khu đó.

Thiết kế chung cư là để ở

Như vậy có nghĩa là những cá nhân, tổ chức đang thuê chung cư làm văn phòng thì bắt buộc phải trả lại, thưa ông?

Quan điểm của Bộ là các căn hộ nhà chung cư cần phải được sử dụng đúng mục đích của nó, tức là chỉ sử dụng để ở bởi những lý do sau.

Thứ nhất, về mặt luật pháp, nhà chung cư là mô hình sống có tính cộng đồng cao. Vì vậy, khi sống tại khu chung cư, ngoài việc là chủ sở hữu của căn hộ đó thì cá nhân, tổ chức phải tuân thủ các quy định, quy tắc riêng cho công tác quản lý nhà chung cư.

Chính vì vậy mà trong Luật Nhà ở đã có một chương riêng về công tác quản lý nhà chung cư. Bộ xây dựng cũng đã ban hành Thông tư 08 về quy chế quản lý nhà chung cư.

Thứ hai, về mặt sinh hoạt, do chung cư có tính cộng đồng cao nên khi sống tại đó, tất cả phải tôn trọng cộng đồng. Chẳng hạn, nhà ở là nơi để nghỉ ngơi, tái tạo sức lao động…nhưng nếu có một văn phòng ồn ào ngay bên cạnh hay trên tầng của mình thì sẽ không thể nghỉ ngơi, tái tạo lại được sức lao động.

Thứ ba, về mặt kỹ thuật, mỗi một công trình được thiết kế với một mục đích riêng của nó, phải tuân thủ các thiết kế cho dạng nhà đó, trước hết là về tải trọng. Thiết kế cho nhà ở bao giờ cũng khác với thiết kế cho văn phòng, rạp hát, hội họp…

Ngoài ra, những vấn đề về tiêu chuẩn cấp điện, nước cho nhà ở cũng khác với việc thiết kế để cấp cho một văn phòng.

Đó chính là lý do chúng tôi nghiêm cấm các hành vi người chủ sở hữu sử dụng hoặc cho người khác sử dụng căn hộ nhà chung cư của mình trái mục đích.

Nhưng trước khi có văn bản này thì Bộ đã tính toán được diện tích văn phòng cho thuê hiện nay và liệu có làm cho nguồn cung văn phòng trở nên căng thẳng hơn hay không khi mà tỷ lệ người đã và đang mua chung cư để cho thuê làm văn phòng không phải là ít?

Việc đáp ứng diện tích văn phòng là việc của thị trường, có cầu thì ắt sẽ có cung. Khi chúng ta thiết kế nhà chung cư là để đáp ứng chỗ ở cho người dân đô thị chứ không phải xây nhà chung cư để đáp ứng nhu cầu văn phòng cho doanh nghiệp.

Còn cá nhân tôi cho rằng, tỷ lệ mua nhà chung cư để cho thuê văn phòng không phải là nhiều trong tỷ trọng mà nhà chung cư chúng ta đang có, cho nên không thể gây sốc cho thị trường cho thuê văn phòng. Nhưng ngay cả khi có gây sốc thật sự thì chúng ta vẫn phải làm, vì nó nhằm mục đích bảo đảm an toàn, tính mạng cho cả cộng đồng đang sống trong chung cư đó, chứ không thể chỉ vì nhu cầu làm văn phòng của một vài doanh nghiệp.

Vừa ở vừa làm văn phòng thì không cấm

Vậy, nếu các chủ sở hữu căn hộ chung cư sử dụng căn hộ đó vừa để ở vừa làm văn phòng thì Bộ sẽ giải quyết thế nào, thưa ông?

Luật đã quy định là cấm cả chủ sở hữu hoặc cho người khác sử dụng sai mục đích căn hộ chung cư.

Tuy nhiên, đúng là rất khó để có thể kiểm tra, giám sát việc “lách luật” của các chủ sở hữu. Chính vì vậy, Bộ Xây dựng mới yêu cầu các địa phương phải kiểm tra, rà soát kỹ thực trạng sử dụng nhà chung cư. Chỉ trường hợp nào vi phạm nghiêm trọng mới dứt khoát xử lý.

Còn những hộ gia đình nào đúng là có sử dụng nhà chung cư vừa để ở, vừa làm văn phòng nhưng không trưng biển hiệu, không quảng cáo… thì không ai cấm.

Nhưng có ý kiến cho rằng, theo Luật Dân sự thì người dân có quyền sử dụng căn hộ của mình theo mục đích của họ nếu nhà đó thuộc sở hữu của họ, miễn là hoạt động đó không vi phạm pháp luật?

Trong Thông tư 08, Nghị định 23 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng, kinh doanh bất động sản… cũng đã có quy định việc xử phạt hành vi sử dụng nhà chung cư trái mục đích.

Ngay cả trong Luật Nhà ở cũng đã có điều khoản giao cho Bộ Xây dựng có trách nhiệm ban hành, hướng dẫn công tác quản lý nhà chung cư. Do đó, việc Bộ xây dựng ban hành các quy định về quản lý, sử dụng nhà chung cư là đúng theo pháp luật.

Chúng ta phải biết rằng, sống trong nhà chung cư hoàn toàn khác với sống ở các nhà riêng lẻ, vì phải tuân thủ những quy định của nhà chung cư. Trong Luật Nhà ở đã nghiêm cấm việc kinh doanh gas, vật liệu cháy nổ, karaoke… trong nhà chung cư nên không thể có chuyện nhà của mình muốn làm gì thì làm.

Chỉ cấm ở tầng cao

Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, việc sử dụng căn hộ làm văn phòng cũng sẽ mang lại nhiều tiện lợi cho người dân tại các tòa nhà chung cư trong việc tiếp cận các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu như ngân hàng, điện, viễn thông…?

Những dịch vụ đó sẽ được thiết kế tại các tầng 1, tầng 2 trong các tòa nhà chung cư. Chúng tôi chỉ cấm việc sử dụng các căn hộ tại các tầng cao được thiết kế để ở nhưng lại cho thuê làm văn phòng.

Tôi hỏi bạn, nếu bạn sinh sống trong một căn hộ mà ngay bên cạnh hay trên tầng nhà mình là một văn phòng suốt ngày ồn ào thì bạn có chịu được không?

Nhưng hiện nay, rất nhiều doanh nghiệp đã ký hợp đồng thuê nhà dài hạn thì Bộ sẽ giải quyết như thế nào?

Chúng tôi có bắt buộc là phải thực hiện ngay đâu mà là yêu cầu kiểm tra, rà soát. Sau khi có kết quả từ các địa phương báo cáo lên, chúng tôi sẽ có hướng chỉ đạo và quyết định cụ thể.